J.H. Lieber
Vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht
Gebonden Nederlands 2024 1e druk 9789013174571Op voorraad | Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Samenvatting
Het onderwerp huwelijksvermogensrecht krijgt beperkt aandacht in de literatuur en lange tijd ontbrak het aan een uitgave waarin dit onderwerp in al zijn aspecten centraal aan bod komt. Vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht voorziet in deze behoefte en geeft een actueel beeld van het leerstuk van de vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht. Deze titel is niet alleen voor de rechtswetenschap van grote betekenis, maar ook voor de rechtspraktijk.
De algemene hoofdstukken 1 t/m 4 bevatten een geschiedenis van de vergoedingen en een juridische plaatsbepaling van het begrip vergoeding in het algemene vermogensrecht en in het huwelijksvermogensrecht. Daarin is veel aandacht voor vermogensverschuivingen en de gronden daarvoor en zo nodig de correcties daarvan in het algemene vermogensrecht en in het huwelijksvermogensrecht.
Hoofdstuk 5 is het relaas van een onderzoek naar vergoedingen in de Nederlandse rechtspraak. De hoofdstukken 6 en 7 bieden een uitputtende behandeling van artikel 1:87 BW en de doorwerking van dat artikel in andere onderdelen van het huwelijksvermogensrecht. Hoofdstuk 8 zet de rechtsfiguur van de vergoeding in relatie tot andere rechtsfiguren als uitsluitingsclausule, verknochtheid, zaaksvervanging en de regeling over verhaal van artikel 1:96 lid 3 BW.
Hoofdstuk 9 gaat over de betaling van vergoedingen met bijzondere aandacht voor verjaringsperikelen. Tot slot geeft hoofdstuk 10 een samenvatting van de bevindingen en een antwoord op de onderzoeksvragen die in de inleiding zijn geformuleerd.
Deze uitgave is onderdeel van de serie R&P Personen- en familierecht en sluit aan bij de recente moderniseringsgolven in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht. In het bijzonder bij de invoering van artikel 1:87 BW over evenredige vergoedingen in 2012 en de invoering van de beperkte gemeenschap van goederen in 2018.
Vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht is van grote waarde voor notarissen, advocaten en rechters die zich in de praktijk bezighouden met het huwelijksvermogensrecht. Daarnaast is de titel ook bedoeld voor juridische wetenschappers en de rechtspraktijk.
Specificaties
ISBN13:9789013174571
Taal:Nederlands
Bindwijze:gebonden
Aantal pagina's:448
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:30-1-2024
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Inleiding / XIII
Lijst van afkortingen / XXI
HOOFDSTUK 1
Korte geschiedenis van vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 Vergoedingen in het huwelijksvermogensrecht voor de codificatie / 2
1.2.1 Het Oudvaderlands recht / 2
1.2.2 De ‘Franse’ codificaties van 1809 en 1811 / 6
1.3 Vergoedingen in het huwelijksvermogensrecht 1838-1970 / 7
1.3.1 De aanloop tot de codificatie van 1838 / 7
1.3.2 Het Burgerlijk Wetboek van 1838 / 9
1.3.3 De rechtspraak en de literatuur / 11
1.4 Vergoedingen in het Nederlands huwelijksvermogensrecht 1970-2018 / 13
1.4.1 De lex-van Oven / 13
1.4.2 De invoering van Boek 1 BW in 1970 en de aanpassing in 1992 / 14
1.4.3 De nieuwe regeling over vergoedingen in 2012 / 20
1.4.4 De beperking van de wettelijke gemeenschap van goederen en artikel 1:95a (2018) / 22
1.4.5 Recapitulatie van de wettelijke vergoedingen / 23
1.5 Vergoedingen in Europees perspectief / 24
1.6 Afronding / 25
HOOFDSTUK 2
Het begrip ‘vergoeding’ / 27
2.1 Inleiding / 27
2.2 Vergoeding in het spraakgebruik / 27
2.3 Vergoeding in het Burgerlijk Wetboek / 27
2.4 Vergoeding in het huwelijksvermogensrecht / 28
2.5 Zijn vergoedingen verbintenissen? / 29
2.5.1 Vergoedingen en uitsluiting van iedere huwelijksgemeenschap / 32
2.5.2 Vergoedingen en de huwelijksgemeenschap / 32
2.5.3 Vergoeding en artikel 1:95a BW / 46
2.6 Conclusie / 46
2.7 Terminologie / 48
HOOFDSTUK 3
Vermogensverschuivingen in het algemeen / 51
3.1 Inleiding / 51
3.2 Vermogensverschuiving in de wet, rechtspraak en literatuur / 51
3.3 Het begrip ‘vermogen’ / 57
3.4 Vormen van vermogensverschuivingen / 59
3.4.1 Verschuivingen van goederen of schulden / 59
3.4.2 Andere vormen van vermogensverschuivingen / 61
3.5 Een omschrijving van het begrip ‘vermogensverschuiving’ / 61
3.6 Oorzaken en gevolgen van vermogensverschuivingen / 63
3.6.1 Voorbeeld 1 / 64
3.6.2 Voorbeeld 2 / 64
3.6.3 Voorbeeld 3 / 65
3.6.4 Voorbeeld 4 / 67
3.7 Correcties bij ongerechtvaardigde vermogensverschuivingen / 67
3.8 Een conclusie ten aanzien van vermogensverschuivingen in het algemeen / 68
HOOFDSTUK 4
Vermogensverschuivingen in het huwelijksvermogensrecht en de grondslagen voor vergoedingen / 71
4.1 Inleiding / 71
4.2 Echtgenoten, rechtsfeiten, rechtshandelingen en overeenkomsten / 72
4.3 De extra dimensie van het huwelijksvermogensrecht / 75
4.3.1 De goederenrechtelijke regeling / 76
4.3.2 Regeling voor zaaksvervanging en vergoedingen (artikel 1:95/1:96, 1:87, 1:95a en 1:96a BW) / 85
4.3.3 Rechten en verplichtingen van echtgenoten: titel 6 (het zogeheten ‘régime primaire’) / 89
4.3.4 Regeling verrekenbedingen / 90
4.4 Betekenis voor vergoedingen tussen echtgenoten: grondslagen van vergoedingen / 90
HOOFDSTUK 5
Vergoedingen in de rechtspraak / 95
5.1 Inleiding / 95
5.2 Verkrijging van een goed met geld van de andere echtgenoot / 96
5.2.1 De klassieke casus en de regel / 96
5.2.2 De ontwikkeling van deze regel / 97
5.2.3 ‘Nominaal’ / 102
5.2.4 De echtgenoten zijn anders overeengekomen (uitzondering a op de hoofdregel) / 104
5.2.5 Natuurlijke verbintenis (uitzondering b op de hoofdregel) / 137
5.2.6 Goede trouw/redelijkheid en billijkheid / 139
5.2.7 De zogeheten meerinbreng en de omvang van de vergoeding / 144
5.2.8 Afronding en overgang naar andere jurisprudentiële vergoedingen / 147
5.3 Betaling uit eigen vermogen van een schuld van de andere echtgenoot / 147
5.4 Een echtgenoot verricht werkzaamheden ten behoeve van de andere echtgenoot / 148
5.4.1 De vergoeding als oplossing voor de onbetaald meewerkende echtgenoot / 148
5.4.2 De onbetaald meewerkende echtgenoot in de rechtspraak / 150
5.4.3 De onbetaald meewerkende echtgenoot in de rechtsgeleerde literatuur / 152
5.4.4 Een vergoeding voor huishoudelijke arbeid of zorgtaken? / 154
5.4.5 Een vergoeding voor andere werkzaamheden, zoals een verbouwing / 156
5.5 Geld dat behoort tot het eigen vermogen van een echtgenoot komt terecht in de gemeenschap: HR 5 april 2019 / 157
5.5.1 HR 5 april 2019 / 157
5.5.2 Betekenis van deze uitspraak voor vergoedingen / 159
5.5.3 Stelplicht en bewijslast bij deze vergoeding / 160
5.5.4 Vermogensverschuiving door ‘vermenging’ / 161
5.5.5 Samenloop met kosten van de huishouding / 164
5.5.6 De aard van de uitgaven / 166
5.6 Geld uit eigen vermogen echtgenoot komt terecht in vermogen van de ander / 167
5.7 Zaaksvervanging die gepaard gaat met het ontstaan van vergoedingen / 167
5.8 Diverse vergoedingen – restcategorie / 167
5.8.1 Vergoeding voor melkquotum / 167
5.8.2 De zogeheten ‘contractuele reprise’ / 169
5.9 Stelplicht en bewijslast: het bewijsrecht als probleem en oplossing / 169
5.10 Afronding en conclusie / 171
HOOFDSTUK 6
Artikel 1:87 BW: wordingsgeschiedenis / 173
6.1 Inleiding / 173
6.2 De wordingsgeschiedenis van artikel 1:87 BW; belang / 173
6.3 Vergoedingen in de modernisering van het huwelijksvermogensrecht: de werkgroep / 174
6.4 Een rechtsvergelijkend onderzoek (2000) / 174
6.5 De ‘Notitie huwelijksvermogensrecht' / 175
6.6 Het notariaat en het conceptwetsvoorstel (2003) / 176
6.7 Het advies van de Raad van State over het conceptwetsvoorstel / 177
6.8 Het conceptwetsvoorstel in de rechtswetenschappelijke literatuur / 178
6.9 Het wetsvoorstel – memorie van toelichting / 179
6.10 Het onthaal van het wetsvoorstel in de rechtswetenschappelijke literatuur / 181
6.11 De tweede en derde nota van wijziging / 185
6.12 Het wetsvoorstel na de tweede en derde nota van wijziging en de rechtswetenschappelijke literatuur / 190
6.13 De verdere parlementaire behandeling in de Tweede Kamer / 193
6.14 WODC-onderzoek naar ‘koude uitsluiting’ en vergoedingen / 195
6.15 Het wetsvoorstel in de Eerste Kamer / 197
6.16 Een Caribische variant / 201
6.17 Conclusie / 203
Bijlage hoofdstuk 5: De tekst van artikel 1:87, 1:95, 1:96 lid 3-4, artikel 1:96a en 1:96b
BW in het conceptwetsvoorstel, de tekst bij de memorie van toelichting, de tekst bij de tweede nota van wijziging en de definitieve tekst / 205
HOOFDSTUK 7
Artikel 1:87 BW: de bestanddelen nader belicht / 215
7.1 Inleiding / 215
7.2 De bepaling uit wetstechnisch oogpunt / 215
7.3 Naamgeving: variabele vergoeding / 216
7.3.1 Belegging / 217
7.3.2 Economische deelgerechtigdheid / 219
7.3.3 Evenredigheidsleer / 221
7.4 De vergoedingen van artikel 1:87 BW: twee categorieën, twee maatstaven voor de omvang / 222
7.5 Categorie 1: ‘een goed dat tot zijn eigen vermogen zal behoren, verkrijgt’: het begrip ‘verkrijging’ / 225
7.5.1 Verkrijging onder algemene titel / 227
7.5.2 Verkrijging onder bijzondere titel / 230
7.5.3 Slotsom / 237
