Oneigenlijk gebruik van de Wet openbaarheid van bestuur
Naar een antimisbruikbepaling in de Awb
Paperback Nederlands 2016 9789088631832Samenvatting
De Wet openbaarheid van bestuur bepaalt dat burgers het recht hebben om een verzoek tot het ontvangen van overheidsinformatie bij bepaalde overheidsorganen in te dienen, zonder daarbij een belang te hoeven stellen. Dat heeft er toe geleid dat er ook ‘oneigenlijke verzoeken’ worden ingediend, dus met een ander doel dan het daadwerkelijk ontvangen van informatie. Daarbij kan worden gedacht aan het traineren van het overheidsapparaat tot het incasseren van dwangsommen. Dit werkt het doel van de Wob – het bevorderen van een goede en democratische bestuursvoering – tegen, maar de huidige systematiek van onze openbaarheidswetgeving laat het wel toe.
In dit boek onderzoekt mr. Sebastiaan Hamans of het mogelijk is om aan dit probleem het hoofd te bieden, en zo ja, wat daarvoor de beste methode zou zijn. Daartoe beschrijft de auteur eerst de totstandkoming en de systematiek van de Wet openbaarheid van bestuur. Daarna maakt hij duidelijk hoe het oneigenlijk gebruik van Wob-verzoeken precies vorm krijgt. Vervolgens geeft hij een overzicht van de oplossingen voor het tegengaan van oneigenlijk gebruik en van de initiatieven die daartoe reeds tot stand zijn gebracht. Ten slotte beargumenteert hij of deze oplossingen al dan niet wenselijk zijn, en doet hij een voorstel om een antimisbruikbepaling in de Algemene wet bestuursrecht op te nemen.
Specificaties
Lezersrecensies
Geef uw waardering
Inhoudsopgave
Voorwoord XIII
Mr. J.J. Blanken
Deel 1: Inleiding tot de Wet openbaarheid van bestuur
1 Inleiding 3
1.1 Democratie en openbaarheid 3
1.2 Probleemstelling 3
1.3 Leeswijzer 4
2 De geschiedenis van de Wob 5
2.1 Overheidsvoorlichting 5
2.2 Naar een recht op overheidsinformatie? 6
2.3 Ontwikkeling van de eerste Wob 6
2.4 Ingrijpende herziening van de Wob 7
2.5 Enkele kleinere wijzigingen 8
3 De systematiek van de Wob 9
3.1 Enkele begrippen uit art. 1 Wob 9
3.1.1 Het begrip ‘document’ 9
3.1.2 Het begrip ‘bestuurlijke aangelegenheid’ 11
3.1.3 Milieu-informatie 12
3.2 Het bestuursorgaanbegrip van de Wob 13
3.3 Informatie op verzoek 14
3.4 Informatie uit eigen beweging 14
3.5 Uitzonderingsgronden 15
3.5.1 Absolute uitzonderingsgronden 16
3.5.2 Relatieve uitzonderingsgronden 18
3.6 Beperking 22
4 De relatie tussen de Wob en andere regelingen 25
4.1 Nationale regelingen 25
4.1.1 Bijzondere regelingen 25
4.1.2 Archiefwet 1995 26
4.1.3 Auteurswet 26
4.1.4 Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) 27
4.1.5 Grondwet 27
4.1.6 Algemene wet bestuursrecht (Awb) 28
4.2 Internationale regelingen 28
4.2.1 EVRM & IVBPR 28
4.2.2 Eurowob 29
4.2.3 Verdrag van Tromsø 29
4.2.4 Verdrag van Aarhus 30
Deel 2: Aanpak van oneigenlijk gebruik van de Wet openbaarheid van bestuur
5 Recente ontwikkelingen 33
5.1 Onderzoek naar oneigenlijk gebruik 33
5.1.1 Inleiding 33
5.1.2 Research voor Beleid 2010 34
5.1.3 Monitor Wet dwangsom 35
5.1.4 Universiteit Utrecht & Twynstra Gudde 2013 36
5.1.5 Rijksuniversiteit Groningen 2014 37
5.1.6 Tussenconclusie 38
5.2 Ontwikkelingen in de rechtspraak 38
5.3 Ontwikkelingen in de politiek 40
6 De uitvoeringspraktijk kritisch beschouwd 43
6.1 Het behandelen van Wob-verzoeken 43
6.1.1 Wob-coördinator en naar een goede structuur 43
6.1.2 Actief openbaar maken 44
6.1.3 Formele eisen stellen 45
6.2 Financiële prikkel wegnemen 46
6.2.1 ‘No cure no pay’ 46
6.2.2 Fonds voor dwangsommen 47
6.2.3 D wangsom afschaffen 47
7 Bestaande middelen tegen misbruik van recht 49
7.1 Misbruik van recht in het civiele recht 49
7.2 Misbruik van recht in het bestuursrecht 52
7.3 Civiele doctrine rechtstreeks toepassen in het bestuursrecht? 53
8 De antimisbruikbepaling als wapen tegen oneigenlijk gebruik 59
8.1 Bestaande antimisbruikregelingen in buitenlandse stelsels 59
8.2 Vergelijking met Nederland 62
8.3 Antimisbruikbepalingen in Nederlandse wetsvoorstellen 62
8.4 Kanttekeningen bij het invoeren van een antimisbruikbepaling 65
8.5 Plaats van de antimisbruikbepaling 68
9 Conclusies en aanbevelingen 71
9.1 Ontwerp antimisbruikbepaling 71
9.2 Aanbevelingen 72
Nawoord 75
Bronnen 77
Geraadpleegde literatuur 79
Geraadpleegde jurisprudentie 85
Geraadpleegde Kamerstukken 89
Geraadpleegde internetbronnen 93
Rubrieken
- Advisering
- Algemeen management
- Coaching en trainen
- Communicatie en media
- Economie
- Financieel management
- Inkoop en logistiek
- Internet en social media
- IT-management / ICT
- Juridisch
- Leiderschap
- Marketing
- Mens en maatschappij
- Non-profit
- Ondernemen
- Organisatiekunde
- Personal finance
- Personeelsmanagement
- Persoonlijke effectiviteit
- Projectmanagement
- Psychologie
- Reclame en verkoop
- Strategisch management
- Verandermanagement
- Werk en loopbaan