Paul Frissen is bestuursvoorzitter en decaan van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) in Den Haag, hoogleraar bestuurskunde in Tilburg en lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling.
Meer over Paul FrissenStaat en taboe
Politiek van de goede dood
Gebonden Nederlands 2019 1e druk 9789024424207Samenvatting
In dit spraakmakende boek werpt succesauteur Paul Frissen nieuw licht op het actuele debat over 'voltooid leven'. Welke rol speelt de staat als het gaat om de beschikking over leven en dood?
Van oudsher heeft de staat het monopolie op het geweld en mag hij dus beschikken over leven en dood van zijn burgers. De staat kan mensen de oorlog in sturen, mag geweld gebruiken tegen burgers en kon in vroeger tijden zelfs de doodstraf opleggen. Naderhand kwam er de zogeheten 'biopolitiek': de zorg voor publieke gezondheid en het voortbestaan van de soort - steeds het exclusieve domein van de staat.
In Nederland is met de euthanasiewetgeving een deel van het monopolie overgedragen aan de dokter. Het huidige debat over het voltooide leven wil deze macht nog verder verleggen, namelijk naar de zelf beschikkende burger, die daarbij professionele hulp mag eisen. Maar als de staat de plicht heeft om alle burgers te beschermen zodat zij hun leven zo autonoom mogelijk kunnen leven, betekent dit ook dat de staat grenzen moet stellen.
In het licht van het geweldsmonopolie heeft het debat over het voltooide leven om deze redenen niet alleen een ethische, maar ook een politieke dimensie: hoe autonoom mag de burger over zijn of haar eigen leven beschikken? Of: wie mag doden?
Frissen laat in Staat en taboe zien welke rol taboes, verboden en grenzen spelen in de gespannen verhouding tussen staat en burger. Net als in zijn eerdere werk combineert Frissen onderzoek naar de praktijk met filosofische reflectie.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Voltooid leven 9 / Leven en dood – burger en staat 12 / Leven en dood – politiek 14 / Taboe: noodzaak en heilzaamheid 17 / Dit boek 19 / Woorden van dank 23
1. De goede dood 25
Dood op verzoek in beeld en in debat 25 / De gewilde dood: wet, beginsel, praktijk 31 / ‘Voltooid leven’ – een advies 36 / ‘Voltooid leven’ en euthanasie – een kleine antropologie 47 / Euthanasie en eudaimonia 78
2. De grens 91
Grenzen stellen – zelfbeschikking 91 / Grenzen stellen – binnen en buiten 98 / Grenzen stellen – politiek 102 / Grenzen stellen – leven en dood 109 / Grenzen stellen – scheppen 117 / Grenzen stellen – identiteiten 121 / Grenzen stellen aan grenzen stellen 129
3. Het verbod 135
De mildheid van het verbod 135 / Eerste en laatste gronden 137 / Geweld en soevereiniteit 141 / Staat en biopolitiek 145 / Het geweldsmonopolie en de burger 155 / Het geweldsmonopolie en de dokter 159 / Het verlangen naar legalisering 163 / Het ultieme verbieden 1 169
4. Het taboe 179
De mythe van de soevereiniteit 179 / Taboe – betekenis en werking 182 / Taboe – orde en vuil 190 / Taboe – ziekte, dood, doden 197 / Niet gewenst leven – gewenste dood 201 / Het taboe van de niet-dood 206 / Taboedoorbreking: mythe van de moderniteit 211
5. Staat en taboe 221
Kan de staat het geweldsmonopolie delen? 221 / Zijn-ten-dode en handelen-ten-dode 226 / Faustisch verlangen en sacrale secularisering 241 / Autonome staat en autonome burger: grenzen 248 / Het ultieme verbieden 2 255 / Politieke filosofie van de goede dood – wat taboe moet blijven 259
Literatuur 271
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan