Nextens VPB Almanak 2017 - Deel 1

INLEIDING
1 WAT IS NIEUW? 10
1.1 Algemeen 10
1.2 Wet- en regelgeving 10
1.3 Rechtspraak 11
1.4 Wetteksten aangiftejaar 2016 en wijzigingen in 2017 11
2 PRAKTIJKTIPS 12
2.1 Winstberekening 12
2.2 Concernaangelegenheden 13
2.3 Rondom de aanslag 13
2.4 En verder ... 14
3 IN KORT BESTEK 16
3.1 Gebruik van de Almanak 16
3.2 Aangifte vennootschapsbelasting 16
3.3 Controle door de fiscus 18
3.4 Klachtenregelingen en beroepsaansprakelijkheid belastingadviseur 20
4 BELASTINGPLICHT 21
4.1 Soort belastingplicht 21
4.2 Begin van belastingplicht 23
4.3 Einde van belastingplicht 23
DE AANGIFTE
5 JAARREKENING OP FISCALE GRONDSLAGEN 24
5.1 Commerciële jaarrekening op fiscale grondslagen 24
5.2 Standard Business Reporting (SBR) 24
6 INLEIDING TOT DE AANGIFTE 2016 25
6.1 Definities 25
6.2 Begrippen en beginselen 26
6.3 Ja-neevragen over de aangifte 30
7 BALANS: DE ACTIVA 32
7.1 Inleiding 32
7.2 De belangrijkste activa 32
8 BALANS: DE PASSIVA 47
8.1 Schulden 47
8.2 Transitorische passiefposten 48
8.3 Voorzieningen 48
8.4 Passiva: pensioenverplichtingen (algemeen) 4
8.5 Passiva: bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen ondergebrachte Pensioenen 51
8.6 Passiva: invloed van toekomstige loon- en prijsstijgingen (artt. 3.26 t/m 3.28 Wet IB 2001) 52
8.7 Passiva: overige verplichtingen 54
8.8 Vervroegde uittreding, prepensioen en reserve uitgesteld salaris 55
9 WINST-EN-VERLIESREKENING: OPBRENGSTEN 56
9.1 Algemeen 56
9.2 Tijdstip van winstneming 56
9.3 Onderhanden werk, gereed product 56
10 WINST-EN-VERLIESREKENING: KOSTEN EN AFSCHRIJVINGEN 57
10.1 Pensioenlasten 57
10.2 Afschrijvingen: normale afschrijving 57
10.3 Afschrijvingen: willekeurige afschrijving 60
10.4 Afschrijvingen: wettelijke beperkingen 62
11 WINST-EN-VERLIESREKENING: OVERIGE BATEN EN LASTEN 64
11.1 Overige bedrijfskosten 64
11.2 Overige bedrijfskosten: niet- aftrekbare kosten en lasten 65
11.3 Overige bedrijfskosten: voorbeelden 67
11.4 Overige bedrijfskosten: onteigening en minnelijke verkoop ter voorkoming van onteigening 70
12 BEREKENING BELASTBAAR BEDRAG 72
12.1 Vermogensvergelijking 72
12.2 Fiscaal ondernemingsvermogen einde boekjaar 72
12.3 Kapitaalterugbetalingen 72
12.4 Fiscaal ondernemingsvermogen bij begin boekjaar 75
12.5 Kapitaalstortingen 75
12.6 Informele kapitaalstortingen 77
12.7 Vermogensverschil bij vermogensvergelijking 79
12.8 Niet-aftrekbare bedragen 79
12.9 Niet-aftrekbare bedragen: voorbeelden 81
12.10 Vrijstellingen (zonder deelnemingsvrijstelling) 91
12.11 Niet of gedeeltelijk aftrekbare kosten en lasten 95
12.12 Fictieve personeelskosten van fondsenwervende instellingen 95
12.13 Bijtelling winst uit zeescheepvaart 95
12.14 Mutaties in de reserves 95
12.15 Saldo royalty’s en renten 96
12.16 Niet-aftrekbare rente 96
12.17 Innovatiebox 96
12.18 Aftrekbare giften 100
13 INVESTERINGSREGELINGEN 101
13.1 Investeringsaftrek en desinvesteringsbijtelling 101
13.2 Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek 101
13.3 Energie-investeringsaftrek 105
13.4 Milieu-investeringsaftrek 106
13.5 Desinvesteringsbijtelling 106
14 FISCALE RESERVES 108
14.1 Welke fiscale reserves zijn voor 2016 volgens de wet toegelaten? 108
14.2 Reserve tot gelijkmatige verdeling van kosten en lasten (egalisatiereserve) 108
14.3 Herinvesteringsreserve 110
14.4 Bestedingsreserve (voorheen: herbestedingsreserve) 117
14.5 Opwaarderingsreserve 117
15 RENTEAFTREK IN DE VPB 119
15.1 Rente is aftrekbare bedrijfslast, soms activeren 119
15.2 Rente in verband met posten waarvoor aftrekbeperking geldt 119
15.3 Rente in verband met een bosbouwbedrijf 119
15.4 Lenen van aandeelhouder 119
15.5 Rente op inleggelden en deelnemerschapsleningen 120
15.6 Rente op schuldigerkenningen en leningen in concernverband 120
15.7 Rente op een lening die onder wetsontduiking valt 122
15.8 Rente bij ‘paraplukrediet’ aan concern 123
15.9 Rente in de vorm van kapitaalsrechten 123
15.10 Rente bij zgn. doorstroomvennootschappen 123
15.11 Rente die niet is bedongen 123
15.12 Beperking aftrek bovenmatige deelnemingsrente 123
15.13 Overnameholdings 126
15.14 Rente op tier 1-kapitaal 128
16 DE ONZAKELIJKE LENING 129
16.1 Het begrip ‘onzakelijke lening’ 129
16.2 Zakelijke lening kan onzakelijk worden 129
16.3 Lening is in haar geheel zakelijk of onzakelijk 130
16.4 Niet alleen hoofdsom, ook rentebijschrijving 130
16.5 Gevolgen voor crediteur bij verlies op onzakelijke lening 130
16.6 Behandeling onzakelijke lening bij debiteur 130
16.7 Geen onzakelijke lening bij toetredende minderheidsaandeelhouder 130
16.8 Geen onzakelijke lening bij gezamenlijk project 131
16.9 Onzakelijke lening van of aan de directeur-grootaandeelhouder 131
16.10 Wordt onzakelijke lening zakelijk door einde aan gelieerdheid? 131
17 DEELNEMINGSVRIJSTELLING 132
17.1 Het begrip ‘deelnemingsvrijstelling’ 132
17.2 Het begrip ‘deelneming’ 132
17.3 Waardering van deelnemingen 134
17.4 Werkingssfeer deelnemingsvrijstelling 135
17.5 Kosten van een deelneming 140
17.6 Beleggingsdeelneming 141
17.7 Vaste inrichting 144
17.8 Verlies bij liquidatie van dochter 145
17.9 Beperking deelnemingsvrijstelling na fusie e.d. 148
18 BELASTBAAR BEDRAG EN VERSCHULDIGDE BELASTING 149
18.1 Belastbaar bedrag 149
18.2 Belastbare winst 149
18.3 Belastingbedrag 149
18.4 Verrekening als voorheffing van reeds ingehouden dividend- en kansspelbelasting 150
18.5 Tarief 151
19 VERREKENING VAN VERLIEZEN 152
19.1 Verliesverrekening 152
19.2 Vaststelling verliezen 152
19.3 Vaststelling voorwaarts verrekend verlies 152
19.4 Verlies van het volgende jaar, carry-back 153
19.5 Tijdelijke wijziging verrekening verlies uit 2009, 2010 en 2011 153
19.6 Beperking carry-back voor Agaathfondsen 153
19.7 Verliesverdamping en de voorkoming daarvan 153
19.8 Verliezen van een zgn. verlies-bv en antimisbruikbepaling 154
19.9 Wijziging in de regeling tegen handel in verlies-bv’s 156
19.10 Houdsterverliezen 157
20 AFTREK ‘ELDERS BELAST’ 159
20.1 Voorkoming dubbele belasting 159
20.2 De objectvrijstelling 160
20.3 Belastingverdragen 161
20.4 Taxcreditregeling 164
DE AANSLAG
21 VOORLOPIGE AANSLAGEN,VOORLOPIGE TERUGGAVEN EN VOORLOPIGE VERLIESVERREKENING 167
21.1 Voorlopige aanslagen 2017 167
21.2 Voorlopige teruggaaf en voorlopige verliesverrekening 169
22 DEFINITIEVE AANSLAG 170
22.1 Aanslagregeling 170
22.2 Beginselen van behoorlijk bestuur 171
22.3 Beginselen van behoorlijke wetgeving 172
22.4 Wetsuitlegging 172
23 NAVORDERING 174
23.1 Gevallen waarin navordering mogelijk is 174
23.2 Ten onrechte geen dan wel te weinig belasting geheven of ten onrechte dan wel tot een te hoog bedrag vermindering, ontheffing of teruggaaf verleend 174
23.3 Navordering wegens gebleken onjuiste verrekening 178
23.4 Navordering bij kenbare fouten van de Belastingdienst 178
23.5 Boete bij navordering 178
23.6 Rechtsmiddelen 178
23.7 Gewetensgeld 178
24 BELASTING- EN INVORDERINGSRENTE 179
24.1 Inleiding 179
24.2 Berekeningswijze en algemene aspecten 179
24.3 Belastingrente 179
24.4 Invorderingsrente 180
24.5 Bezwaar en beroep 180
25 FISCALE BOETEN 181
25.1 Inleiding 181
25.2 Verzuimboete wegens het niet of niet tijdig doen van aangifte vennootschapsbelasting 181
25.3 Vergrijpboete bij het opzettelijk niet, onjuist of onvolledig indienen van aangifte vennootschapsbelasting 182
25.4 Vergrijpboete bij navordering van vennootschapsbelasting 182
25.5 Vergrijpboete bij het opzettelijk verstrekken van onjuiste of onvolledige gegevens bij verzoek om vaststelling voorlopige aanslag 187
25.6 Vergrijpboete bij het nietnakomen van de documentatieverplichtingen Verrekenprijzen 187
25.7 Fiscale boeten niet aftrekbaar 187
26 BEZWAAR-, BEROEP-,VERZET- EN VERZOEKSCHRIFTEN 188
26.1 Geschillen met rijksbelastingdienst en andere belastinginstanties 188
26.2 Heffing 188
26.3 Bezwaarschrift 189
26.4 Beroep bij de rechtbank 191
26.5 Hoger beroep bij gerechtshof 193
26.6 Beroep in cassatie 193
26.7 Herziening uitspraak rechter 194
26.8 Griffierecht 194
26.9 Proceskosten en andere schade 195
26.10 Invordering 196
26.11 Bestuursrechter en gewone rechter 196
27 BETALING VAN AANSLAGEN 197
27.1 Algemeen 197
27.2 Betalingstermijn 197
27.3 Betaling van de aanslag 198
27.4 Kwijtschelding van belasting 198
27.5 Verjaring van aanslagen 198
27.6 Verrekening van belasting bij fiscale eenheid 198
DE (DIRECTEUR-)AANDEELHOUDER EN ZIJN BV
28 WANNEER IN BV? 199
28.1 Verschillende gezichtspunten bij keuze 199
28.2 Overwegingen van fiscale aard 199
28.3 Aansprakelijkheid van de aandeelhouder(s) 200
28.4 Mogelijkheden voor oudedagsvoorzieningen 200
28.5 Toepasselijkheid van sociale verzekeringen 200
28.6 Continuïteit van de onderneming 200
28.7 Terugkeer uit de bv 201
29 ENIGE VENNOOTSCHAPSRECHTELIJKE ASPECTEN 202
29.1 Oprichting en structuur van bv of nv 202
29.2 Aandelen 203
29.3 Jaarrekening 204
29.4 Eenpersoons-bv of -nv 205
29.5 Bestuurdersaansprakelijkheid 206