7.6 Categorie 2: ‘ten laste van het vermogen van de andere echtgenoot een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed wordt voldaan of afgelost’ / 238
7.6.1 Vergoeding bij schulden ter zake van een goed / 239
7.6.2 Samenloop categorie b met categorie a bij schuld voor verwerving van een goed / 240
7.6.3 Wat is ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’? / 246
7.6.4 Is rente ook ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’? / 248
7.6.5 Kan een schuld van de andere echtgenoot ook ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’ zijn? / 251
7.6.6 Slotsom categorie 2 / 252
7.7 Vergoedingen van artikel 1:87 BW en ondernemingsvermogen en aandelen in een kapitaalvennootschap / 253
7.7.1 Inleiding / 253
7.7.2 Ondernemingsvermogen / 253
7.7.3 De ‘eenmanszaak’ / 254
7.7.4 De personenvennootschap / 255
7.7.5 De rechtspersoon / 256
7.8 Waarde, waardedaling en toestemming / 259
7.8.1 De waarde / 259
7.8.2 Waardedaling / 260
7.8.3 Toestemming / 261
7.8.4 Waarde, toestemming en andere elementen voor de omvang van de vergoeding / 267
7.9 Vergoeding en verbruiksgoederen / 268
7.10 Vergoeding bij vervreemde goederen / 272
7.11 Vergoedingen, sommenverzekering/levensverzekering en derdenbeding / 274
7.11.1 Inleiding / 274
7.11.2 Vergoedingsrechten en levensverzekering / 275
7.11.3 De waarde van de levensverzekering en de omvang van de vergoeding / 276
7.11.4 Het derdenbeding / 280
7.12 Afwijken bij overeenkomst (artikel 1:87 lid 4 eerste zin BW) / 281
7.13 Geen vergoeding: vermogensverschuiving berust op een verbintenis / 287
7.14 Schatten omvang vergoeding / 288
7.15 Overgangsrecht; anticipatie / 290
7.15.1 Overgangsrecht / 290
7.15.2 Anticipatie / 291
7.16 Artikel 1:87 BW en de vergoedingen in titel 7 Boek 1 BW (wettelijke gemeenschap van goederen) / 293
7.16.1 Algemeen / 293
7.16.2 Afwijken bij overeenkomst / 296
7.16.3 Toestemming / 296
7.16.4 Vermogensverschuiving berust op een verbintenis (artikel 1:87 lid 4 tweede zin BW) / 297
7.17 Slotsom / 299
HOOFDSTUK 8
Vergoedingen en de wettelijke gemeenschap van goederen: enkele bijzondere onderwerpen / 303
8.1 Inleiding / 303
8.2 De uitsluitingsclausule / 303
8.2.1 Inleiding / 303
8.2.2 De voorwaardelijke uitsluiting en vergoedingen / 304
8.2.3 De uitsluitingsclausule met delegatie en vergoedingen / 310
8.2.4 Slotsom / 312
8.3 Verknochtheid en vergoedingen / 313
8.3.1 Verknochtheid belemmert extern en intern de boedelmenging / 317
8.3.2 De verknochtheid schakelt alleen het externe gevolg, maar niet het interne gevolg uit: het aandeel in de personenvennootschap / 323
8.3.3 Verknochte schulden / 332
8.3.4 Slotsom / 334
8.4 Zaaksvervanging en vergoedingen / 335
8.4.1 Inleiding / 335
8.4.2 Verhouding zaaksvervanging: vergoedingen / 337
8.4.3 Beperkingen aan werking zaaksvervanging in artikel 1:95 BW; afwijking mogelijk bij huwelijkse voorwaarden? / 338
8.4.4 Beperking 1: koppeling zaaksvervanging aan moment van de verkrijging / 339
8.4.5 Beperking 2: geen zaaksvervanging naar evenredigheid, maar alles of niets / 341
