Voorwoord bij de veertiende druk / 13
Lijst van afkortingen / 15
1 Wegwijs in de Inkomstenbelasting / 17
1.1 Functies van de belastingheffing / 17
1.2 Opbouw rond de inkomstenbelasting / 19
1.2.1 Kwalitatieve uitvoering / 19
1.2.2 Perceptiekosten / 20
1.3 Vormgeving inkomstenbelastingheffing / 20
1.3.1 Woonplaats / 21
1.3.2 Belastbaar inkomen / 22
1.3.3 Opbouw belastbaar inkomen Wet IB 2001 / 24
1.4 Uitvoering inkomstenbelasting / 27
1.5 Aangifte / 28
1.6 Enkele kanttekeningen / 30
2 Belastingheffing van gehuwden en ongehuwd samenwonenden / 31
2.1 Inleiding / 31
2.2 Belastingheffing op basis van individuele of gezinsdraagkracht / 32
2.3 Belastingheffing van gehuwden, geregistreerde partners en ongehuwd samenwonenden/partnerregeling / 34
2.4 Verzelfstandigde inkomensbestanddelen/gemeenschappelijke inkomensbestanddelen / 39
2.4.1 Regeling Wet IB 1964 / 39
2.4.2 Regeling Wet IB 2001 / 40
2.5 Toerekening / 40
2.5.1 Toerekening niet-verzelfstandigde inkomensbestanddelen en aftrekposten (Wet IB 1964) / 40
2.5.2 Toerekening van de gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en bestanddelen vermogensrendementsgrondslag onder de Wet IB 2001 / 41
2.5.3 Toerekening inkomen minderjarige kinderen / 42
2.6 Toerekening van inkomen aan de meewerkende partner bij winst uit onderneming c.q. bij dienstbetrekking / 43
3 De ondernemer / 47
3.1 Inleiding / 47
3.2 Wie is ondernemer? / 47
3.2.1 Algemeen / 47
3.2.2 Maatschap, vennootschap onder firma en commanditaire vennootschap: fiscale transparantie / 51
3.2.3 Faciliteiten voor winst uit onderneming en urencriterium / 52
3.3 Winst / 54
3.3.1 Fiscaal winstbegrip en bedrijfseconomisch winstbegrip / 54
3.3.2 Totaalwinst, jaarwinst en eindafrekeningswinst / 55
3.3.3 MKB-winstvrijstelling / 59
3.4 Totaalwinst / 59
3.4.1 Vermogensetikettering / 59
3.4.2 Onttrekkingen / 61
3.4.3 Gemengde kosten / 62
3.4.4 Objectieve vrijstellingen / 63
3.5 Regime voor de zeescheepvaart (tonnagebelasting) / 69
3.6 Jaarwinst / 70
3.6.1 Normale jaarwinst, stakingswinst en eindafrekeningswinst / 70
3.6.2 Goed koopmansgebruik: hoofdregel / 70
3.6.3 Balanscontinuïteit en foutenleer / 72
3.6.4 Waardering activa en passiva / 73
3.7 Stakingswinst / 94
3.7.1 Overlijden / 94
3.7.2 Ontbinding van huwelijk / 95
3.7.3 Overdracht en liquidatie / 95
3.7.4 Voortgezet ondernemerschap en nagekomen bedrijfsbaten en -lasten / 98
3.8 Doorschuiffaciliteiten / 100
3.8.1 Overlijden / 100
3.8.2 Ontbinding van huwelijk / 101
3.8.3 Doorschuiving naar ondernemers / 101
3.8.4 Inbreng van de onderneming in een bv of nv en de terugkeer uit de nv of bv / 102
3.8.5 Omzetting stakingswinst in lijfrente / 105
3.9 Oudedagsreserve / 105
3.10 Ondernemersaftrek / 106
3.10.1 De zelfstandigenaftrek / 107
3.10.2 Aftrek speur- en ontwikkelingswerk / 107
3.10.3 Meewerkaftrek / 108
3.10.4 Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid / 108
3.10.5 Stakingsaftrek / 108
3.11 Investeringsaftrek en desinvesteringsbijtelling / 109
3.11.1 Investeringsaftrek / 109
3.11.2 Desinvesteringsbijtelling / 111
4 Inkomsten uit arbeid / 113
4.1 Historie / 113
4.2 Inkomsten uit arbeid / 114
4.3 Plaats van de loonbelasting in het heffingssysteem / 115
4.3.1 De scharnierbepaling / 116
4.3.2 Loonbelasting wel of geen eindheffing / 116
4.4 Trefwoorden / 118
4.4.1 Werknemer / 119
4.4.2 Inhoudingsplichtige / 126
4.4.3 Loon / 127
4.4.4 De directeur-grootaandeelhouder / 140
4.5 Heffingssysteem / 141
4.5.1 Formele aspecten / 143
4.5.2 Eindheffing loonbelasting / 145
5 Resultaat uit overige werkzaamheden / 149
5.1 Resultaat uit een werkzaamheid / 149
5.1.1 Algemeen / 149
5.1.2 Bepaling van het resultaat / 150
5.2 Werkzaamheid / 151
5.2.1 Algemeen / 151
5.2.2 Arbeid / 152
5.2.3 Deelname aan het economische verkeer / 152
5.2.4 Voordeel beogen en redelijkerwijs te verwachten / 153
5.2.5 Normaal vermogensbeheer / 155
5.3 Terbeschikkingstellingsregeling / 158
5.3.1 Terbeschikkingstelling van vermogensbestanddelen aan een vennootschap waarin een aanmerkelijk belang wordt gehouden / 159
5.3.2 Terbeschikkingstelling van vermogensbestanddelen aan een onderneming
of een werkzaamheid / 181
5.3.3 Terbeschikkingstelling van een werkruimte in eigen of gehuurde woning / 186
5.4 Lucratief belang / 187
5.4.1 Achtergrond en plaats in systeem van de wet / 187
5.4.2 Aan een lucratief belang gestelde voorwaarden / 188
5.4.3 Specifieke winstbepalingsregels voor lucratieve belangen / 190
5.5 Overgang werkzaamheid in onderneming en omgekeerd / 193
5.6 Overgang terbeschikkingstelling aan een onderneming of werkzaamheid naar terbeschikkingstelling aan een aanmerkelijkbelangvennootschap en omgekeerd / 194
5.7 Betalingsfaciliteit / 194
5.8 Overgangsrecht / 195
5.9 Schema regelingen / 195
6 De eigen woning / 197
6.1 Inleiding / 197
6.2 Inkomsten uit eigen woning / 197
6.2.1 De eigen woning als bron van inkomen / 197
6.2.2 De Wet waardering onroerende zaken / 198
6.2.3 Het eigenwoningforfait / 199
6.2.4 Bijzondere regelingen / 204
6.2.5 Bijzondere situaties bij de toepassing van het eigenwoningforfait / 207
6.2.6 Andere rechten dan eigendom / 209
6.2.7 Monumentenwoningen / 212
6.2.8 Kamerverhuur / 213
6.2.9 Kapitaalverzekering eigen woning / 214
6.2.10 Banksparen / 222
6.2.11 Aftrekbare kosten eigen woning / 223
6.2.12 De bijleenregeling / 229
7 Periodieke uitkeringen / 235
7.1 Algemeen / 235
7.2 Familierechtelijke periodieke uitkeringen / 237
7.2.1 Algemeen / 237
7.2.2 Alimentatie / 237
7.2.3 Periodieke alimentatie-uitkeringen / 238
7.2.4 Afkoop alimentatie door middel van een bedrag ineens / 240
7.2.5 Alimentatievervangende uitkeringen / 240
7.2.6 Kinderalimentatie / 242
7.2.7 Aftrekbare kosten / 242
7.3 Publiekrechtelijke periodieke uitkeringen / 243
7.4 Lijfrenteverzekeringen / 243
7.4.1 Algemeen / 243
7.4.2 Lijfrentebegrip / 243
7.4.3 Inkomsten uit een lijfrente / 244
7.4.4 Soorten lijfrenten / 244
7.4.5 Lijfrenten als aanvulling op een pensioentekort / 244
7.4.6 Toegelaten aanbieders / 245
7.4.7 Omvang lijfrentepremieaftrek bij pensioentekort / 246
7.4.8 Omzetting fiscale oudedagsreserve (FOR) in lijfrente / 249
7.4.9 Omzetting stakingswinst in een lijfrente / 249
7.4.10 Lijfrentespaarrekening en lijfrentebeleggingsrecht / 250
7.4.11 Nettolijfrente/nettopensioen / 252
7.5 Negatieve inkomensvoorzieningen / 252
7.5.1 Algemeen / 252
7.5.2 Premieteruggaaf / 253
7.5.3 Handelen in strijd met de voorwaarden lijfrentepremieaftrek / 253
7.5.4 Emigratie / 255
8 Inkomen uit aanmerkelijk belang / 259
8.1 Rangorderegeling onder de Wet IB 2001 / 259
8.2 Voorwaarden voor aanmerkelijk belang / 260
8.3 Economisch en juridisch eigendom van aandelen / certificaten van aandelen / 262
8.4 Reguliere voordelen / 264
8.5 Vervreemdingsvoordelen / 266
8.6 Doorschuifregelingen / 274
8.7 Fictief salaris / 275
