Verzekering verzekerd?

VOORWOORD V
1 INLEIDING 1
1.1 Aanleiding 1
1.2 Toezicht en bescherming verzekerden 2
1.3 Centrale onderzoeksvraag 4
1.4 Toetsingskader 5
1.5 Begrip ‘verzekerde’ 8
1.6 Begrip ‘verzekeraar’ 8
1.7 Begrip ‘saneringsmaatregel’ 10
1.8 Afbakening onderzoek 10
1.9 Onderzoeksmethode 11
1.10 Wetenschappelijke en maatschappelijke relevantie 12
2 LEVENSVERZEKERINGSONDERNEMING VERSUS
SCHADEVERZEKERINGSONDERNEMING 15
2.1 Inleiding 15
2.2 Solvabiliteit 16
2.2.1 Inleiding 16
2.2.2 Levensverzekeraars 16
2.2.3 Schadeverzekeraars 17
2.2.4 Herverzekering 17
2.2.5 Solvency II 18
2.3 Eigen vermogen 18
2.4 Liquiditeit 18
2.5 Technische voorzieningen 19
2.5.1 Inleiding 19
2.5.2 Dekking door waarden 20
2.5.3 Schadeverzekeraar versus levensverzekeraar 21
2.6 Financieringssystemen, compositieverbod en verbod op
nevenbedrijf 22
2.6.1 Kapitaalopbouwsysteem versus omslagstelsel 22
2.6.2 Compositieverbod 23
2.6.3 Verbod van nevenbedrijf 24
2.6.3.1 Algemeen 24
2.6.3.2 Branches 24
2.6.3.3 Verzekeringsgerelateerde nevenactiviteiten 25
2.7 Risico’s 26
2.7.1 Inleiding 26
2.7.2 Verzekeringsrisico’s 26
2.7.2.1 Inleiding 26
2.7.2.2 Schaderisico 27
2.7.2.3 Levenrisico 28
2.7.3 Beleggingsrisico’s 29
2.7.3.1 Inleiding 29
2.7.3.2 Marktrisico 30
2.7.3.3 Kredietrisico 30
2.7.3.4 Liquiditeitsrisico 31
2.7.4 Niet-financiële risico’s 32
2.7.4.1 Inleiding 32
2.7.4.2 Operationeel risico 32
2.7.4.3 Bedrijfsrisico 32
2.7.5 Systeemrisico 33
2.7.5.1 Inleiding 33
2.7.5.2 Banken versus verzekeraars 33
2.7.5.3 Quasi-systeemrisico als vorm van kredietrisico 36
2.8 Conclusies 37
3 FAILLISSEMENT 39
3.1 Inleiding 39
3.2 Criteria faillietverklaring 40
3.2.1 Art. 213aa Fw 40
3.2.2 Art. 213f Fw 40
3.2.3 Art. 1 Fw 41
3.3 Instrumenten faillissement 42
3.3.1 Inleiding 42
3.3.2 Overdracht portefeuille 42
3.3.3 Liquidatie portefeuille 44
3.4 Verhaalpositie 44
3.4.1 Boedelschulden, faillissementsschulden en
niet-verifieerbare schulden 44
3.4.2 Volgorde van verhaal 46
3.4.2.1 Art. 213m Fw 46
3.4.2.2 Rangorde bij schadeverzekeraar 47
3.4.2.3 Rangorde bij levensverzekeraar 48
3.4.2.4 Praktijk 48
3.4.3 Garantieregelingen 49
3.4.3.1 Waarborgfonds Motorverkeer 49
3.4.3.2 Zorginstituut Nederland 49
3.4.3.3 Verzekeringscompensatiestelsel 49
3.5 Gevolgen voor verzekerden 51
3.5.1 Inleiding 51
3.5.2 Verzekerde gebeurtenis heeft zich voorgedaan voor
faillissement 53
VIII Inhoudsopgave
3.5.3 Verzekerde gebeurtenis heeft zich (nog) niet voorgedaan 54
3.6 Conclusies 58
4 ONTEIGENINGSREGELING 61
4.1 Inleiding 61
4.1.1 Interventiewet 61
4.1.2 Art. 6:2 Wft 61
4.1.3 Art. 6:1 Wft 62
4.1.4 Praktijkgevallen 63
4.1.5 Opbouw hoofdstuk 64
4.2 Doel onteigeningsregeling 64
4.3 Criteria onteigeningsregeling 65
4.3.1 Ernstig en onmiddellijk gevaar voor stabiliteit financieel stelsel 65
4.3.2 Schadeloosstelling 66
4.3.3 Systeemrelevantie verzekeraars 66
