Collectief schadeverhaal
Ondernemingen, belangenorganisaties en hun achterban
Gebonden Nederlands 2018 1e druk 9789013151299Samenvatting
Na bijna 25 jaar ontwikkeling in de rechtspraktijk is de collectieve actie niet meer weg te denken bij collectieve geschilbeslechting. Met het wetsvoorstel van 17 november 2016 lijkt de deur geopend voor schadevergoeding in financiële vorm. Deze ontwikkeling vormt de rode draad door de uiteenlopende perspectieven op collectieve acties.
Met Collectief schadeverhaal levert het Onderzoekscentrum Onderneming & Recht een essentiële bijdrage aan de ontwikkeling van het recht rondom collectieve acties. Deze wettelijke regeling van het civiele collectieve actierecht deed voor het eerst haar intrede in het Burgerlijk Wetboek op 1 juli 1994. Nu, bijna 25 jaar later, prijkt de collectieve geschilbeslechting onverminderd hoog op de agenda.
Collectieve schadevergoeding geld
De rechtspraak streefde bij collectieve geschilbeslechting altijd het doel van effectieve en efficiënte rechtsbescherming na. Schadevergoeding in de vorm van geld was hierbij niet aan de orde. Hier kwam recentelijk verandering in toen de regering, na herhaalde aansporing vanuit de Tweede Kamer, een wetsvoorstel aanbood waarin wel de mogelijkheid voor een financiële schadevergoeding is opgenomen.
Welke gevolgen brengen deze ontwikkelingen met zich mee? Waar sommige onderdelen van de collectieve actie vertrouwd zijn, zal de praktijk op andere onderdelen van de (grensoverschrijdende) collectieve geschilbeslechting zijn weg nog moeten vinden. De rijke verscheidenheid aan bijdragen in deze bundel zijn van grote waarde voor wetenschap en praktijk, en dragen daarmee bij aan de verdere ontwikkeling van het collectieve-actierecht.
Collectieve-actierecht actueel
In deze uitgave maakt u kennis met een breed scala aan onderwerpen en kwesties omtrent het collectief schadeverhaal. Naast een introductie tot de actuele stand van zaken, staat de uitgave stil bij:
- Grensoverschrijdende dimensie van collectieve acties
aanhangig bij een Nederlandse rechter
- Een beschouwing op het wetsvoorstel afwikkeling
massaschade in collectieve actie vanuit procesrechtelijke optiek
- Collectief schadeverhaal vanuit de optiek van de
aangesproken partij
- Collectieve acties in tijden van cholera
- Third party litigation funding
- Derdenfinanciering van collectieve schadevergoedingsacties
- Een rol voor de AFM bij afwikkeling van massaschade in de financiële sector
- Collectief schadeverhaal bij kartels in de financiële sector
- Class actions en class settlements in het Amerikaanse financieel recht
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Inleiding
T.M.C. Arons, J. de Bie Leuveling Tjeenk, D. Busch & C.J.M. Klaassen
1. Aanleiding, object en doelstelling van het onderzoek
2. Ontwikkeling collectief actierecht
3. Wetsvoorstel
4. De inhoud van deze bundel
Grensoverschrijdende dimensie van collectieve acties aanhangig bij een nederlandse rechter
T.M.C. Arons
1. Inleiding
2. Voorbeeldcasus
3. Nederlandse rechter als forum rei
4. Nederlandse rechter als forum damni
5. Nederlandse toepassing van Universal Music
6. Hoe nu verder?
7. Ontvankelijkheid collectieve actie ex art. 3:305a BW met grensoverschrijdende elementen
8. Coördinatie en kanalisatie van collectieve vorderingen: litispendentie en aanhoudingsperikelen
9. Slotopmerkingen
Enkele opmerkingen bij het wetsvoorstel afwikkeling massaschade in collectieve actie vanuit procesrechtelijke optiek
