Over Michelle van Haren
Mr. drs. M.E.N. van Haren is als promovenda verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Michelle van Haren
Mr. drs. M.E.N. van Haren is als promovenda verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Meer over Michelle van Haren
Michelle van Haren
De persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder
Bestuurdersaansprakelijkheid in het strafrecht en in het ondernemingsrecht
Paperback Nederlands 2018 1e druk 9789088632365Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Samenvatting
Zowel in het ondernemingsrecht als in het strafrecht wordt de zinsnede ‘aansprakelijkheid van de bestuurder’ gebezigd. Onduidelijk is hoe het begrip bestuurdersaansprakelijkheid uit het ondernemingsrecht zich verhoudt tot het gebruik daarvan in het strafrecht. Dit boek biedt op deze kwestie een antwoord.
In deze studie onderzoekt mr. drs. Michelle van Haren welke inhoud in beide rechtsgebieden wordt gegeven aan het begrip bestuurdersaansprakelijkheid. Ook beschrijft zij hoe in de praktijk die aansprakelijkheid wordt geconstrueerd. Ze gaat in op vragen als: welke mate van verwijtbaarheid of opzettelijkheid dient aanwezig te zijn? In hoeverre speelt de wetenschap en de taakverdeling binnen een meerhoofdig bestuur een rol bij de individuele aansprakelijkheidspositie? In hoeverre is de statutaire aanstelling van de bestuurder van belang voor de beide vormen van aansprakelijkheid? Strekt de civiele en strafrechtelijke aansprakelijkheid zich in even grote mate uit tot zowel actief handelen als nalaten? In hoeverre kan een eerdere civielrechtelijke veroordeling van de bestuurder van invloed zijn op een latere strafrechtelijke veroordeling, en omgekeerd? In hoeverre moet voor beide aansprakelijkheden vaststaan dat naast de bestuurder ook de rechtspersoon zelf aansprakelijk kan worden gehouden?
Daarnaast beschrijft de auteur verweren tegen bestuurdersaansprakelijkheid en gaat zij in op rechtvaardigings- en schulduitsluitingsgronden. Tot slot beantwoordt de auteur de vraag hoe de beide rechtsgebieden wederzijds kunnen profiteren van kennisneming van de behandeling van bestuurdersaansprakelijkheid in het andere rechtsgebied.
Specificaties
ISBN13:9789088632365
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:192
Uitgever:Celsus juridische uitgeverij
Druk:1
Verschijningsdatum:19-11-2018
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Bestuurdersaansprakelijkheid
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Lijst van gebruikte afkortingen IX
1 Inleiding 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Relevantie 3
1.3 Probleemstelling 4
1.4 Onderzoeksopzet 6
1.5 Leeswijzer 7
2 De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurder 9
2.1 Inleiding 9
2.2 De plaats van leidinggeven in het strafrechtelijk systeem 11
2.2.1 Afbakening van de aansprakelijkheid van de bestuurder naast die van de rechtspersoon 12
2.2.2 Afbakening van de kwalificatie leidinggeven door de bestuurder 14
2.2.3 Leidinggeven als aansprakelijkstelling of als deelnemingsvorm 16
2.3 Wie is leidinggever? 18
2.4 De norm voor strafrechtelijk leidinggeven 20
2.4.1 De Slavenburgrechtspraak 20
2.4.2 Feitelijk leidinggeven verduidelijkt in recente rechtspraak 24
2.5 Tot slot. Mismanagement en slecht leidinggeven: verlegging van de grenzen? 29
3 De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurder 33
3.1 Inleiding 33
3.2 Bestuurdersaansprakelijkheid in het civielrechtelijk systeem 34
3.3 Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad 36
3.3.1 De twee aansprakelijkheidsvarianten volgens het Ontvanger/Roelofsen-arrest 37
3.3.2 De vervulling van de bestuurstaak als aanknopingspunt 40
3.4 De plaats van de ernstig verwijtmaatstaf in het onrechtmatige daadrecht 44
3.4.1 Het ernstig verwijtbegrip ontleed 45
3.4.2 Plaatsing binnen de onrechtmatige daad 52
3.4.3 De rol van relativiteit 57
3.5 Wie is bestuurder? 60
3.6 Tot slot: de ondergrens van civielrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid 64
4 De vaststelling van bestuurdersaansprakelijkheid in het straf- en ondernemingsrecht 67
4.1 Inleiding 67
4.2 Een algemene vergelijking van bestuurdersaansprakelijkheid in beide rechtsgebieden 67
4.2.1 Het bestuurdersbegrip in beide rechtsgebieden 68
4.2.2 Het karakter van beide vormen van bestuurdersaansprakelijkheid 71
4.3 Normschending 75
4.3.1 De vaststelling van de normschending 76
4.3.2 Bestuurdersaansprakelijkheid voor actief handelen of passieve betrokkenheid 82
4.4 Wetenschap als centrale factor in de aansprakelijkheid 86
4.4.1 De rol van wetenschap in civielrechtelijke aansprakelijkheid 87
4.4.2 De rol van wetenschap in strafrechtelijke aansprakelijkheid 91
4.4.3 Verklaringen voor de verschillende benaderingen van ‘wetenschap’ in civiele en strafrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid 95
4.5 Schuldverband 96
4.6 Tussenconclusie 104
5 Verweer tegen bestuurdersaansprakelijkheid in het straf- en ondernemingsrecht 107
5.1 Inleiding 107
5.2 Rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden 107
5.2.1 De werking van rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden in de civiele en strafrechtelijke aansprakelijkheid 107
5.2.2 Welke rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden bestaan bij civiele en strafrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid? 111
5.3 Nadere invulling van de verweren van de bestuurder 118
5.3.1 Bijzonder rechtvaardigend verweer van de bestuurder: inlichten en waarschuwen 119
5.3.2 Rechtsdwaling als verontschuldigend verweer van de bestuurder in het civiele en strafrecht 121
5.3.3 Bijzondere verontschuldigende verweren in het civiele recht en strafrecht 129
5.3.3.1 De interne taakverdeling als mogelijk verontschuldigend verweer tegen bestuurdersaansprakelijkheid in het civiele recht en in het strafrecht 129
5.3.3.2 Schulduitsluiting en de afwezigheid van alle schuld: een nadere beschouwing 134
5.4 Processuele kenmerken van bestuurdersaansprakelijkheid in het ondernemingsen strafrecht 141
5.4.1 Procesrechtelijke aspecten van civiele bestuurdersaansprakelijkheid 142
5.4.2 Procesrechtelijke aspecten van bestuurdersaansprakelijkheid in het strafrecht 146
5.4.3 De vergelijking van de bewijspositie van de bestuurder in het civiele en strafrecht 147
5.5 Tot slot 149
6 Conclusies 151
6.1 Inleiding 151
6.2 De verschillen en overeenkomsten tussen bestuurdersaansprakelijkheid in het strafrecht en ondernemingsrecht en hoe deze te verklaren zijn 151
6.3 De oplossingen voor knelpunten die beide rechtsgebieden elkaar over en weer kunnen aanreiken 156
Lijst van aangehaalde literatuur 159
Geraadpleegde jurisprudentie 179
Dankwoord 185
1 Inleiding 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Relevantie 3
1.3 Probleemstelling 4
1.4 Onderzoeksopzet 6
1.5 Leeswijzer 7
2 De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurder 9
2.1 Inleiding 9
2.2 De plaats van leidinggeven in het strafrechtelijk systeem 11
2.2.1 Afbakening van de aansprakelijkheid van de bestuurder naast die van de rechtspersoon 12
2.2.2 Afbakening van de kwalificatie leidinggeven door de bestuurder 14
2.2.3 Leidinggeven als aansprakelijkstelling of als deelnemingsvorm 16
2.3 Wie is leidinggever? 18
2.4 De norm voor strafrechtelijk leidinggeven 20
2.4.1 De Slavenburgrechtspraak 20
2.4.2 Feitelijk leidinggeven verduidelijkt in recente rechtspraak 24
2.5 Tot slot. Mismanagement en slecht leidinggeven: verlegging van de grenzen? 29
3 De civielrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurder 33
3.1 Inleiding 33
3.2 Bestuurdersaansprakelijkheid in het civielrechtelijk systeem 34
3.3 Bestuurdersaansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad 36
3.3.1 De twee aansprakelijkheidsvarianten volgens het Ontvanger/Roelofsen-arrest 37
3.3.2 De vervulling van de bestuurstaak als aanknopingspunt 40
3.4 De plaats van de ernstig verwijtmaatstaf in het onrechtmatige daadrecht 44
3.4.1 Het ernstig verwijtbegrip ontleed 45
3.4.2 Plaatsing binnen de onrechtmatige daad 52
3.4.3 De rol van relativiteit 57
3.5 Wie is bestuurder? 60
3.6 Tot slot: de ondergrens van civielrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid 64
4 De vaststelling van bestuurdersaansprakelijkheid in het straf- en ondernemingsrecht 67
4.1 Inleiding 67
4.2 Een algemene vergelijking van bestuurdersaansprakelijkheid in beide rechtsgebieden 67
4.2.1 Het bestuurdersbegrip in beide rechtsgebieden 68
4.2.2 Het karakter van beide vormen van bestuurdersaansprakelijkheid 71
4.3 Normschending 75
4.3.1 De vaststelling van de normschending 76
4.3.2 Bestuurdersaansprakelijkheid voor actief handelen of passieve betrokkenheid 82
4.4 Wetenschap als centrale factor in de aansprakelijkheid 86
4.4.1 De rol van wetenschap in civielrechtelijke aansprakelijkheid 87
4.4.2 De rol van wetenschap in strafrechtelijke aansprakelijkheid 91
4.4.3 Verklaringen voor de verschillende benaderingen van ‘wetenschap’ in civiele en strafrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid 95
4.5 Schuldverband 96
4.6 Tussenconclusie 104
5 Verweer tegen bestuurdersaansprakelijkheid in het straf- en ondernemingsrecht 107
5.1 Inleiding 107
5.2 Rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden 107
5.2.1 De werking van rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden in de civiele en strafrechtelijke aansprakelijkheid 107
5.2.2 Welke rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden bestaan bij civiele en strafrechtelijke bestuurdersaansprakelijkheid? 111
5.3 Nadere invulling van de verweren van de bestuurder 118
5.3.1 Bijzonder rechtvaardigend verweer van de bestuurder: inlichten en waarschuwen 119
5.3.2 Rechtsdwaling als verontschuldigend verweer van de bestuurder in het civiele en strafrecht 121
5.3.3 Bijzondere verontschuldigende verweren in het civiele recht en strafrecht 129
5.3.3.1 De interne taakverdeling als mogelijk verontschuldigend verweer tegen bestuurdersaansprakelijkheid in het civiele recht en in het strafrecht 129
5.3.3.2 Schulduitsluiting en de afwezigheid van alle schuld: een nadere beschouwing 134
5.4 Processuele kenmerken van bestuurdersaansprakelijkheid in het ondernemingsen strafrecht 141
5.4.1 Procesrechtelijke aspecten van civiele bestuurdersaansprakelijkheid 142
5.4.2 Procesrechtelijke aspecten van bestuurdersaansprakelijkheid in het strafrecht 146
5.4.3 De vergelijking van de bewijspositie van de bestuurder in het civiele en strafrecht 147
5.5 Tot slot 149
6 Conclusies 151
6.1 Inleiding 151
6.2 De verschillen en overeenkomsten tussen bestuurdersaansprakelijkheid in het strafrecht en ondernemingsrecht en hoe deze te verklaren zijn 151
6.3 De oplossingen voor knelpunten die beide rechtsgebieden elkaar over en weer kunnen aanreiken 156
Lijst van aangehaalde literatuur 159
Geraadpleegde jurisprudentie 179
Dankwoord 185
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
