C.B. Modderman,
T.H.G. Robbe,
G. Boogaard
e.a.
Juridische vragen in het sociaal domein
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789013164657Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Samenvatting
Deze bundel voorziet juridische vraagstukken uit de sociaal domein-praktijk van wetenschappelijke antwoorden. Aan het woord komen advocaten, adviseurs en wetenschappers die zich actief bezighouden met het sociaal domein. De diverse auteurs brengen hun eigen unieke expertises mee, waardoor de bundel met zowel sterke wetenschappelijke beschouwingen als relevante praktijkinzichten is doorspekt.
Deze titel bevat bijdragen over uiteenlopende onderwerpen in het sociaal domein met uiterst relevante en interessante inzichten. De bijdragen zijn niet alleen wetenschappelijke verhandelingen die zich richten op de sociaal domein-praktijk, maar eveneens reacties op uit de praktijk opgehaalde vragen en problemen.
De kracht van Juridische vragen in het sociaal domein zit mede in het sterke auteurscorps. Bijdragen zijn afkomstig van zowel voor praktijk en wetenschap bekende namen als Douwe Jan Elzinga, Laura Huntjens, Ingrid Leijten, Albertjan Tollenaar, Tim Robbe en Geerten Boogaard, maar ook van jonge talenten zoals Heleen van Amerongen, Esmée Driessen en Bastiaan Wallage.
De decentralisaties in het sociaal domein van 2015 hebben voor grote veranderingen op dit belangrijke terrein gezorgd. De afgelopen jaren is daar veel over geschreven en is er veel geëvalueerd. In deze bundel worden vraagstukken onderzocht, waarvan vanuit de praktijk is aangegeven dat die van een wetenschappelijk antwoord zou moeten worden voorzien. De bundel is daarmee een belangrijke aanvulling op het onderzoek en evaluaties die er liggen en slaat een brug tussen praktijk en wetenschap.
Juridische vragen in het sociaal domein is van grote waarde voor iedereen die werkzaam is in het sociaal domein en/of onderzoek doet naar dit onderwerp. Door de diversiteit van de onderwerpen en auteurs bevat de bundel voor elk type lezer wel een of meerdere lezenswaardige bijdragen.
Specificaties
ISBN13:9789013164657
Taal:Nederlands
Bindwijze:gebonden
Aantal pagina's:216
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:17-7-2021
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Staatsrecht algemeen
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
1 INLEIDING 1
Coen Modderman
2 VIJF JAAR EVALUATIES IN HET SOCIAAL DOMEIN 5
Louis Honée en Geerten Boogaard
2.1 Inleiding 5
2.2 Welke rapporten evalueren naar welk doel? 6
2.2.1 Beleidsdoelen 9
2.2.2 Organisatie 11
2.2.3 Decentralisatie 12
2.3 Methodiek van het onderzoek 13
2.4 Resultaten van het onderzoek 16
2.4.1 Beleidsdoelen 16
2.4.2 Organisatie 19
2.4.3 Decentralisatie 21
2.5 Conclusie 22
Literatuurlijst 23
3 POLITIEK EN RECHT: POLITIEKE KERNWAARDEN VERTALEN NAAR JURIDISCHE CATEGORIEËN EN CONCEPTEN BIJ HET SELECTEREN VAN AANBIEDERS IN HET SOCIAAL DOMEIN 27
Tim Robbe
3.1 Inleiding 28
3.2 Het politieke beleidsproces 29
3.3 Het juridische beleidsproces 31
3.4 Operationalisatie van het model: gemeenten selecteren aanbieders in het sociaal domein 34