C.J.M. Klaassen
1. Inleiding
2. Welke belangenorganisatie wordt door de rechter ontvangen?
3. De exclusieve belangenbehartiger en diens (exclusieve) bevoegdheden
4. De rol van de rechter
4.1 De rechter beslist…. als het niet anders kan
4.2 Goedkeuring vaststellingsovereenkomst
4.3 Vaststelling collectieve schadevergoeding
4.4 Begrenzing van de taak van de rechter
5. De binding van gedupeerden
6. Conclusie
Collectief schadeverhaal vanuit de optiek van de aangesproken partij
J. de Bie Leuveling Tjeenk & J.B. van de Velden
1. Inleiding
2. De belangen van de aangesproken partij
3. Betere governance, financiering en representativiteit
3.1 Niet voor reeds aanhangige collectieve acties
3.2 Beperkte en op maat te maken uitzonderingen
3.3 Third Party Funding
3.4 Andere potentiële belangenorganisaties
4. Een nauwe band met de Nederlandse rechtssfeer
5. Geen centraal, gespecialiseerd forum
6. Lichtvaardige en ongefundeerde massaclaims voorkomen
6.1 Summierlijk ondeugdelijk
7. Alleen als een collectieve actie efficiënter en effectiever is dan individuele vorderingen
7.1 Buitenlandse rechtsstelsels
8. Geen inopportune inhoudelijke verweren
9. Exclusieve belangenbehartiger
10. Schikken bevorderd en gefaciliteerd
11. Afstemming met andere procedures
11.1 Voeging en gezamenlijke behandeling van parallelle collectieve acties
11.2 Schorsing van individuele procedures
12. Binding na de mogelijkheid van een opt-out
12.1 Opt-in regime buitenlandse belanghebbenden
12.2 Art. 1018k lid 1 Rv
12.3 Het moment van de opt-out
12.4 De werking van een collectieve stuiting
13. Waarborgen bij tussentijds schikken
14. Schadevergoeding
14.1 Schadecategorieën
15. Kostenveroordeling
16. Finaliteit in internationale gevallen
17. Afronding
Collectieve acties in tijden van cholera
G.F.E. Koster
1. Inleiding
2. Art. 3:305a BW en de weg naar de collectieve schadevergoedingsactie
2.1 Wettelijke regeling in het BW sedert 1994
2.1.1 Inleiding
2.1.2 De huidige praktijk van de collectieve actie
2.1.3 De kosten van een 305a-organisatie
2.1.4 Tussenconclusie
2.2 De Motie Dijksma
2.3 Het Voorontwerp uit juli 2014
3. De Aanbevelingen Juristengroep
4. Wetsvoorstel van 16 november 2016
4.1 Algemeen
4.2 Zwaardere eisen voor alle 305a-organisaties
4.3 De scope rule
4.4 De verschillende stadia van de collectieve schadevergoedingsactie
5. Nota naar aanleiding van het verslag en Nota van wijziging van 12 januari 2018
6. Kritische bespreking van het Wetsvoorstel (inclusief de Nota Wijziging)
6.1 Algemeen
6.2 Voordelen opt-in model
6.2.1 Inleiding
6.2.2 Praktische nadelen aan de keuze voor opt-out voor 305a-organisaties en gelaedeerden
6.2.3 Geldelijke nadelen aan de keuze voor opt-out voor de laedens
6.2.4 Opt-in voor buitenlandse partijen?
6.2.5 Conclusie
6.3 Nadelen introductie EB
6.4 Deelschikkingen
6.5 Processuele chaos door aanknoping bij gelijksoortige feiten en rechtsvragen voor dezelfde gebeurtenis/gebeurtenissen
7. Oplossingen
(a) Oneigenlijk gebruik voorkomen door aanpassing Claimcode
(b) Kanaliseren van collectieve procedures
(c) Finaliteit
(d) Rigiditeit
8. De toekomst van de WCAM
9. Conclusie
Third party litigation funding
A. van der Krans
1. Inleiding
2. TPLF en de procesfinancieringsovereenkomst
3. De voordelen of kansen van TPLF
3.1 Access to justice
3.2 Bargaining power
3.3 Preventief effect
3.4 Repeat players
4. De nadelen of risico’s van TPLF
4.1 Claimcultuur
4.2 Informatie-asymmetrie
4.3 Disproportionele beloningen
4.4 Gebrek aan kwaliteit en liquiditeit
4.5 Belangentegenstellingen bij advocaat
4.6 Geheimhoudingsplicht advocaat
5. Reguleringsmogelijkheden
6. Aanbevelingen
7. Conclusie
8. Eindnoot
Derdenfinanciering van collectieve schadevergoedingsacties
E. Bauw
1. Inleiding
2. Beschrijving en ontwikkeling
3. Verschijningsvormen en afbakening
4. Belangen
5. Regulering: stand van zaken
6. Aanknopingspunten voor regulering
7. Elementen voor regulering
8. Tot slot… en cessie dan?
Een rol voor de afm bij afwikkeling van massaschade in de financiële sector?
Prof. mr. D. Busch
1. Inleiding
2. Consultatie ‘Effectiviteit en gewenste mate van bescherming voor zzp-ers en mkb-ers’
3. Praktische bezwaren
4. Principiële bezwaren
5. Bevoegdheden FCA en de recente kritiek daarop
6. Hoe nu verder?
Collectief schadeverhaal bij kartels in de financiële sector; zegen of vloek – geactualiseerd
M.H.C. Sinninghe Damsté & T. Thuijs
1. Inleiding
2. Wettelijk kader kartelschade
2.1 Aansprakelijkheid
2.2 Schade
3. Huidige situatie kartelschadezaken: ‘collectief’ procederen op grond van cessie
4. Toekomstige situatie bij kartelschadezaken: collectief schadeverhaal?
4.1 Algemeen: oplossing voor cessie-problematiek
4.2 Spanningsveld governance-eisen en Claimcode ten opzichte van het business model van litigation funders
4.3 Scope rule
4.4 Schikken en regresproblematiek
5. Afronding
Class actions en class settlements in het amerikaanse financieel recht
O.A. Haazen
1. Inleiding: Particuliere handhaving van het recht
2. De hoofdlijnen van de wettelijke regeling en het ingrijpen van de Amerikaanse wetgever
A. De Securities Act of 1933 en de Securities Exchange Act of 1934
B. De Private Securities Litigation Reform Act of 1995
C. De Securities Litigation Uniform Standards Act of 1998
3. Het wettelijk kader nader bekeken
A. Falsity/misleidende mededelingen – Janus Capital v. First Derivative Traders
B. Materiality – Matrixx v. Siracusano
C. Scienter – Tellabs v. Makor
D. Reliance en fraud-on-the-market – Amgen v. Connecticut Retirement Plans
E. Loss causation – Dura v. Broudo
4. Overige materieelrechtelijke en procesrechtelijke beperkingen
A. Morrison v. NAB
B. Verjaring en de discovery rule – Merck v. Reynolds
C. Stuiting – CalPERS v. ANZ
5. De balans
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan