hoogleraar bestuurskunde, Erasmus Universiteit Rotterdam.
Meer over Mark van TwistWoorden wisselen
Naar een hertaling van besturen, organiseren en adviseren
E-book Epub met watermerkbeveiliging Nederlands 2024 2e druk 9789024458462Samenvatting
Geen woorden maar daden, zo wordt ons wel voorgehouden. Zo’n aansporing is echter volstrekt misleidend waar het gaat om besturen, organiseren of adviseren. In professionele praktijken zijn het immers juist woorden die ‘werken’. Tegelijk is de verleiding groot om ‘voorbij de tekst’ te kijken. Het gaat immers niet om de bewoording, maar om het begrijpen van de boodschap die daarin besloten ligt. Niet de tekst zelf is belangrijk, maar wat er wordt bedoeld of beweerd.
Dat klinkt logisch, tot we beseffen dat wat er wordt verteld helemaal niet los te zien is van hoe dat is verwoord. Deze geheel herziene editie van Woorden wisselen toont een praktijk van besturen, organiseren en adviseren die vorm krijgt via tellen én vertellen. Met veel aandacht voor het gebruik van cijfers en modellen, kaarten en tabellen, en zelfs voor hoe de dingen en ons lijf meepraten. Vol handreikingen over hoe besturen, organiseren en adviseren ook anders en beter kan (#hoedan?).
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Woord vooraf 2e editie 12
1 Op zoek naar ondertiteling 15
Bijdragen voor de bijlagen 15 | Veelzeggende taal, sprekende beelden 16 | De
omgeving ‘vertalen’: in woorden vatten 17 | Verandering brengen via verbale vernieuwing 17 | De drieslag: besturen, organiseren, adviseren 19 | Taal: grondstof,
halffabricaat en eindproduct 19 | Lichaamstaal, cijfertaal, beeldtaal 21 | Voorbij de
tekst lezen? 22 | Zwijgend aan het woord 23 | Bleekheid en bloedarmoede in taal 25 |
Conceptuele lenigheid 26 | Stilte een stem geven 27 | Taaltekort & toegang 28 |
Nieuwe grammatica ontwikkelen 29 | Inzicht door interpunctie 30 | Zoek en
vervang? 31 | Ondertiteling aanbrengen 33 | Woorden wisselen? 34
2 Metaforiseren: beeldend spreken 37
Beleid als beeldenstrijd 37 | Thuis & zitten 38 | Pakhuis van metaforen 40 | Meer
dan (overbodige) versiering 41 | De waarheid liegen 42 | Werken aan een woordenschat 43 | Ontwaren, dan ontmaskeren? 45 | Functionele ficties 46 | Leenwoorden:
betekenissen ‘ontvreemden’ 48 | Gevangen in clichés: zwakke beeldspraak 48 |
Naamplaatjes aan de dingen hangen 51 | Van correspondentie naar coherentie 52 |
Opgraven: betekenissen blootleggen 53 | Staande uitdrukkingen oprekken 54 |
Linguïstische vingerafdruk 55 | Schreeuwend de stilte aanprijzen 57 | Versprekingen
en verschrijvingen uitlokken 60
3 Narrativiseren: verhalen verwekken 64
Organisatiebehang? 64 | Woorden aan het werk: ‘con-tekst’ maken 66 | De moraal
en het verhaal 67 | Eens was er: ‘Er was eens …’ 69 | De andere kant van het
verhaal 70 | ‘Walk the talk, talk the walk’ 71 | Narratieve armoede 72 | Schurken en
slachtoffers, helden en helpers 74 | Verborgen verhaallijnen 77 | Sprookjes: overdrijving als stijlvorm 81 | Wijsheid: spanning tussen waarheid en werkelijkheid 83 |
Morfologie van de narratologie 84 | Verhaalbewerking: narratieve therapie 86 |
Verhalen verstaan: beluisteren, afmaken, doorvertellen 90 | Niet doorvertellen? 91
4 Calculeren: (ver)tellen 2.0 96
Lef of laf? 96 | Berekeningen: een bodem onder beweringen 97 | Kosten en baten
‘toerekenen’ 98 | Redeneren, maar ook rekenen 100 | Calculeren in complexe
contexten 101 | Hitting the target, missing the point? 103 | Politiek van tellen 103 |
Geheimtaal 106 | Verborgen verhalen 108 | Calculeren is metaforiseren 111 | Een
ander genre? 113 | Bezoek aan de feitenfabriek 114 | Constructie van ‘auditable
objects’ 118 | Leesbaar & berekenbaar maken 120 | Op je tellen passen 121
5 Modelleren: knutselwerk 125
Figuren tekenen, pijlen trekken 125 | Een ander vak: patronen ontdekken 126 |
Schetswerk: dubbele driehoeken 127 | Magie van modellen 128 | Meer dan ‘benaderende beschrijvingen’ 129 | Modellen als ‘actanten’ 132 | In model brengen 134 |
Kaarten maken? Representeren, niet repliceren 136 | ‘If you are lost, any old map
will do’ 137 | Een stilzwijgende samenzwering? 138 | Niet instrumenteel, maar
interactief 140 | ‘Inclusieve modelmakerij’ 141 | Modellen de maat nemen 142 |
Modellen als ‘boundary objects’ 146 | Knutselen 149 | Modellenbingo 150 | Een
eigen handtekening 152
6 Ensceneren: ‘setting the stage’ 157
Aandacht voor het alledaagse 157 | Ervaarbaar leed: milieu in de mist? 158 |
Onderdak bieden aan beleid 159 | ‘We make our buildings, afterwards they make
us’ 161 | ‘Sensescapes’: proeven, voelen, ruiken, horen en zien 163 | Oog voor ‘dingen die dwingen’ 168 | Woordvoering namens de dingen 169 | Beelden lezen: van
foto’s een film maken 170 | Het stadhuis: decor voor bijzondere belevenissen 171 |
De raadzaal: politieke arena en publieke tribune 172 | De publieksbalie: wachten
leuker maken 173 | Het kantoor: van productielocatie naar ontmoetingsplek 174 |
Van beeldbeschouwing naar beeldvorming 175 | Enscenering als beeldbepalend
element 176 | Podium- en decorbouw: vormgeven aan het façadegebied 177
7 (Inter-)acteren: taal = handelen 181
Inbuigen 181 | Sprekende gebaren 183 | Belichaamde spraak: ‘tells’ 183 | Ik verander 185 | Taal in wording? 186 | Inhouds- en betrekkingsniveau 187 | Symbolische
interactie 189 | Verdubbeld zelf: ik & mij 191 | Hoe woorden waar worden: institutionalisering 195 | Dramaturgie in het dagelijks leven 198 | Woorden als daden 201 |
Eén zeggen, ander doen 203 | Waarover men niet spreken kan … 204
8 Framen: niet aan macht denken! 208
Kinderspel 208 | Een ander gesprek 209 | Het machtswoord spreken 210 |
Pennenlikkers, inktschijters 212 | ‘You are being framed’ 213 | Naar een nieuw normaal 216 | Heel normaal: verschil maken 218 | Schaduwkant: subjectwording 220 |
Ongemerkt onopgemerkt 222 | Verstaanbaar en begrijpelijk taalgebruik? 224 |
Genormaliseerde geweldsuitoefening 227 | Een geruststellend weten 231 |
Construeren, dus ook deconstrueren 232
Naschrift & voorschrift 237
Literatuurlijst 243
Over de auteur 255
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan