Ondernemend met pensioen

Voorwoord / V

PROF. MR. DRS. H.P.A.M. VAN ARENDONK
Instrumentalisering van het pensioenkapitaal / 1
1. Inleiding / 1
2. De houdbaarheid van het huidige pensioenstelsel / 1
3. Pensioendialoog / 5
4. Instrumentalisering / 7
5. Uitgeleide / 12

MR. H.P.M. VAN BIJNEN
Glazen nabestaandenvoorzieningen-bol / 13
1. Historie / 13
2. Adequate voorziening / 14
3. Pleisters / 15
4. Bewustzijn / 16
5. Alternatief? / 16
6. Glazen bol / 16
7. Duidelijkheid / 18
8. (Echt)scheiding / 19
9. Ten slotte / 19

DR. A.H.H. BOLLEN-VANDENBOORN
Stip op de horizon: naar een arbeidsvormneutrale pensioendeling bij scheiding / 21
1. Inleiding / 21
2. Oog houden voor maatschappelijke trends / 21
3. WVPS: wat moet er nog gebeuren? / 23
4. Stip op de horizon: arbeidsvormneutrale pensioendeling bij scheiding / 27
5. Tot slot / 30

DR. B. DIELEMAN
Voorstel tot minder indexeren pensioen van ouderen nader bezien / 31
1. Inleiding / 31
2. Relevante ontwikkelingen Nederlandse pensioenstelsel / 31
2.1. Overstap van middelloonregeling naar beschikbarepremieregeling / 31
2.2. Versobering fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw / 32
2.3. Wet aanpassing financieel toetsingskader / 32
3. Huidige mogelijkheden ten aanzien van indexatie / 33
4. Voorstel tot beperking indexering pensioenuitkeringen nader bezien / 34
4.1. Argumenten voor beperking indexatie / 34
4.2. Argumenten tegen beperking indexatie / 35
4.3. Oplossingsrichtingen indexatie / 35
5. Conclusie / 37

PROF. DR. P.H.J. ESSERS
Pensionado’s in Duitsland met in Nederland opgebouwde pensioenrechten en het nieuwe Verdrag Nederland-Duitsland / 39
1. Inleiding / 39
2. De oorzaak van het probleem / 40
3. Overgangsregelingen / 41
4. Behandeling in de Tweede Kamer / 42
5. Behandeling in de Eerste Kamer / 42
6. Politieke terugblik / 45
7. Fiscaalwetenschappelijke terugblik / 46
8. Tot slot / 48

PROF. DR. J.A.G. VAN DER GELD
Lonkend pensioengeld: even ophalen of toch maar laten liggen? / 49
1. Inleiding / 49
2. Over welke variant spreken we precies? / 49
3. Is de omkeerregel een faciliteit of onderdeel van het inkomensbegrip? / 50
4. Voordelen operatie / 51
5. Nadelen operatie / 52
6. Conclusie / 53

PROF. MR. DR. J.L.M. GRIBNAU
Heeft de Belastingdienst zijn governance op orde? / 55
1. Inleiding / 55
2. Rechtsstaat / 55
3. Rechtsstaat en legaliteitsbeginsel / 57
4. Legaliteitsbeginsel en bestuur / 58
5. Rechtsstaat en trias politica / 60
6. Fiscaal uitvoeringsbeleid / 61
6.1. De noodzaak van beleidsbesluiten / 61
6.2. Beleidsbesluiten / 63
7. Dissonant in fiscale governance / 65
7.1. Governance bewaakt rechtsstatelijke kwaliteit / 65
7.2. ‘Dat haalt de Belastingdienst nu zelf onderuit’ / 67
8. Besluit / 68

PROF. MR. DRS. M. HEEMSKERK
Doorwerken na de pensioenleeftijd / 71
1. Inleiding / 71
2. De pensioenleeftijd / 71
2.1. De pensioenleeftijd bestaat niet / 71
3. De AOW-leeftijd / 72
3.1. Waarom de AOW-leeftijd van 65 jaar is verlaten / 72
3.2. De verhoogde en stijgende AOW-leeftijd / 73
3.3. De automatische prikkel om door te werken / 73
3.4. Flexibele AOW-leeftijd? / 73
4. De fiscale pensioenleeftijd van 67 jaar / 74
4.1. Pensioenrichtleeftijd 67 jaar niet verplicht in pensioenreglement / 74
4.2. Het belang van de pensioenrichtleeftijd / 74
4.3. De pensioenleeftijd uit het pensioenreglement / 75
5. De pensioenontslagleeftijd / 75
5.1. Wat is pensioenontslag? / 75
5.2. Aansluiten bij de AOW-leeftijd voorkomt leeftijdsdiscriminatie / 76
5.3. Geen pensioenontslag onder de AOW-leeftijd / 76
5.4. Pensioenopzegging als alternatief voor pensioenontslag / 77
6. Waarom doorwerken na de AOW-leeftijd / 78
6.1. Werkplezier of financiële behoefte / 78
7. Langer doorwerken en pensioenontslag / 79
7.1. Pensioenontslag is belemmering om door te werken / 79
7.2. Weg met het pensioenontslagbeding? / 79
7.3. Nadelen van opzegging boven AOW-leeftijd / 79
7.4. Langer doorwerken na pensioenontslagbeding eenvoudiger? / 80
7.5. Geen transitievergoeding bij of na pensioenontslag / 80
7.6. Geen ontslagbescherming AOW-plusser bij bedrijfseconomisch ontslag / 81
8. Ander arbeidsrecht voor AOW-plussers / 81
8.1. Het wetsvoorstel doorwerken na AOW-leeftijd / 81
8.2. Loondoorbetaling bij ziekte / 82
8.3. Veel meer bepaaldetijdcontracten (ruime ketenregeling) / 82
8.4. Maximale opzegtermijn van één maand / 82
8.5. AOW-gerechtigden aantrekkelijk door inferieure bescherming? / 82
9. Slotbeschouwing / 83

PROF. DR. W.M.A. KALKMAN
Levensverzekering en verzwijging / 85
1. Inleiding / 85
2. De Toetsingscommissie Gezondheidsgegevens / 86
2.1. De achtergrond van oprichting van de Toetsingscommissie / 86
2.2. Taak en werkzaamheden van de Toetsingscommissie / 87
2.3. Betekenis van een uitspraak van de Toetsingscommissie / 88
3. De gezondheidsverklaring / 89
3.1. Algemene opmerkingen / 89
3.2. De modelgezondheidsverklaring / 89
4. De mededelingsplicht / 92
4.1. Algemene vereisten bij de mededelingsplicht / 92
4.2. Rechtsgevolgen van niet-nakoming van de mededelingsplicht / 93
4.3. De civiele procedures met betrekking tot verzwijging / 95
5. Afsluitende opmerkingen / 98

PROF. MR. H.M. KAPPELLE
Dietvorst met pensioen: artikel 32ba Wet LB 1964 ook! / 101
1. Inleiding / 101
2. Regeling voor vervroegde uittreding / 101
3. Stamrechtvrijstelling / 103
4. Het vervolg / 105
5. Gedoe / 106
6. En toen / 107
7. Conclusie / 110

PROF. DR. P. KAVELAARS
Pijlers in opbouw / 111
1. Inleiding / 111
2. De eerste pijler: de basispensioenen AOW en Anw / 112
3. De tweede pijler: het aanvullend pensioen / 116
3.1. Enkele civielrechtelijke aspecten / 116
3.2. De fiscale aspecten / 120
4. Afronding / 124

PROF. DR. MR. H. VAN MEERTEN
Directe horizontale werking van het vrije dienstenverkeer / 125
1. Vooraf / 125
2. Inleiding / 125
3. Enkele begrippen / 126
4. Rechtvaardigingen / 127
5. Verhouding tussen het primaire EU-recht / 129
6. Opinie 2/13 / 131
7. Afsluitende opmerkingen / 132

PROF. DR. MR. R.E.C.M. NIESSEN
Oudedagsvoorzieningen, overheidsbeleid en het EVRM / 135
1. Inleiding / 135
2. Sturingsinstrument / 136
3. Verdragen / 138
4. Boeterecht / 139
5. Het gelijkheidsbeginsel / 140
6. Het recht van eigendom / 143
7. Conclusies / 145

PROF. DR. A.C. RIJKERS
Over de reserveringsruimte van artikel 3.129 lid 2 Wet IB 2001 / 147
1. Horatius / 147
2. Enkele theoretische aspecten / 148
3. Premieaftrek, jaarruimte / 149
4. Premieaftrek, reserveringsruimte / 150
5. Voorbeeld / 150
6. Vereenvoudiging inhaalmethodiek / 152
7. Actief informeren / 155
8. Beperkte verplichte premiebetaling / 156
9. Slot / 157
10. Voor Gerry / 157

MR. DR. G.M.C.M. STAATS
Over ondernemerspensioen, de motor van de economie en bergbloemen / 159
1. Aanleiding, centrale vraag en overzicht chronologische ontwikkelingen / 159
2. Kort historisch overzicht / 160
3. Vervolg / 162
4. De Oudedagsbestemmingsreserve of het Oudedagssparen? / 163
4.1. De Oudedagsbestemmingsreserve / 163
4.2. Oudedagssparen / 164
4.3. Overgangsrecht / 165
4.4. Of toch afschaffen van elk pensioen in eigen beheer? / 166
5. Korte beschouwingen / 166
6. De motor van de economie? / 167
7. Tot slot / 168

MR. DR. B. STARINK
Verdeling van heffingsrechten over pensioenuitkeringen in het verdrag Nederland-Canada / 169
1. Verdeling heffingsrechten over grensoverschrijdende pensioenuitkeringen / 169
1.1. De omkeerregel is geen faciliteit / 170
1.2. Bronland- versus woonlandheffing / 174
2. Verdrag Nederland-Canada / 176
3. Methode van evenredige belastingvrijstelling in vergelijking met de methode uit het verdrag Nederland-Canada / 178
4. Tot slot / 179

PROF. DR. L.G.M. STEVENS
In de fiscale doolhof op zoek naar stabiele oudedagsvoorzieningen / 181
1. Inleiding / 181
2. Externe ontwikkelingen / 182
2.1. Globalisering en EU-brede mobiliteit / 182
2.2. Vergrijzing en noodzaak tot bezuiniging / 186
2.3. Flexibilisering / 191
2.4. Eenheid van regelgeving in de omzetbelasting / 192
3. Inpassing van de toekomstvoorziening in de draagkrachtgedachte / 192
4. Tot slot: reparatiebeleid / 193

MR. DRS. M.R. VISSER
Verbreding van de digitale pensioensnelweg / 195
1. Woord vooraf en inleiding / 195
2. Kort historisch overzicht van het pensioenregister in Nederland / 195
3. Wet pensioencommunicatie / 198
4. Extra banen en een betere bewegwijzering op de pensioensnelweg / 201
5. Tot slot / 203