29.6 Uitkoop en geschillen 206
29.7 Verplichtingen 207
29.8 Beursgang 207
29.9 Ontbinding lege bv of nv 207
30 OMZETTING IN BV 208
30.1 Inleiding 208
30.2 Geruisloze overgang (art. 3.65 Wet IB 2001) 209
30.3 Inbreng met afrekening 217
30.4 Omzet- en overdrachtsbelasting 221
31 FISCALE POSITIE VAN DE (DIRECTEUR-)AANDEELHOUDER 223
31.1 Positie als aandeelhouder 223
31.2 Positie als directeur 225
31.3 Concernopbouw 226
31.4 Emigratie 227
31.5 Gebruikelijk loon 227
31.6 Ziekte en/of arbeidsongeschiktheid 228
31.7 Directeur-aandeelhouder en omzetbelasting (btw) 228
31.8 Terbeschikkingstellingsregeling van art. 3.92 Wet IB 2001 228
31.9 Onvolwaardige vorderingen 230
31.10 Lucratieve belangen 230
31.11 Betaalde rente 230
31.12 Waarderingskwesties 230
32 AANMERKELIJK BELANG 232
32.1 Enkele hoofdlijnen 232
32.2 Binnenlandse en buitenlandse lichamen 233
32.3 Familieverhoudingen 234
32.4 Wanneer een aanmerkelijk belang? 234
32.5 Soortbenadering, meesleep- en meetrekregeling 236
32.6 Fictief aanmerkelijk belang 236
32.7 Voordelen uit een aanmerkelijk belang: reguliere voordelen 237
32.8 Aftrekbare kosten bij reguliere voordelen uit aanmerkelijk belang 239
32.9 Voordelen uit een aanmerkelijk belang: vervreemdingsvoordelen 240
32.10 Het begrip ‘vervreemding’ 241
32.11 Het begrip ‘verkrijging’ 244
32.12 Doorschuivingsregelingen 246
32.13 Doorschuivingsregelingen bij vererving en boedelverdeling 246
32.14 Doorschuivingsregelingen bij huwelijk en schenking 248
32.15 Overige doorschuivingsregelingen 249
32.16 Betalingsregelingen 250
32.17 Verlies uit aanmerkelijk belang 250
32.18 Belastingkorting voor verlies bij einde aanmerkelijk belang 251
33 BEDRIJFSOPVOLGING 252
33.1 Aandeelhouder draagt aandelen in werk-bv over 252
33.2 Werk-bv draagt onderneming over 253
33.3 Houdster-bv draagt aandelen in werk-bv over 254
33.4 Geleidelijke overdracht 255
33.5 Overdracht aan werknemersstichting 255
34 MANAGEMENT-BV 256
34.1 Wat valt er te bereiken met een management-bv? 256
34.2 Fiscale overwegingen 256
34.3 Bestrijding door de fiscus 256
34.4 Doorbetaaldloonregeling 256
34.5 Reële vormen van de management-bv 256
34.6 Management-bv en directeur-aandeelhouder 257
34.7 Management-/houdster-bv 257
34.8 Commissaris-bv 257
34.9 Pensioen in management-bv 257
34.10 Wettelijke beperkingen inzake salaris en pensioen 257
34.11 Zekerheid over arbeidsrelatie voor directeur-grootaandeelhouder (dga) 257
35 PENSIOEN IN EIGEN BEHEER 258
35.1 Toekenning van pensioenrechten 258
35.2 Passiva: pensioenen in eigen beheer 258
35.3 Pensioenstichting, pensioen-bv 264
35.4 Directiepensioenlichamen 265
35.5 Dotaties 266
35.6 Overdracht van pensioenverplichtingen 266
35.7 Toegelaten verzekeraars, afkoop 266
35.8 Uitfasering pensioen in eigen beheer: een kort overzicht 269
35.9 Beëindiging van de pensioenopbouw in eigen beheer 269
35.10 Het opgebouwde pensioen premievrij maken 269
35.11 Waardering premievrijgemaakte pensioenverplichting 269
35.12 Coulanceperiode 269