3.5 Casus: de Europese aanbesteding van specialistische jeugdhulp in Utrecht 37
3.5.1 Inleiding 37
3.5.2 Het politieke beleidsproces 38
3.5.3 Het juridische beleidsproces 41
3.6 Conclusie en beschouwing 43
4 AFBAKENINGSGESCHILLEN IN DE GEZONDHEIDSZORG: ‘VAN HET KASTJE NAAR DE MUUR?’ 47
Bastiaan Wallage en Wouter Koelewijn
4.1 Inleiding 47
4.2 De stelselwetten 49
4.2.1 De Zorgverzekeringswet 49
4.2.1.1 Het verzekerde pakket onder de Zvw 50
4.2.1.2 Afbakeningsbepaling 51
4.2.2 De Wet langdurige zorg 52
4.2.2.1 Afbakeningsbepaling 53
4.2.3 De Jeugdwet 53
4.2.3.1 Afbakeningsbepaling 54
4.2.4 De Wmo 2015 54
4.2.4.1 Afbakeningsbepaling 55
4.3 Van het kastje naar de muur? 56
4.4 De rechtspraktijk 57
4.5 De positie van het CIZ 59
4.6 Conclusie en aanbeveling 61
5 DE ONTEMBARE REGULERINGSDRIFT IN HET SOCIAAL DOMEIN 63
Albertjan Tollenaar
5.1 Inleiding 63
5.2 Ambitie van de wetgever 65
5.3 Lokale keuzes 66
5.4 Integrale regulering 69
5.5 Discretionaire regulering 71
5.6 Analyse: patroon van regulering in het sociaal domein 72
5.7 Conclusie 74
6 BURGERINITIATIEVEN IN DE ZORG EN POPULATIEBEKOSTIGING; A MATCH MADE IN HEAVEN? 77
Esmée Driessen
6.1 Inleiding 78
6.2 Burgerinitiatieven 79
6.2.1 Burgerinitiatieven: een wereld vol voetangels en klemmen 79
6.2.2 Hoe zorgbekostiging een extra dimensie geeft aan het financieringsknelpunt van initiatieven 81
6.3 Diverse manieren om zorg te bekostigen 82
6.3.1 Fee for service-bekostiging 83
6.3.2 Productbekostiging 83
6.3.3 Vast bedrag per periode en/of instelling 84
6.3.4 Populatiebekostiging 84
6.3.5 Populatiebekostiging als lonkend perspectief voor burgerinitiatieven in de zorg 85
6.4 Populatiebekostiging; een oppervlakkige panacee 85
6.4.1 Gebrek aan schaalvoordelen 86
6.4.2 Tenders 87
6.4.3 Samenwerking 87
6.5 Slotbeschouwing: een stip op de horizon 88
7 VOLKSVERTEGENWOORDIGING IS GEEN ROL 91
EEN PAMFLET VOOR MEER RAADSPOLITIEK IN HET SOCIAAL DOMEIN Geerten Boogaard en Douwe Jan Elzinga
7.1 Inleiding 91
7.2 Aanbeveling 1: Laat alleen ruimte voor echte professionaliteit 93
7.3 Aanbeveling 2: Uitvoering is óók politiek 94
7.4 Aanbeveling 3: Volksvertegenwoordiging is meer dan een rol en weg met het begrip ‘kaderstelling’ 95
8 TRANSFORMEREN IS OOK HET OMARMEN VAN DE COMPLEXITEIT 97
MIJN LESSEN UIT VIJF JAAR TRANSITIE IN HET SOCIAAL DOMEIN Florian H. Karim Theissen
8.1 Inleiding 97
8.2 Lessen, geen blauwdrukken 98
8.3 De zoektocht naar de transformatie 99
8.4 De paradox van twee ‘systemen’ 100
8.5 Het dilemma van marktwerking in het sociaal domein 102
8.6 Het raadsel van het beste inkoopmodel 104
8.7 Het vraagstuk van de juiste schaalgrootte 105
8.8 Conclusies 107
9 MYTHES IN HET SOCIAAL DOMEIN 109
Saskia Kuhlmann
9.1 Inleiding 109
9.2 Eerste mythe: grip op de toegang is grip op de kosten 110
9.3 Tweede mythe: meer geld vanuit de rijksoverheid is de oplossing 111
9.4 Derde mythe: er is een makkelijke en snelle oplossing te koop 112
9.5 Vierde mythe: de zorgvraag staat centraal bij zorgaanbieders 113
9.6 Vijfde mythe: de zorgvraag staat centraal bij gemeenten 115
