Europees Recht

Inleiding 9

1 Basisbegrippen van de Europese Unie 11
1.1 Internationale samenwerking 12
1.2 Hoofdlijnen van de Europese Unie 16
1.3 Recht van de Europese Unie 22
1.4 Hoofdlijnen van het EU-recht 23
Samenvatting 27
Vragen 28

2 Europese economische integratie 35
2.1 Wat is economische integratie? 36
2.2 Vormen van economische integratie 38
Samenvatting 44
Vragen 45

3 Interne markt 51
3.1 Grondlijnen van de interne markt 52
3.2 Vier vrijheden 55
3.3 Rechtsregels over de interne markt 58
Samenvatting 64
Vragen 66

4 Organisatie van de Europese Unie 71
4.1 De instellingen van de EU 72
4.2 De Europese Raad 73
4.3 De regelgevende en beleidsvoerende instellingen 73
4.4 Het Hof van Justitie van de Europese Unie 79
4.5 Financiën en begroting 81
4.6 Overige organen van de EU 82
Samenvatting 83
Vragen 85
14
5 Beleidsvoering en besluitvorming in de EU 91
5.1 Beleid en bevoegdheden in de EU 92
5.2 Hoofdlijnen van de wetgevingsprocedures 94
5.3 Politiek samenspel tussen de instellingen 101
5.4 Subsidiariteitsbeginsel 104
Samenvatting 105
Vragen 106

6 Europese regelgeving en rechtspraak 111
6.1 Rechtshandelingen 112
6.2 Verordeningen 113
6.3 Richtlijnen 116
6.4 Kaderregels en uitvoeringsregels 118
6.5 Besluiten 118
6.6 Publicatie van de EU-regelgeving 119
6.7 EU-recht en de burger 119
6.8 Rechtspraak over het EU-recht 123
Samenvatting 127
Vragen 128

7 Heffingen en belastingen 135
7.1 Financiële handelsbelemmeringen 136
7.2 Douanerechten en heffi ngen van gelijke werking 137
7.3 Fiscale-discriminatieverbod 140
7.4 Harmonisatie van indirecte belastingen 142
Samenvatting 144
Vragen 145

8 Productie, handel en distributie 151
8.1 Overzicht van goederen en artikelen 152
8.2 Het verbod van art. 34 en 35 VWEU 152
8.3 Discriminerende maatregelen 155
8.4 Technische handelsbelemmeringen 161
8.5 Harmonisatie van wetgeving 170
Samenvatting 173
Vragen 174

9 Beroeps- en bedrijfsuitoefening 181
9.1 Vrije beroeps- en bedrijfsuitoefening in de EU 182
9.2 Belemmeringen van de vrije beroeps- en bedrijfsuitoefening 186
9.3 Vestiging van vennootschappen en rechtspersonen 192
9.4 Uitzonderingen op de vrije vestiging en vrije dienstverlening 193
9.5 Dienstenrichtlijn 194
Samenvatting 194
Vragen 1952

10 Geld en kapitaal 201
10.1 Kapitaal- en betalingsverkeer 202
10.2 Financiële dienstverlening 203
10.3 Economische en monetaire unie 206
10.4 De euro 212
10.5 De fi nanciële crisis 213
Samenvatting 218
Vragen 219

11 Arbeid en sociaal beleid 223
11.1 Europees burgerschap en vrij personenverkeer 224
11.2 Vrij werknemersverkeer 225
11.3 Andere personen dan werknemers 230
11.4 Uitzonderingen op het vrije verkeer van personen 231
11.5 Sociaal beleid 233
Samenvatting 233
Vragen 234

12 Concurrentie 237
12.1 Basisregels 238
12.2 Kartelverbod en nietigheidssanctie (art. 101 lid 1 en 2 VWEU) 240
12.3 Uitzondering (art. 101 lid 3 VWEU) 247
12.4 Misbruikverbod (art. 102 VWEU) 249
12.5 Extraterritoriale werking van de concurrentieregels 253
12.6 Toepassingsprocedures 254
12.7 Art. 101 en 102 VWEU in de praktijk 257
12.8 Fusiecontrole 263
Samenvatting 264
Vragen 265

13 Intellectuele eigendomsrechten 275
13.1 Intellectuele eigendomsrechten en de interne markt 276
13.2 Intellectuele eigendom en vrij goederenverkeer 277
13.3 Intellectuele eigendom en concurrentie 283
13.4 Europees intellectueel eigendomsrecht 284
Samenvatting 285
Vragen 286

14 Steunverlening aan ondernemingen 291
14.1 Steunmaatregelen 292
14.2 Steunverlening en interne markt 294
14.3 Inhoudelijke voorwaarden (art. 107 VWEU) 295
14.4 Toezicht (art. 108 VWEU) 298
14.5 Onrechtmatige steun 299
Samenvatting 300
Vragen 301

15 Overheidsopdrachten 305
15.1 Overheidsopdrachten en de interne markt 306
15.2 Verbodsregels in het kader van de interne markt 308
15.3 Harmonisatie van de wetgevingen inzake overheidsopdrachten 310
Vragen 315

Samenvatting 319
Begrippenlijst 321
Afkortingenlijst 327
Antwoorden meerkeuzevragen 328
Jurisprudentieregister 331
Register 335