4.4 Instrumenten onteigeningsregeling 67
4.5 Financiering onteigeningsregeling 69
4.6 Gevolgen voor verzekerden 69
4.7 Conclusies 70
5 OVERDRACHTSREGELING 73
5.1 Inleiding 73
5.2 Doel overdrachtsregeling 73
5.3 Criteria overdrachtsregeling 75
5.3.1 Voorbereiden overdrachtsplan 75
5.3.2 Goedkeuring overdrachtsplan 77
5.4 Instrumenten overdrachtsregeling 78
5.5 Financiering overdrachtsregeling 80
5.6 Gevolgen voor verzekerden 81
5.7 Conclusies 82
6 OPVANGREGELING 83
6.1 Inleiding 83
6.2 Doel opvangregeling 84
6.3 Criteria opvangregeling 84
6.4 Instrumenten opvangregeling 86
6.4.1 Verplichte herverzekering 86
6.4.2 Verplichte portefeuilleoverdracht 87
6.4.3 Feitelijke uitvoering verplichte herverzekering en verplichte
overdracht 88
6.4.4 Aanwijzingsrecht DNB 90
6.5 Financiering opvangregeling 90
6.5.1 Bijdragen levensverzekeraars 90
6.5.2 Mogelijkheden opvangregeling beperkt 93
6.6 Gevolgen voor verzekerden 94
6.7 Conclusies 95
Inhoudsopgave IX
7 NOODREGELING 97
7.1 Inleiding 97
7.2 Doel noodregeling 97
7.3 Criteria noodregeling 99
7.4 Instrumenten noodregeling 100
7.4.1 Inleiding 100
7.4.2 Algemene machtiging 100
7.4.3 Bijzondere machtiging 102
7.5 Verhaalspositie 104
7.6 Financiering noodregeling 105
7.7 Gevolgen voor verzekerden 105
7.7.1 Inleiding 105
7.7.2 Liquidatie van verzekeringsportefeuille 105
7.7.3 Overdracht verzekeringsportefeuille in ongewijzigde vorm 106
7.7.4 Overdracht verzekeringsportefeuille in gewijzigde
vorm of verkorting duur verzekering 107
7.7.4.1 Inleiding 107
7.7.4.2 Korting op rechten verzekerden 107
7.7.4.3 Verkorting duur verzekering 108
7.8 Conclusies 108
8 VERGELIJKING SANERINGSREGELINGEN EN FAILLISSEMENT 109
8.1 Inleiding 109
8.2 Doel en aanleiding 109
8.3 Criteria 112
8.4 Instrumenten 117
8.5 Financiering 120
9 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN 123
9.1 Inleiding 123
9.2 Conclusie: antwoord op onderzoeksvraag 123
9.3 Aanbevelingen 127
9.3.1 Inleiding 127
9.3.2 Instrumenten van overdrachtsregeling, opvangregeling
en noodregeling als saneringsprocedure vullen elkaar aan 128
9.3.3 Sanering van de saneringsregelingen 128
9.3.4 Toegevoegde waarde van een verzekeringscompensatiestelsel 132
9.3.5 Criteria faillietverklaring behoeven aanpassing 133
9.3.6 Noodregeling als liquidatieprocedure overbodig 134
9.3.7 AMvB voor financiering overbruggingsinstelling wenselijk 134
9.3.8 Nader onderzoek systeemrisico bij verzekeraars 135
9.3.9 Artt. 3:112-121 Wft mbt portefeuilleoverdracht niet van
toepassing in kader van saneringsregelingen 135
9.3.10 Art. 213an lid 2 Fw behoeft aanpassing 135
X Inhoudsopgave
9.3.11 Aanpassing begrip ‘saneringsmaatregel’ 136
9.4 Verzekering verzekerd? 136
Samenvatting 137
Summary 143
Lijst van verkort aangehaalde literatuur 149
Trefwoordenregister 159
Curriculum Vitae 165
Inhoudsopgave XI