9.7 Zesde mythe: gemeenten kunnen hun eigen beleid en uitvoering bepalen 116
9.8 Zevende mythe: de gemeenteraad kan alleen tekenen bij het kruisje 118
10 MEER BEGRIP BIJ GRIP OP SAMENWERKING?! 121
ONZE KIJK OP EEN BELANGRIJKE DISCUSSIE Florian H. Karim Theissen en Laura Huntjens
10.1 Inleiding 121
10.2 Als we het over grip hebben … 123
10.3 Alleen of toch samen? 124
10.4 Niet zo ingewikkeld! – De voorkeur voor lichte samenwerking 126
10.5 Meer grip door (betere) wettelijke instrumenten?! 129
10.6 Conclusies 131
11 RUIMTE VOOR PROFESSIONALITEIT IN HET SOCIAAL DOMEIN 133
Heleen van Amerongen
11.1 Inleiding 133
11.2 Ruimte voor deskundigheid 136
11.3 De centrale wetgever zet de eerste stappen 138
11.4 De gemeenteraad en het college aan zet 141
11.5 De bestuursrechter scherpt eisen aan 143
11.6 Handvatten voor een grijs gebied van professionele beoordelingen 146
11.7 Slotbeschouwing 148
12 RUIMTE VOOR RUIMTE 151
OMGAAN MET DE UNIFORMERENDE JURISPRUDENTIE VAN DE CENTRALE RAAD VAN BEROEP IN HET SOCIAAL DOMEIN Roel Becker
12.1 Inleiding 151
12.2 Uniformerende jurisprudentie in het sociaal domein 152
12.2.1 Algemeen 152
12.2.2 De uniformerende werking van uitspraken 152
12.2.3 Problematisch karakter 153
12.2.4 Voorbeelden 155
12.3 Juridische vragen 156
12.3.1 Algemeen 156
12.3.2 Binding van precedenten 156
12.3.3 Verhouding tot exceptieve toetsing 158
12.3.3.1 Algemeen 158
12.3.3.2 Het debat 158
12.3.3.3 Praktische argumenten 161
12.4 Praktische mogelijkheden 162
12.4.1 Uniformerende jurisprudentie voorkomen 162
12.4.2 Omgaan met uniformerende jurisprudentie 163
12.5 Afronding 164
13 BLIK OP MENSENRECHTEN 165
DE RELEVANTIE VAN SOCIALE GRONDRECHTEN VOOR HET SOCIAAL DOMEIN Ingrid Leijten en Robin Vanderstappen
13.1 Inleiding 166
13.2 Sociale grondrechten en plichten voor de Staat in het sociaal domein 167
13.3 De wetgever in het sociaal domein: mensenrechtelijk bewustzijn? 171
13.3.1 Totstandkoming en uitgangspunten 172
13.3.2 Aanpassingen met betrekking tot kwaliteitsborging en geschilbeslechting 174
13.4 De (rechts)praktijk 176
13.4.1 Maatwerk in de uitvoering 176
13.4.2 De (veranderende?) rol van de rechter 178
13.5 ‘Glocalisering’ van mensenrechten in het sociaal domein? 182
13.6 Conclusie 184
14 PRIVACY IN HET SOCIAAL DOMEIN 187
Sander Tempel
14.1 Inleiding 187
14.2 Het belang van privacy 188
14.3 Sociaal domein 189
14.4 Bescherming van persoonsgegevens binnen het sociaal domein 190
14.4.1 Wettelijke grondslagen voor verwerking persoonsgegevens binnen het sociaal domein? 191
14.4.2 Bijzondere categorieën persoonsgegevens 194
14.5 Waarborging privacyrechten bij benadering integrale aanpak taakuitoefening 195
14.6 Conclusie 198
Auteursoverzicht 201
Coen Modderman
2 VIJF JAAR EVALUATIES IN HET SOCIAAL DOMEIN 5
Louis Honée en Geerten Boogaard
2.1 Inleiding 5
2.2 Welke rapporten evalueren naar welk doel? 6
2.2.1 Beleidsdoelen 9
2.2.2 Organisatie 11
2.2.3 Decentralisatie 12
2.3 Methodiek van het onderzoek 13
2.4 Resultaten van het onderzoek 16
2.4.1 Beleidsdoelen 16
2.4.2 Organisatie 19
2.4.3 Decentralisatie 21
2.5 Conclusie 22