8.4.6 Andere argumenten tegen zaaksvervanging naar evenredigheid? / 344
8.4.7 Slotsom / 347
8.5 Vergoedingen en verhaal op voet van artikel 1:96 lid 3 BW / 348
8.5.1 Inleiding / 348
8.5.2 Het bijzondere verhaalsrecht van artikel 1:96 lid 3 BW / 348
8.5.3 Het verhaalsrecht voorkomt het ontstaan van vergoedingen / 349
8.5.4 Het overnemingsrecht van artikel 1:96 lid 3 BW, geldleningen en vergoedingen / 350
8.5.5 Slotsom / 354
8.6 De ontbonden huwelijksgemeenschap en vergoedingen: de grondslag / 354
8.6.1 Inleiding / 354
8.6.2 De ontbonden huwelijksgemeenschap en vermogensverschuivingen / 355
8.6.3 De grondslag van vergoedingen bij een ontbonden huwelijksgemeenschap / 355
8.6.4 HR 10 mei 2019 en de grondslag voor vergoedingen van (bijna) ex-echtgenoten / 357
HOOFDSTUK 9
Het tijdstip van voldoening van vergoedingen, rente en verjaring / 359
9.1 Inleiding / 359
9.2 Terstond opeisbaar, tenzij… / 359
9.3 Een andere benadering: niet opeisbaar tijdens het huwelijk, tenzij… / 362
9.4 Rente en wettelijke rente / 363
9.5 Verjaring van rechtsvorderingen tot vergoeding / 363
HOOFDSTUK 10
Samenvatting van de bevindingen / 367
CHAPTER 10
Summary of findings / 373
Literatuurlijst / 379
Jurisprudentieregister / 409
Lijst van afkortingen / XXI
HOOFDSTUK 1
Korte geschiedenis van vergoedingen in het Nederlandse huwelijksvermogensrecht / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 Vergoedingen in het huwelijksvermogensrecht voor de codificatie / 2
1.2.1 Het Oudvaderlands recht / 2
1.2.2 De ‘Franse’ codificaties van 1809 en 1811 / 6
1.3 Vergoedingen in het huwelijksvermogensrecht 1838-1970 / 7
1.3.1 De aanloop tot de codificatie van 1838 / 7
1.3.2 Het Burgerlijk Wetboek van 1838 / 9
1.3.3 De rechtspraak en de literatuur / 11
1.4 Vergoedingen in het Nederlands huwelijksvermogensrecht 1970-2018 / 13
1.4.1 De lex-van Oven / 13
1.4.2 De invoering van Boek 1 BW in 1970 en de aanpassing in 1992 / 14
1.4.3 De nieuwe regeling over vergoedingen in 2012 / 20
1.4.4 De beperking van de wettelijke gemeenschap van goederen en artikel 1:95a (2018) / 22
1.4.5 Recapitulatie van de wettelijke vergoedingen / 23
1.5 Vergoedingen in Europees perspectief / 24
1.6 Afronding / 25
HOOFDSTUK 2
Het begrip ‘vergoeding’ / 27
2.1 Inleiding / 27
2.2 Vergoeding in het spraakgebruik / 27
2.3 Vergoeding in het Burgerlijk Wetboek / 27
2.4 Vergoeding in het huwelijksvermogensrecht / 28
2.5 Zijn vergoedingen verbintenissen? / 29
2.5.1 Vergoedingen en uitsluiting van iedere huwelijksgemeenschap / 32
2.5.2 Vergoedingen en de huwelijksgemeenschap / 32
2.5.3 Vergoeding en artikel 1:95a BW / 46
2.6 Conclusie / 46
2.7 Terminologie / 48
HOOFDSTUK 3
Vermogensverschuivingen in het algemeen / 51
3.1 Inleiding / 51
3.2 Vermogensverschuiving in de wet, rechtspraak en literatuur / 51
3.3 Het begrip ‘vermogen’ / 57
3.4 Vormen van vermogensverschuivingen / 59
3.4.1 Verschuivingen van goederen of schulden / 59
3.4.2 Andere vormen van vermogensverschuivingen / 61
3.5 Een omschrijving van het begrip ‘vermogensverschuiving’ / 61
3.6 Oorzaken en gevolgen van vermogensverschuivingen / 63
3.6.1 Voorbeeld 1 / 64
3.6.2 Voorbeeld 2 / 64
3.6.3 Voorbeeld 3 / 65
3.6.4 Voorbeeld 4 / 67
3.7 Correcties bij ongerechtvaardigde vermogensverschuivingen / 67
3.8 Een conclusie ten aanzien van vermogensverschuivingen in het algemeen / 68
HOOFDSTUK 4
Vermogensverschuivingen in het huwelijksvermogensrecht en de grondslagen voor vergoedingen / 71
4.1 Inleiding / 71
4.2 Echtgenoten, rechtsfeiten, rechtshandelingen en overeenkomsten / 72
4.3 De extra dimensie van het huwelijksvermogensrecht / 75
4.3.1 De goederenrechtelijke regeling / 76
4.3.2 Regeling voor zaaksvervanging en vergoedingen (artikel 1:95/1:96, 1:87, 1:95a en 1:96a BW) / 85
4.3.3 Rechten en verplichtingen van echtgenoten: titel 6 (het zogeheten ‘régime primaire’) / 89
4.3.4 Regeling verrekenbedingen / 90
4.4 Betekenis voor vergoedingen tussen echtgenoten: grondslagen van vergoedingen / 90
HOOFDSTUK 5
Vergoedingen in de rechtspraak / 95
5.1 Inleiding / 95
5.2 Verkrijging van een goed met geld van de andere echtgenoot / 96
5.2.1 De klassieke casus en de regel / 96
5.2.2 De ontwikkeling van deze regel / 97
5.2.3 ‘Nominaal’ / 102
5.2.4 De echtgenoten zijn anders overeengekomen (uitzondering a op de hoofdregel) / 104
5.2.5 Natuurlijke verbintenis (uitzondering b op de hoofdregel) / 137
5.2.6 Goede trouw/redelijkheid en billijkheid / 139
5.2.7 De zogeheten meerinbreng en de omvang van de vergoeding / 144
5.2.8 Afronding en overgang naar andere jurisprudentiële vergoedingen / 147
5.3 Betaling uit eigen vermogen van een schuld van de andere echtgenoot / 147
5.4 Een echtgenoot verricht werkzaamheden ten behoeve van de andere echtgenoot / 148
5.4.1 De vergoeding als oplossing voor de onbetaald meewerkende echtgenoot / 148
5.4.2 De onbetaald meewerkende echtgenoot in de rechtspraak / 150
5.4.3 De onbetaald meewerkende echtgenoot in de rechtsgeleerde literatuur / 152
5.4.4 Een vergoeding voor huishoudelijke arbeid of zorgtaken? / 154
5.4.5 Een vergoeding voor andere werkzaamheden, zoals een verbouwing / 156
5.5 Geld dat behoort tot het eigen vermogen van een echtgenoot komt terecht in de gemeenschap: HR 5 april 2019 / 157
5.5.1 HR 5 april 2019 / 157
5.5.2 Betekenis van deze uitspraak voor vergoedingen / 159
5.5.3 Stelplicht en bewijslast bij deze vergoeding / 160
5.5.4 Vermogensverschuiving door ‘vermenging’ / 161
5.5.5 Samenloop met kosten van de huishouding / 164
5.5.6 De aard van de uitgaven / 166
5.6 Geld uit eigen vermogen echtgenoot komt terecht in vermogen van de ander / 167
5.7 Zaaksvervanging die gepaard gaat met het ontstaan van vergoedingen / 167
5.8 Diverse vergoedingen – restcategorie / 167
5.8.1 Vergoeding voor melkquotum / 167
5.8.2 De zogeheten ‘contractuele reprise’ / 169
5.9 Stelplicht en bewijslast: het bewijsrecht als probleem en oplossing / 169
5.10 Afronding en conclusie / 171
HOOFDSTUK 6
Artikel 1:87 BW: wordingsgeschiedenis / 173
6.1 Inleiding / 173
6.2 De wordingsgeschiedenis van artikel 1:87 BW; belang / 173
6.3 Vergoedingen in de modernisering van het huwelijksvermogensrecht: de werkgroep / 174
6.4 Een rechtsvergelijkend onderzoek (2000) / 174
6.5 De ‘Notitie huwelijksvermogensrecht' / 175
6.6 Het notariaat en het conceptwetsvoorstel (2003) / 176
6.7 Het advies van de Raad van State over het conceptwetsvoorstel / 177
6.8 Het conceptwetsvoorstel in de rechtswetenschappelijke literatuur / 178
6.9 Het wetsvoorstel – memorie van toelichting / 179
6.10 Het onthaal van het wetsvoorstel in de rechtswetenschappelijke literatuur / 181
6.11 De tweede en derde nota van wijziging / 185
6.12 Het wetsvoorstel na de tweede en derde nota van wijziging en de rechtswetenschappelijke literatuur / 190
6.13 De verdere parlementaire behandeling in de Tweede Kamer / 193
6.14 WODC-onderzoek naar ‘koude uitsluiting’ en vergoedingen / 195
6.15 Het wetsvoorstel in de Eerste Kamer / 197
6.16 Een Caribische variant / 201
6.17 Conclusie / 203
Bijlage hoofdstuk 5: De tekst van artikel 1:87, 1:95, 1:96 lid 3-4, artikel 1:96a en 1:96b
BW in het conceptwetsvoorstel, de tekst bij de memorie van toelichting, de tekst bij de tweede nota van wijziging en de definitieve tekst / 205
HOOFDSTUK 7
Artikel 1:87 BW: de bestanddelen nader belicht / 215
7.1 Inleiding / 215
7.2 De bepaling uit wetstechnisch oogpunt / 215
7.3 Naamgeving: variabele vergoeding / 216
7.3.1 Belegging / 217
7.3.2 Economische deelgerechtigdheid / 219
7.3.3 Evenredigheidsleer / 221
7.4 De vergoedingen van artikel 1:87 BW: twee categorieën, twee maatstaven voor de omvang / 222
7.5 Categorie 1: ‘een goed dat tot zijn eigen vermogen zal behoren, verkrijgt’: het begrip ‘verkrijging’ / 225
7.5.1 Verkrijging onder algemene titel / 227
7.5.2 Verkrijging onder bijzondere titel / 230
7.5.3 Slotsom / 237
7.6 Categorie 2: ‘ten laste van het vermogen van de andere echtgenoot een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed wordt voldaan of afgelost’ / 238
7.6.1 Vergoeding bij schulden ter zake van een goed / 239
7.6.2 Samenloop categorie b met categorie a bij schuld voor verwerving van een goed / 240
7.6.3 Wat is ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’? / 246
7.6.4 Is rente ook ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’? / 248
7.6.5 Kan een schuld van de andere echtgenoot ook ‘een schuld ter zake van een tot zijn eigen vermogen behorend goed’ zijn? / 251
7.6.6 Slotsom categorie 2 / 252
7.7 Vergoedingen van artikel 1:87 BW en ondernemingsvermogen en aandelen in een kapitaalvennootschap / 253
7.7.1 Inleiding / 253
7.7.2 Ondernemingsvermogen / 253
7.7.3 De ‘eenmanszaak’ / 254
7.7.4 De personenvennootschap / 255
7.7.5 De rechtspersoon / 256
7.8 Waarde, waardedaling en toestemming / 259
7.8.1 De waarde / 259
7.8.2 Waardedaling / 260
7.8.3 Toestemming / 261
7.8.4 Waarde, toestemming en andere elementen voor de omvang van de vergoeding / 267
7.9 Vergoeding en verbruiksgoederen / 268
7.10 Vergoeding bij vervreemde goederen / 272
7.11 Vergoedingen, sommenverzekering/levensverzekering en derdenbeding / 274
7.11.1 Inleiding / 274
7.11.2 Vergoedingsrechten en levensverzekering / 275
7.11.3 De waarde van de levensverzekering en de omvang van de vergoeding / 276
7.11.4 Het derdenbeding / 280
7.12 Afwijken bij overeenkomst (artikel 1:87 lid 4 eerste zin BW) / 281
7.13 Geen vergoeding: vermogensverschuiving berust op een verbintenis / 287
7.14 Schatten omvang vergoeding / 288
7.15 Overgangsrecht; anticipatie / 290
7.15.1 Overgangsrecht / 290
7.15.2 Anticipatie / 291
7.16 Artikel 1:87 BW en de vergoedingen in titel 7 Boek 1 BW (wettelijke gemeenschap van goederen) / 293
7.16.1 Algemeen / 293
7.16.2 Afwijken bij overeenkomst / 296
7.16.3 Toestemming / 296
7.16.4 Vermogensverschuiving berust op een verbintenis (artikel 1:87 lid 4 tweede zin BW) / 297
7.17 Slotsom / 299
HOOFDSTUK 8
Vergoedingen en de wettelijke gemeenschap van goederen: enkele bijzondere onderwerpen / 303
8.1 Inleiding / 303
8.2 De uitsluitingsclausule / 303
8.2.1 Inleiding / 303
8.2.2 De voorwaardelijke uitsluiting en vergoedingen / 304
8.2.3 De uitsluitingsclausule met delegatie en vergoedingen / 310
8.2.4 Slotsom / 312
8.3 Verknochtheid en vergoedingen / 313
8.3.1 Verknochtheid belemmert extern en intern de boedelmenging / 317
8.3.2 De verknochtheid schakelt alleen het externe gevolg, maar niet het interne gevolg uit: het aandeel in de personenvennootschap / 323
8.3.3 Verknochte schulden / 332
8.3.4 Slotsom / 334
8.4 Zaaksvervanging en vergoedingen / 335
8.4.1 Inleiding / 335
8.4.2 Verhouding zaaksvervanging: vergoedingen / 337
8.4.3 Beperkingen aan werking zaaksvervanging in artikel 1:95 BW; afwijking mogelijk bij huwelijkse voorwaarden? / 338
8.4.4 Beperking 1: koppeling zaaksvervanging aan moment van de verkrijging / 339
8.4.5 Beperking 2: geen zaaksvervanging naar evenredigheid, maar alles of niets / 341
8.4.6 Andere argumenten tegen zaaksvervanging naar evenredigheid? / 344
8.4.7 Slotsom / 347
8.5 Vergoedingen en verhaal op voet van artikel 1:96 lid 3 BW / 348
8.5.1 Inleiding / 348
8.5.2 Het bijzondere verhaalsrecht van artikel 1:96 lid 3 BW / 348
8.5.3 Het verhaalsrecht voorkomt het ontstaan van vergoedingen / 349
8.5.4 Het overnemingsrecht van artikel 1:96 lid 3 BW, geldleningen en vergoedingen / 350
8.5.5 Slotsom / 354
8.6 De ontbonden huwelijksgemeenschap en vergoedingen: de grondslag / 354
8.6.1 Inleiding / 354
8.6.2 De ontbonden huwelijksgemeenschap en vermogensverschuivingen / 355
8.6.3 De grondslag van vergoedingen bij een ontbonden huwelijksgemeenschap / 355
8.6.4 HR 10 mei 2019 en de grondslag voor vergoedingen van (bijna) ex-echtgenoten / 357
HOOFDSTUK 9
Het tijdstip van voldoening van vergoedingen, rente en verjaring / 359
9.1 Inleiding / 359
9.2 Terstond opeisbaar, tenzij… / 359
9.3 Een andere benadering: niet opeisbaar tijdens het huwelijk, tenzij… / 362
9.4 Rente en wettelijke rente / 363
9.5 Verjaring van rechtsvorderingen tot vergoeding / 363
HOOFDSTUK 10
Samenvatting van de bevindingen / 367
CHAPTER 10
Summary of findings / 373
Literatuurlijst / 379
Jurisprudentieregister / 409
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
