

Mr. C.J.M. Martens is zelfstandig estate planner te Delft. Zij is docent bij diverse opleidingen, zoals de Beroepsopleiding Notariaat, de Masteropleiding Financiële Planning aan de Universiteit van Amsterdam, de Grotius Academie en de opleiding Estate Planning Specialist (Estate Planning Expert te Oosterbeek).
Meer over de auteursWegwijs in de Successiewet
Paperback Nederlands 2016 9789012397285Samenvatting
In Wegwijs in de Successiewet wordt op overzichtelijke wijze aandacht besteed aan de twee heffingen die ten grondslag liggen aan de Successiewet 1956, te weten de erfbelasting en de schenkbelasting. Achtereenvolgens komen in dit boek aan de orde het belastbaar feit, de fictiebepalingen, waardering, tarief en vrijstellingen, bedrijfsopvolgingsfaciliteiten, internationale aspecten en de formele bepalingen die betrekking hebben op de Successiewet 1956.
Aan de civielrechtelijke aspecten van de behandelde onderwerpen wordt op compacte wijze aandacht besteed door middel van een praktische verklarende lijst van civielrechtelijke begrippen. De stof wordt geïllustreerd door vele praktijk- en cijfervoorbeelden.
Specificaties
Over Frans Sonneveldt
Inhoudsopgave
Lijst van gebruikte afkortingen / 15
1 Inleiding / 17
1.1 Korte historische schets / 17
1.2 Rechtsgronden / 20
1.3 Civielrechtelijke benadering / 24
1.4 De Successiewet 1956 / 24
2 Het belastbare feit / 33
2.1 Aard van de heffing / 33
2.2 Algemeen / 34
2.3 Ingezetene / 35
2.4 Tijdstip van verkrijging / 42
2.5 Waarde / 45
2.6 De wijze van heffing / 46
3 Verkrijgingen krachtens erfrecht / 47
3.1 Algemeen / 47
3.2 Voorwerp van de verkrijging / 48
3.3 Aftrek van schulden, legaten en lasten / 49
3.3.1 Schulden en latente belastingschulden / 49
3.3.2 Legaten / 52
3.3.3 Lasten / 54
3.4 Makingen vrij van belasting / 55
3.5 Huwelijksgoederenregime / 61
3.5.1 Wettelijke gemeenschap van goederen / 62
3.5.2 Beperkte gemeenschappen / 63
De uitsluiting van iedere gemeenschap zonder enig verrekenbeding / 64
3.5.3
3.5.4 Huwelijkse voorwaarden met een verrekenbeding / 64
3.6 De wettelijke verdeling / 65
Waardering verkrijgingen in kader van de wettelijke verdeling / 65
3.6.1
3.6.2 Renteovereenkomst / 68
3.6.3 Wilsrechten kinderen / 70
3.6.4 Ongedaanmaking wettelijke verdeling / 71
3.7 Wettelijke rechten / 72
3.8 Enkele testamentvormen / 74
3.8.1 De ouderlijke boedelverdeling / 74
3.8.2 Quasi-wettelijke verdeling / 76
3.8.3 Het vruchtgebruiktestament / 77
Het ik-opa-testament, het turbotestament, het superturbotestament en de tweetrapsmaking / 78
3.8.4
4 Verkrijgingen krachtens schenking of gift / 79
4.1 Schenkingen en andere giften / 79
4.2 De schenking / 80
Schuldigerkenning uit vrijgevigheid opeisbaar bij overlijden van de schenker (‘schenking op papier’) / 82
4.2.1
4.2.2 De herroepelijke schenking / 84
4.2.3 Schenking onder opschortende voorwaarde / 86
4.3 Schenking vrij van recht / 86
4.4 De gift / 88
4.4.1 Overdracht tegen een te lage waarde / 89
4.4.2 Koopoptie / 92