Literatuurlijst 23
3 POLITIEK EN RECHT: POLITIEKE KERNWAARDEN VERTALEN NAAR JURIDISCHE CATEGORIEËN EN CONCEPTEN BIJ HET SELECTEREN VAN AANBIEDERS IN HET SOCIAAL DOMEIN 27
Tim Robbe
3.1 Inleiding 28
3.2 Het politieke beleidsproces 29
3.3 Het juridische beleidsproces 31
3.4 Operationalisatie van het model: gemeenten selecteren aanbieders in het sociaal domein 34
3.5 Casus: de Europese aanbesteding van specialistische jeugdhulp in Utrecht 37
3.5.1 Inleiding 37
3.5.2 Het politieke beleidsproces 38
3.5.3 Het juridische beleidsproces 41
3.6 Conclusie en beschouwing 43
4 AFBAKENINGSGESCHILLEN IN DE GEZONDHEIDSZORG: ‘VAN HET KASTJE NAAR DE MUUR?’ 47
Bastiaan Wallage en Wouter Koelewijn
4.1 Inleiding 47
4.2 De stelselwetten 49
4.2.1 De Zorgverzekeringswet 49
4.2.1.1 Het verzekerde pakket onder de Zvw 50
4.2.1.2 Afbakeningsbepaling 51
4.2.2 De Wet langdurige zorg 52
4.2.2.1 Afbakeningsbepaling 53
4.2.3 De Jeugdwet 53
4.2.3.1 Afbakeningsbepaling 54
4.2.4 De Wmo 2015 54
4.2.4.1 Afbakeningsbepaling 55
4.3 Van het kastje naar de muur? 56
4.4 De rechtspraktijk 57
4.5 De positie van het CIZ 59
4.6 Conclusie en aanbeveling 61
5 DE ONTEMBARE REGULERINGSDRIFT IN HET SOCIAAL DOMEIN 63
Albertjan Tollenaar
5.1 Inleiding 63
5.2 Ambitie van de wetgever 65
5.3 Lokale keuzes 66
5.4 Integrale regulering 69
5.5 Discretionaire regulering 71
5.6 Analyse: patroon van regulering in het sociaal domein 72
5.7 Conclusie 74
6 BURGERINITIATIEVEN IN DE ZORG EN POPULATIEBEKOSTIGING; A MATCH MADE IN HEAVEN? 77
Esmée Driessen
6.1 Inleiding 78
6.2 Burgerinitiatieven 79
6.2.1 Burgerinitiatieven: een wereld vol voetangels en klemmen 79
6.2.2 Hoe zorgbekostiging een extra dimensie geeft aan het financieringsknelpunt van initiatieven 81
6.3 Diverse manieren om zorg te bekostigen 82
6.3.1 Fee for service-bekostiging 83
6.3.2 Productbekostiging 83
6.3.3 Vast bedrag per periode en/of instelling 84
6.3.4 Populatiebekostiging 84
6.3.5 Populatiebekostiging als lonkend perspectief voor burgerinitiatieven in de zorg 85
6.4 Populatiebekostiging; een oppervlakkige panacee 85
6.4.1 Gebrek aan schaalvoordelen 86
6.4.2 Tenders 87
6.4.3 Samenwerking 87
6.5 Slotbeschouwing: een stip op de horizon 88
7 VOLKSVERTEGENWOORDIGING IS GEEN ROL 91
EEN PAMFLET VOOR MEER RAADSPOLITIEK IN HET SOCIAAL DOMEIN Geerten Boogaard en Douwe Jan Elzinga
7.1 Inleiding 91
7.2 Aanbeveling 1: Laat alleen ruimte voor echte professionaliteit 93
7.3 Aanbeveling 2: Uitvoering is óók politiek 94
7.4 Aanbeveling 3: Volksvertegenwoordiging is meer dan een rol en weg met het begrip ‘kaderstelling’ 95
8 TRANSFORMEREN IS OOK HET OMARMEN VAN DE COMPLEXITEIT 97
MIJN LESSEN UIT VIJF JAAR TRANSITIE IN HET SOCIAAL DOMEIN Florian H. Karim Theissen
8.1 Inleiding 97
8.2 Lessen, geen blauwdrukken 98
8.3 De zoektocht naar de transformatie 99
8.4 De paradox van twee ‘systemen’ 100
8.5 Het dilemma van marktwerking in het sociaal domein 102
8.6 Het raadsel van het beste inkoopmodel 104
8.7 Het vraagstuk van de juiste schaalgrootte 105
8.8 Conclusies 107
9 MYTHES IN HET SOCIAAL DOMEIN 109
Saskia Kuhlmann
9.1 Inleiding 109
9.2 Eerste mythe: grip op de toegang is grip op de kosten 110
9.3 Tweede mythe: meer geld vanuit de rijksoverheid is de oplossing 111
9.4 Derde mythe: er is een makkelijke en snelle oplossing te koop 112
9.5 Vierde mythe: de zorgvraag staat centraal bij zorgaanbieders 113
9.6 Vijfde mythe: de zorgvraag staat centraal bij gemeenten 115
9.7 Zesde mythe: gemeenten kunnen hun eigen beleid en uitvoering bepalen 116
9.8 Zevende mythe: de gemeenteraad kan alleen tekenen bij het kruisje 118
10 MEER BEGRIP BIJ GRIP OP SAMENWERKING?! 121
ONZE KIJK OP EEN BELANGRIJKE DISCUSSIE Florian H. Karim Theissen en Laura Huntjens
10.1 Inleiding 121
10.2 Als we het over grip hebben … 123
10.3 Alleen of toch samen? 124
10.4 Niet zo ingewikkeld! – De voorkeur voor lichte samenwerking 126
10.5 Meer grip door (betere) wettelijke instrumenten?! 129
10.6 Conclusies 131
11 RUIMTE VOOR PROFESSIONALITEIT IN HET SOCIAAL DOMEIN 133
Heleen van Amerongen
11.1 Inleiding 133
11.2 Ruimte voor deskundigheid 136
11.3 De centrale wetgever zet de eerste stappen 138
11.4 De gemeenteraad en het college aan zet 141
11.5 De bestuursrechter scherpt eisen aan 143
11.6 Handvatten voor een grijs gebied van professionele beoordelingen 146
11.7 Slotbeschouwing 148
12 RUIMTE VOOR RUIMTE 151
OMGAAN MET DE UNIFORMERENDE JURISPRUDENTIE VAN DE CENTRALE RAAD VAN BEROEP IN HET SOCIAAL DOMEIN Roel Becker
12.1 Inleiding 151
12.2 Uniformerende jurisprudentie in het sociaal domein 152
12.2.1 Algemeen 152
12.2.2 De uniformerende werking van uitspraken 152
12.2.3 Problematisch karakter 153
12.2.4 Voorbeelden 155
12.3 Juridische vragen 156
12.3.1 Algemeen 156
12.3.2 Binding van precedenten 156
12.3.3 Verhouding tot exceptieve toetsing 158
12.3.3.1 Algemeen 158
12.3.3.2 Het debat 158
12.3.3.3 Praktische argumenten 161
12.4 Praktische mogelijkheden 162
12.4.1 Uniformerende jurisprudentie voorkomen 162
12.4.2 Omgaan met uniformerende jurisprudentie 163
12.5 Afronding 164
13 BLIK OP MENSENRECHTEN 165
DE RELEVANTIE VAN SOCIALE GRONDRECHTEN VOOR HET SOCIAAL DOMEIN Ingrid Leijten en Robin Vanderstappen
13.1 Inleiding 166
13.2 Sociale grondrechten en plichten voor de Staat in het sociaal domein 167
13.3 De wetgever in het sociaal domein: mensenrechtelijk bewustzijn? 171
13.3.1 Totstandkoming en uitgangspunten 172
13.3.2 Aanpassingen met betrekking tot kwaliteitsborging en geschilbeslechting 174
13.4 De (rechts)praktijk 176
13.4.1 Maatwerk in de uitvoering 176
13.4.2 De (veranderende?) rol van de rechter 178
13.5 ‘Glocalisering’ van mensenrechten in het sociaal domein? 182
13.6 Conclusie 184
14 PRIVACY IN HET SOCIAAL DOMEIN 187
Sander Tempel
14.1 Inleiding 187
14.2 Het belang van privacy 188
14.3 Sociaal domein 189
14.4 Bescherming van persoonsgegevens binnen het sociaal domein 190
14.4.1 Wettelijke grondslagen voor verwerking persoonsgegevens binnen het sociaal domein? 191
14.4.2 Bijzondere categorieën persoonsgegevens 194
14.5 Waarborging privacyrechten bij benadering integrale aanpak taakuitoefening 195
14.6 Conclusie 198
Auteursoverzicht 201
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