8.8 Financieringsrente aanmerkelijkbelangaandelen / 276
8.9 Emigratie, immigratie en remigratie / 276
8.10 Overgangsrecht / 277
9 Inkomen uit sparen en beleggen / 279
9.1 Inleiding / 279
9.2 Systeem inkomen uit sparen en beleggen / 280
9.2.1 Rangorderegeling / 280
9.2.2 Systematiek box 3 / 281
9.2.3 Sfeerovergangen en antimisbruikregelingen / 283
9.3 Vermogensrendementsgrondslag / 284
9.3.1 Bezittingen / 285
9.3.2 Schulden / 290
9.4 Vrijstellingen / 292
9.4.1 Bossen, natuurterreinen en landgoederen (art. 5.7 Wet IB 2001) / 293
9.4.2 Voorwerpen van kunst en wetenschap (art. 5.8 Wet IB 2001) / 293
9.4.3 Rechten op roerende zaken krachtens erfrecht (art. 5.9 Wet IB 2001) / 294
9.4.4 Bepaalde rechten o.a. op kapitaalsuitkeringen (art. 5.10
Wet IB 2001) / 294
9.4.5 Kortlopende termijnen van inkomsten en verplichtingen / 294
9.4.6 Groene beleggingen / 294
9.4.7 Nettolijfrente/nettopensioen / 295
9.5 Waardering / 295
9.6 Overgangsrecht / 297
10 Capita selecta / 303
10.1 Het genietingstijdstip en het tijdstip van aftrek van kosten / 303
10.1.1 Het genietingstijdstip van inkomsten / 303
10.1.2 Het tijdstip van aftrek van kosten / 308
10.2 De persoonsgebonden aftrek / 309
10.2.1 Inleiding / 309
10.2.2 Uitgaven voor onderhoudsverplichtingen / 310
10.2.3 Uitgaven voor specifieke zorgkosten / 311
10.2.4 Weekenduitgaven voor gehandicapten / 314
10.2.5 Scholingsuitgaven / 315
10.2.6 Uitgaven voor monumentenpanden / 315
10.3 Aftrekbare giften / 316
10.4 Verliesverrekening / 319
10.5 De heffingskortingen / 321
10.6 Middeling / 323
11 Belastingarbitrage / 325
11.1 Inleiding / 325
11.2 Belastingdruk in boxen / 326
11.2.1 Belastingdruk box 1: inkomen uit werk en woning / 326
11.2.2 Belastingdruk box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang / 327
11.2.3 Belastingdruk box 3: inkomen uit sparen en beleggen / 328
11.2.4 Vergelijking belastingdruk / 330
11.3 Ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen / 330
11.3.1 Ter beschikking stellen aan onderneming of werkzaamheid / 331
11.3.2 Ter beschikking stellen aan aanmerkelijkbelangvennootschap / 331
11.3.3 Antiboxshoppingbepalingen / 333
11.4 Allocatie van schulden / 333
11.5 Dividendbeleid / 335
11.6 Beoordeling robuustheid van de Wet IB 2001 / 336
12 Buitenlandse belastingplicht voor natuurlijke personen / 337
12.1 Inkomstenbelastingheffing / 337
12.1.1 Heffing over wereldinkomen versus Nederlands inkomen / 337
12.1.2 Vaststelling woonplaats / 338
12.1.3 Emigratie en afrekening / 339
12.1.4 Buitenlands belastingplichtigen en Nederlands inkomen / 341
12.2 Nederlandse belastingverdragen / 351
12.2.1 Ontstaan van dubbele belasting / 351
12.2.2 Belastingverdragen / 352
12.3 Wijze van voorkoming van dubbele belasting door Nederland ten aanzien van zijn inwoners / 358
12.3.1 Inleiding / 358
12.3.2 Credit- of verrekeningsmethode / 358
12.3.3 Exemption- of vrijstellingsmethode / 362
12.3.4 Aftrekmethode / 363
13 Dividendbelasting / 365
13.1 Heffing over opbrengst van aandelen / 365
13.2 Objectieve bron / 365
13.3 Maatschappelijke ontwikkelingen / 366
13.4 Rechtsgrond dividendbelasting / 367
13.5 Heffingssubject / 367
13.6 Heffingsobject / 370
13.7 Fusieagio / 374
13.8 Inkoop van eigen aandelen / 376
13.9 Vrijstellingen / 378
13.10 Vermindering / 379
13.11 Teruggaaf / 380
Bijlagen / 381
Bijlage 1 / 383
Bijlage 2 / 409
Bijlage 3 / 417
Trefwoordenregister / 419