Aflossing renteloze of laagrentende overbedelingsschulden / 93
4.4.3
4.4.4 Verschaffing van renteloze of laagrentende leningen / 95
4.4.5 Gratis bewoning van een woning / 101
4.4.6 Verblijvingsbeding / 102
4.4.7 Het derdenbeding / 103
4.4.8 Wijziging huwelijksgoederenregime / 105
Aanspraak vergoeding meerwaarde / verrekenbedingen in samenlevingscontracten / 109
4.5
4.6 De natuurlijke verbintenis / 110
5 De fictiebepalingen / 113
5.1 Algemeen / 113
5.2 Afstand van de gemeenschap (art. 6 SW 1956) / 113
5.3 Verrekening betaalde bedragen (art. 7 SW 1956) / 115
Niet-registergoederen die door de erflater worden bewaard en schuldigerkenningen bij uiterste wil (art. 8 SW 1956) / 115
5.4
Niet-registergoederen die door de erflater worden bewaard / 115
5.4.1
5.4.2 Schuldigerkenningen bij uiterste wil / 116
5.4.3 Overig / 116
5.5 Rente over geldvorderingen krachtens erfrecht (art. 9 SW 1956) / 117
Verblijvings-, verreken-, toedelings- en overnemingsbedingen, optiebedingen, schuldigerkenning en kwijtschelding onder voorwaarde van overleving (art. 11 SW 1956) / 123
5.6
5.6.1 Firmavermogen / 124
5.6.2 Overeenkomsten tussen echtgenoten en overige partners / 126
5.6.3 Koopoptie en koop met uitgestelde levering / 130
Schuldigerkenning of kwijtschelding onder voorwaarde van overleven / 131
5.6.4
Enige voorbeelden betreffende de toepassing van art. 11 SW 1956 / 134
5.6.5
5.7 Omzetting in genotsrechten – algemeen (art. 10 SW 1956) / 139
5.7.1 Voorwaarden voor toepassing art. 10 SW 1956 / 140
5.7.2 Omvang van het fictief legaat / 143
5.7.3 Aftrek van hetgeen is opgeofferd (art. 7, lid 1, SW 1956) / 145
Verrekening van de bij het aangaan van de rechtshandeling geheven belasting (art. 7, lid 2, SW 1956) / 146
5.7.4
De overdracht door ouders van hun woning aan de kinderen onder voorbehoud van het gebruiksrecht / 148
5.7.5
Verkoop van een goed onder voorbehoud van een periodieke uitkering / 152
5.7.6
Schuldigerkenning van een geldsom opeisbaar bij overlijden van de schuldenaar / 153
5.7.7
5.7.8 Uitzonderingen / 157
5.7.9 Ik-opa-testament / 157
5.7.10 Het turbotestament / 163
5.7.11 Het superturbotestament / 164
5.7.12 Overzicht / 164
Schenkingen binnen 180 dagen vóór het overlijden en postume schenkingen onder opschortende voorwaarde (art. 12 SW 1956) / 165
5.8 Levensverzekeringen en derdenbedingen – algemeen (art. 13 SW 1956) / 167
5.9
5.9.1 Verzekeringsvormen / 169
5.9.2 Verkrijgingen ten gevolge van of na het overlijden / 170
5.9.3 De onttrekkingseis / 171
5.9.4 Overname lopende polis / 177
5.9.5 De benoeming van een commanditaire vennoot / 178
5.9.6 Winstrechten ten behoeve van de nabestaanden / 180
5.9.7 Erflater is zowel verzekerde als verzekeraar / 181
Waardestijging aandelen door vrijval pensioenverplichting (art. 13a SW 1956) / 181
5.10
5.11 Opzegging van een beperkt recht (art. 14 SW 1956) / 184
Fictiebepaling voor direct opeisbare renteloze of laagrentende geldlening (art. 15 SW 1956) / 184
5.12
5.13 Overhevelen van vermogen naar een trust / 185
5.14 Afgezonderd particulier vermogen (art. 16, 17 en 17a SW 1956) / 187
6 Waardering / 191
6.1 Algemeen / 191
6.2 Tweetrapsmaking / 193
6.3 Dertigdagenclausule / 201
6.4 Onroerende zaken / 202
Onroerende zaken, niet zijnde woningen (art. 21, lid 1, SW 1956) / 202
6.4.1
6.4.2 Woningen (art. 21, lid 5 t/m 10, SW 1956) / 203
6.4.3 Landgoederen / 208
6.5 Periodieke uitkeringen – algemeen / 211
6.5.1 Periodieke uitkeringen voor onbepaalde tijd / 212
6.5.2 Periodieke uitkeringen voor bepaalde tijd / 213
Periodieke uitkeringen tot een jaarlijks onzeker bedrag/periodieke uitkeringen in natura / 214
6.5.3
6.5.4 Overige periodieke uitkeringen / 214
6.5.5 Latente inkomstenbelasting / 214
6.6 Vruchtgebruik / 214
6.6.1 Elkaar opvolgend en gezamenlijk vruchtgebruik / 217
6.6.2 Vruchtgebruik bezwaard met lijfrente / 222
6.7 Ondernemingsvermogen / 223
6.7.1 Latente belastingen / 225
6.8 Aandelen / 228
6.9 Vorderingen / 234
6.10 Gedwongen schuldtoerekening / 236
6.11 Inbreng schenkingen / 237
6.12 Uitkeringen ingevolge een polis van levensverzekering / 238
6.13 Lijfrente-uitkeringen / 240
6.14 Levensverzekering met lijfrenteclausule / 242
6.15 Schulden / 243
7 Tarief en vrijstellingen / 245
7.1 Tarief (art. 24 SW 1956) / 245
7.2 Gelijkgestelde regeling (art. 19 SW 1956) / 247
Verrekening overdrachtsbelasting met schenkbelasting (art. 24, lid 2, SW 1956) / 249
7.3
7.3.1 Schenking van een onroerende zaak / 249
7.3.2 Giften door overdracht van onroerende zaken / 250
7.4 Samentelling verkrijgingen (art. 25, 26, 26a, 27 en 28 SW 1956) / 257
Verwerping van een erfrechtelijke verkrijging en afstand van rechten (art. 30 en 31 SW 1956) / 260
7.5
7.5.1 Algemeen / 260
7.5.2 Ongedaanmaking wettelijke verdeling / 261
Verwerping waarbij andere erfgenamen nog geen rechtshandeling hebben gepleegd / 261
7.5.3
7.5.4 Ongelukkige redactie van testamenten / 261
Gewijzigde omstandigheden; (aanpassing van) het testament vergeten / 262
7.5.5
7.5.6 Informele wil / 262
Verwerping door erfgenamen van erflater in een nalatenschap / 264
7.5.7
7.5.8 Afstand door de verwachter / 264
7.5.9 Afstand door de bezwaarde / 265
7.6 Vrijstellingen – algemeen / 266
7.6.1 Vrijstellingen voor de erfbelasting (art. 32 SW 1956) / 266
7.6.2 Vrijstellingen voor de schenkbelasting (art. 33 SW 1956) / 279
Tijdelijk verruimde vrijstelling schenkbelasting (art. 33a SW 1956) / 287
7.6.3
7.7 Pensioenimputatie (art. 32, lid 2, SW 1956) / 288
7.8 Bedrijfsopvolgingsregeling Successiewet 1956 (hoofdstuk IIIA) / 290
7.8.1 Inleiding / 290
7.8.2 De regeling op hoofdlijnen / 291
7.8.3 Gelijke behandeling / 293
7.8.4 De waarde van het ondernemingsvermogen / 295
7.8.5 Aan welke voorwaarden moet worden voldaan? / 296
7.8.6 De voorwaarden ten aanzien van de erflater of schenker / 297
De voorwaarden ten aanzien van het object van de verkrijging / 299
7.8.7
7.8.8 De voorwaarden ten aanzien van de verkrijger / 307
7.8.9 Nadere verdeling van de nalatenschap / 310