35.13 Het opgebouwde pensioen afkopen 269
35.14 Het opgebouwde pensioen omzetten in een oudedagsverplichting 270
35.15 Aanwending van de oudedagsverplichting 270
35.16 Toekomstige kosten en lasten ter zake van een pensioenvoorziening in eigen beheer 270
36 BELEGGINGS-BV 272
36.1 Inleiding 272
36.2 Gewoon belaste beleggings-bv 272
36.3 Fiscale beleggingsinstelling (fbi) 274
36.4 Vrijgestelde beleggingsinstelling (vbi) 274
36.5 Buitenlandse beleggings-bv 275
36.6 Familiestichtingen e.d. 275
37 TERUGKEER UIT DE BV 276
37.1 Redenen voor terugkeer uit de bv 276
37.2 Terugkeer zonder faciliteiten 276
37.3 Terugkeer met faciliteiten 276
CONCERNPROBLEMATIEK, NATIONAAL EN INTERNATIONAAL
38 EUROPESE ONTWIKKELINGEN 283
38.1 Algemeen 283
38.2 Europese richtlijnen 284
38.3 EG-arbitrageverdrag 285
38.4 Invorderingsbijstand en informatie-uitwisseling 285
38.5 Het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) 285
39 TAXPLANNING, NATIONAAL EN INTERNATIONAAL 288
39.1 Het begrip ‘taxplanning’ 288
39.2 Bestrijdingsmethoden van de fiscus; internationale informatieverplichtingen 289
39.3 Rulings 291
39.4 Intercompany pricing, arm’s-lengthbeginsel 291
40 SAMENWERKING, FUSIE EN REORGANISATIE 292
40.1 Samenwerking, vennootschap onder firma e.d. 292
40.2 Aandelenfusie 293
40.3 Bedrijfsfusie en reorganisatie 296
40.4 Bedrijfsfusie en reorganisatie: gewone bedrijfsfusieregeling 296
40.5 Bedrijfsfusie en reorganisatie met ministeriële goedkeuring 298
40.6 Juridische fusie 304
40.7 Juridische fusie: gewone juridischefusieregeling 306
40.8 Juridische fusie: juridischefusieregeling met ministeriële goedkeuring 307
40.9 Juridische fusie: gevolgen voor aandeelhouders 310
40.10 Juridische fusie: overnamerente 310
41 JURIDISCHE SPLITSING 311
41.1 De begrippen ‘splitsing’ en ‘afsplitsing’ 311
41.2 Gewone juridischesplitsingsregeling 311
41.3 Juridischesplitsingsregeling met ministeriële goedkeuring 313
41.4 Gevolgen van splitsing en afsplitsing voor aandeelhouders 313
41.5 Standaardvoorwaarden 314
41.6 Juridische splitsing en overnamerente 318
42 FISCALE EENHEID 319
42.1 Inleiding 319
42.2 Het aangaan van een fiscale eenheid 323
42.3 Verbreking van de fiscale eenheid 328
42.4 Verliesverrekening 331
42.5 Voorkoming dubbele belasting 332
42.6 Diverse bepalingen 334
OVERIGE ONDERWERPEN
43 GOEDDOELINSTELLINGEN 337
43.1 Algemeen 337
43.2 Belastingplicht: vrijstellingen 338
43.3 Belastingplicht: stichtingen en verenigingen 338
43.4 Belastingplicht: stichtingen en verenigingen met beperkt winstgevende Activiteiten 339
43.5 Faciliteit: bestedingsreserve (was: herbestedingsreserve) 340
43.6 Faciliteit: fictieve personeelskosten 340
43.7 Faciliteiten voor kenbaar fondsenwervende activiteiten 340
43.8 Overige faciliteiten 341
44 BELASTINGPLICHT OVERHEID 342
44.1 Waarom een nieuwe regeling sinds 2016? 342
44.2 Directe overheidsondernemingen 342
44.3 Indirecte overheidsondernemingen 342
44.4 Subjectieve vrijstellingen 342
44.5 Objectieve vrijstellingen en vrijwillig afzien ervan 343
44.6 Renteaftrek vervallen 344
44.7 Aandachtspunten in de praktijk 344
45 DIVIDENDBELASTING 346
45.1 Inleiding 346
45.2 Belastingplichtigen 346
45.3 Object van heffing 346
45.4 Winstuitdelingen zonder inhouding van dividendbelasting 347
45.5 Verlaagd tarief bij verdragstoepassing 348
45.6 Inhouding, aangifte en dividendnota 348
45.7 Verrekening en teruggaaf 348
45.8 Naheffing en boete 350
WETTEKSTEN
46 WETTEKSTEN VENNOOTSCHAPSBELASTING 351
46.1 Wet op de vennootschapsbelasting 1969 351
46.2 Uitvoeringsregelingen vennootschapsbelasting 408
46.2.1 Uitvoeringsbesluit vennootschapsbelasting 1971 408
46.2.2Vrijstellingsbesluit vennootschapsbelasting [Vervallen per 1-1-2012] 409
46.2.3Uitvoeringsbeschikking vennootschapsbelasting 1971 409
46.2.4Besluit fiscale eenheid 2003 411
46.2.5Besluit aftrekbeperking bovenmatige deelnemingsrente 422
47 WETTEKSTEN OVERIGE WETTEN 425
47.1 Wet op de dividendbelasting 1965 425
47.2 Wet inkomstenbelasting 2001 432
47.3 Invorderingswet 1990 459
48 TEKST EUROPESE RICHTLIJNEN 462
48.1 Europese Richtlijn: Gemeenschappelijke fiscale regeling voor fusies, splitsingen, inbreng van activa en aandelenruil mbt. Vennootschappen uit de verschillende lidstaten voor verplaatsing van de statutaire zetel naar een andere lidstaat 462
48.1.1 Bijlage: lijst van de in artikel 3, onder a), bedoelde rechtsvormen 467
48.1.2 Bijlage: lijst van de in artikel 3, onder c), bedoelde belastingen 468
48.2 Europese Richtlijn: Gemeenschappelijke fiscale regeling voor moedermaatschappijen en dochterondernemingen uit verschillende lidstaten 468
48.2.1 Bijlage: lijst van de in artikel 2, onder a), punt i), bedoelde rechtsvormen 471
48.2.2Bijlage: lijst van de in artikel 2, onder a, punt iii), bedoelde belastingen 472
48.3 Europese Richtlijn: Gemeenschappelijke belastingregeling inzake uitkeringen van interest en royalty’s tussen verbonden ondernemingen van verschillende lidstaten 472
48.3.1 Bijlage: lijst van ondernemingen die onder de in artikel 3, lid 1) onder a),
punt i) bedoelde rechtsvormen vallen 476
49 NIEUWE WETGEVING VOOR 2017 47
49.1 Wijzigingen in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 per 1 januari 2017 477
49.2 Wijzigingen in de Wet inkomstenbelasting 2001 per 1-1-2017 483
49.3 Wijzigingen in de Wet op de dividendbelasting 1965 per 1-1-2017 484
HULP
50 ADRESSEN 486
50.1 Kantoren Belastingdienst 486
50.2 Ministerie van Financiën 486
50.3 Commissie Verzoekschriften en Burgerinitiatieven 486
50.4 De Nationale Ombudsman 486
50.5 Ministerie van Economische Zaken 486
50.6 Rechtbanken (belastingkamers) 486
50.7 Gerechtshoven (belastingkamers) 486
50.8 Hoge Raad der Nederlanden 487
50.9 International Bureau of Fiscal Documentation 487
50.10 Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 487
50.11 BelastingTelefoon 487
50.12 Beroepsorganisaties 487
50.13 Centraal aanspreekpunt Pensioenen (Belastingdienst) 487

REGISTER 488