7.8.10 Verdeling huwelijksgoederengemeenschap / 311
7.8.11 Bedrijfsopvolgingsregeling en uitoefening wilsrechten / 311
7.8.12 Verkoop onderneming en kwijtschelding koopsom / 312
7.8.13 Enkele toepassingen / 312
8 Internationale aspecten / 323
8.1 Door andere landen gehanteerde aanknopingspunten voor heffing / 323
8.2 Voorbeelden van internationale dubbele belasting / 324
8.3 Regelingen ter voorkoming van internationale dubbele belasting / 325
8.3.1 Door Nederland gesloten verdragen / 325
De Belastingregeling voor het Koninkrijk en de Belastingregeling voor Nederland / 326
8.3.2
8.3.2.1 De Belastingregeling voor het Koninkrijk / 327
8.3.2.2 De Belastingregeling Nederland Curaçao / 327
8.3.2.3 De Belastingregeling Nederland Sint Maarten / 328
8.3.2.4 De Belastingregeling voor Nederland / 328
8.3.2.5 Overzichtstabel / 329
8.3.3 Het Besluit voorkoming dubbele belasting 2001 / 330
8.3.3.1 Algemeen / 330
Vermindering bij in Nederland wonende erflater (art. 47 BvdB 2001) / 331
8.3.3.2
Vermindering bij fictief in Nederland wonende erflater (art. 48 BvdB 2001) / 332
8.3.3.3
Buitenlandse gelijksoortige belasting als boedelschuld (art. 49 BvdB 2001) / 334
8.3.3.4
8.3.3.5 Vermindering per verkrijger (art. 50 BvdB 2001) / 335
Overeenkomstige toepassing voor de schenkbelasting (art. 51 BvdB 2001) / 335
8.3.3.6
Vermindering bij schenking onder opschortende voorwaarde / 335
8.3.3.7
Vermindering in verband met toerekening van een APV / 336
8.3.3.8
8.4 Europese ontwikkelingen / 337
8.4.1 De Erfrechtverordening / 337
8.4.2 De Aanbeveling van de Europese Commissie / 337
8.4.3 Rapport van expert group / 341
Ontwikkelingen op het gebied van de Europese rechtspraak / 343
8.4.4
9 Formele bepalingen / 347
9.1 Algemeen / 347
9.2 De wijze van heffing / 347
9.2.1 De aangifte voor de aanslagbelastingen / 347
9.2.2 De aanslag / 351
9.2.3 De navorderingsaanslag / 353
9.2.4 Belastingrente / 356
9.3 Rechtsmiddelen – algemeen / 357
9.3.1 Bezwaar / 357
9.3.2 Beroep bij de rechtbank / 360
9.3.3 Beroep bij het gerechtshof / 361
9.3.4 Cassatie / 362
9.4 Betaling / 363
9.5 Uitstel van betaling / 364
Uitstel van betaling bij verkrijging van ondernemingsvermogen/aanmerkelijkbelangaandelen / 365
9.6
9.6.1 Uitstel van betaling vanaf 1 januari 2010 / 365
Uitstel van betaling en kwijtschelding van het verschuldigde recht tot 1 januari 2010 / 365
9.6.2
9.7 Aansprakelijkheid voor de belastingschuld / 366
9.8 Kwijtschelding / 367
9.9 Hardheidsclausule / 367
9.10 Verjaring / 370
Bijlage 1 Civielrechtelijke trefwoorden / 371
Bijlage 2a Aangifte Erfbelasting 2016 / 385
Bijlage 2b Aangifte Schenkbelasting 2016 / 441
Bijlage 3a Successiewet 1956 / 455
Bijlage 3b Overgangsrecht Successiewet 1956 / 489
Bijlage 3c Uitvoeringsbesluit Successiewet 1956 / 491
Bijlage 3d Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting / 503
Trefwoordenregister / 511
Jurisprudentieregister / 519
Aanschrijvingenregister / 529
Wetsartikelenregister / 533
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan