Studenten verleiden tot leren

Inleiding 12

Hoofdstuk 1 17
Hoe verleid je studenten tot leren?
Het ABC van motiveren
1.1 Onze verborgen strijd 17
1.2 De behoefte tot leren 18
1.3 Jouw taakopvatting 19
1.4 Effectief als docent 20
1.5 Studenten en motivatie 21
1.6 Het motivatie-ABC 22
1.7 Het ABC en verschillen bij studenten 24
1.8 Het ABC en jouw docenttaken 25
1.9 Focus op onderwijs uitvoeren 27
1.10 Het ABC bij onderwijsuitvoeren 28
1.11 Het ABC in online onderwijs 30
1.12 Jouw persoonlijke ABC 31
1.13 Wil je meer weten over… 31

Hoofdstuk 2 33
Hoe bevorder je autonomie (A) bij studenten?
2.1 Inleiding 33
2.2 Vraag naar de beleving van studenten 35
2.3 Maak studenten medeverantwoordelijk voor het verloop van de bijeenkomst 36
2.4 Bied studenten keuzemogelijkheden 38
2.5 Geef aan waarom je wilt dat studenten iets moeten doen 39
2.6 Stel vragen waarmee het denken gestimuleerd wordt 41
2.6.1 Stel vragen over de collegestof 41
2.6.2 Stel vragen over het leerproces 44
2.7 Gebruik uitnodigende taal 45
2.8 Autonomie in online onderwijs 46
2.9 Alle begin is moeilijk 47
2.10 Wil je meer weten over… 48

Hoofdstuk 3 51
Hoe bevorder je binding (B) bij studenten?
3.1 Inleiding 51
3.2 Wees een gastheer 53
3.3 Heb oog en oor voor iedere student 55
3.4 Creëer en bewaak de veiligheid in de groep 57
3.4.1 Maak afspraken 58
3.4.2 Zorg dat de afspraken nageleefd worden 59
3.4.3 Handhaaf de afspraken 60
3.5 Laat voorbeeldgedrag zien en doe aan zelfonthulling 62
3.6 Stimuleer het leren van en met elkaar 63
3.7 Verbind met de beroepspraktijk 64
3.8 Binding in online onderwijs 66
3.9 Tot slot 67
3.10 Wil je meer weten over… 67

Hoofdstuk 4 69
Hoe bevorder je competentie (C) bij studenten?
4.1 Inleiding 69
4.2 Spreek je vertrouwen en positieve verwachtingen uit 72
4.3 Bied structuur 74
4.3.1 Zorg voor een motiverende start: INTRO 74
4.3.2 Zog voor een succesvol einde: OUT 76
4.3.3 Zorg voor adequate instructies: ARTHOC 78
4.4 Benoem de leerdoelen en de succescriteria 80
4.5 Sluit aan bij de voorkennis van studenten 84
4.6 Geef formatieve feedback 86
4.6.1 Zorg voor succeservaringen 88
4.7 Zorg voor een gefaseerde opbouw 92
4.8 Competentie in online onderwijs 93
4.9 Wil je meer weten over… 95

Hoofdstuk 5 97
Hoe motiveer je een grote groep studenten?
Het hoorcollege
5.1 Inleiding 97
5.2 Luisteruur of leerervaring 99
5.3 Hoe bevorder je autonomie in je hoorcollege? 100
5.3.1 Vraag naar de beleving van studenten 100
5.3.2 Geef aan waarom je wilt dat studenten iets moeten doen 101
5.3.3 Stel vragen waarmee het denken gestimuleerd wordt 101
5.4 Hoe bevorder je binding in je hoorcollege? 102
5.4.1 Wees een gastheer 103
5.4.2 Creëer en bewaak de veiligheid in de groep 104
5.4.3 Laat voorbeeldgedrag zien en doe aan zelfonthulling 107
5.4.4 Verbind met de beroepspraktijk 108
5.5 Hoe bevorder je competentie in je hoorcollege? 108
5.5.1 Bied structuur 109
5.5.2 Benoem de leerdoelen en de succescriteria 110
5.5.3 Sluit aan bij de voorkennis van studenten 110
5.5.4 Zorg voor een gefaseerde opbouw 110
5.6 Je hoorcollege online 112
5.7 Lastige situaties in je hoorcollege 114
5.7.1 Hoe krijg je studenten actief? 114
5.7.2 Wat doe je als studenten niet reageren? 115
5.7.3 Wat doe je als studenten niet aan het werk gaan? 116
5.7.4 Hoe houd je de aandacht vast van studenten? 116
5.7.5 Hoe houd je het voor jezelf leuk? 118
5.8 Wil je meer weten over… 119

Hoofdstuk 6 121
Hoe motiveer je een hele klas of een groep studenten?
Het werkcollege
6.1 Inleiding 121
6.2 Studenten écht aan het werk 123
6.3 Hoe bevorder je autonomie in je werkcollege? 124
6.3.1 Vraag naar de beleving van studenten 125
6.3.2 Maak studenten medeverantwoordelijk voor het verloop van de bijeenkomsten 126
6.3.3 Bied studenten keuzemogelijkheden 127
6.3.4 Stel vragen waarmee het denken gestimuleerd wordt 128
6.4 Hoe bevorder je binding in je werkcollege? 131
6.4.1 Creëer en bewaak de veiligheid in de groep 131
6.4.1 Stimuleer het leren van en met elkaar 132
6.5 Hoe bevorder je competentie in je werkcollege? 137
6.5.1 Sluit aan bij de voorkennis van studenten 138
6.5.1.1 Werk met het OPA-principe 138
6.5.1.2 Zorg voor een startoefening 139
6.5.2 Geef formatieve feedback 144
6.5.2.1 Werk met een checklist 145
6.5.2.2 Zorg voor peerfeedback 146
6.5.3 Zorg voor een gefaseerde opbouw 149
6.5.3.1 Maak een eindoefening 149
6.5.3.2 Zorg voor tussenoefeningen 150
6.5.3.3 Zorg voor plenaire nabesprekingen 152
6.6 Je werkcollege online 154
6.7 Je werkcollege in hybride vorm 160
6.8 Lastige situaties in je werkcollege 162
6.8.1 Hoe zorg je ervoor dat studenten zich hebben voorbereid? 162
6.8.2 Wat doe je met laatkomers? 163
6.8.3 Hoe zorg je voor effectieve opdrachten of oefeningen? 164
6.8.4 Hoe zorg je ervoor dat studenten (zelfstandig) aan de slag gaan? 166
6.8.5 Hoe zorg je voor meer interactie? 166
6.8.6 Hoe zorg je voor gevarieerde oefeningen? 167
6.8.7 Hoe zorg je ervoor dat studenten online zichtbaar blijven? 168
6.9 Wil je meer weten over… 169

Hoofdstuk 7 173
Hoe motiveer je groepjes studenten?
Groepsbegeleiding
7.1 Inleiding 173
7.2 Een opdracht die motiveert 175
7.3 Hoe bevorder je autonomie bij je groepsbegeleiding? 178
7.3.1 Maak studenten medeverantwoordelijk voor het verloop van de bijeenkomsten 179
7.3.2 Bied studenten keuzemogelijkheden 180
7.3.2.1 Bied keuze in de opdracht 180
7.3.2.2 Bied keuze in de begeleiding 181
7.3.3 Stel vragen waarmee het denken gestimuleerd wordt 182
7.3.3.1 Zet de begeleidingsladder in 182
7.4 Hoe bevorder je binding bij je groepsbegeleiding? 185
7.4.1 Creëer en bewaak de veiligheid in de groepjes 185
7.4.1.1 Laat studenten een samenwerkingsovereenkomst maken 185
7.4.1.2 Bespreek de samenwerking: de BEVERTOEWEG 188
7.4.2 Stimuleer het leren van en met elkaar 190
7.4.2.1 Zorg voor een effectieve groepssamenstelling 190
7.4.2.2 Zorg voor een ideale groepsgrootte 191
7.5 Hoe bevorder je competentie bij je groepsbegeleiding? 192
7.5.1 Bied structuur 192
7.5.2 Geef formatieve feedback 194
7.5.2.1 Fase 1 Geef de studenten het woord 195
7.5.2.2 Fase 2 Geef je feedback volgens het ABC 196
7.5.2.3 Fase 3 Doe de driesprong: weten of het kwartje valt 197
7.5.3 Zorg voor een gefaseerde opbouw 199
7.6 Je groepsbegeleiding online 202
7.7 Lastige situaties bij je groepsbegeleiding 204
7.7.1 Wat doe je met ‘meelifters’? 205
7.7.2 Wat doe je met passieve groepjes? 207
7.7.3 Wat doe je met hele stille of hele aanwezige studenten? 209
7.8 Wil je meer weten over… 209

Hoofdstuk 8 213
Hoe motiveer je individuele studenten?
Individuele begeleiding
8.1 Inleiding 213
8.2 Het zweet op de juiste rug 214
8.3 Hoe bevorder je autonomie bij je individuele begeleiding? 215
8.3.1 Vraag naar de beleving van de student 216
8.3.2 Maak de student medeverantwoordelijk voor het verloop van de bijeenkomsten 218
8.3.3 Bied de student keuzemogelijkheden 218
8.3.3.1 Bied keuze in de opdracht 218
8.3.3.2 Bied keuze in de begeleiding 219
8.3.4 Stel vragen waarmee het denken gestimuleerd wordt 219
8.3.4.1 Zet de STARR-methodiek in 220
8.3.4.2 Werk met de begeleidingsladder 221
8.4 Hoe bevorder je binding bij je individuele begeleiding? 222
8.4.1 Creëer en bewaak de veiligheid 222
8.4.2 Stimuleer het leren van en met elkaar 224
8.4.3 Verbind met de beroepspraktijk 226
8.5 Hoe bevorder je competentie bij je individuele begeleiding? 226
8.5.1 Spreek je vertrouwen en positieve verwachtingen uit 227
8.5.1.1 Zorg voor een effectieve begeleidingsstijl 227
8.5.1.2 Trap niet in de valkuil van de dramadriehoek 233
8.5.2 Geef formatieve feedback 236
8.5.2.1 Geef effectieve schriftelijke feedback 237
8.5.2.2 Werk met een bouwplan voor het afstudeerrapport of scriptie 238
8.5.2.3 Zorg voor peerfeedback 239
8.5.3 Zorg voor een gefaseerde opbouw 239
8.5.3.1 Zorg voor een effectieve begeleiding per fase 240
8.5.3.2 Faciliteer een eerste probleemverkenning: mindmap 240
8.5.3.3 Werk aan het onderzoeksvoorstel: researchmapping 243
8.5.3.4 Ondersteun in andere onderzoeksfasen 243
8.6 Je individuele begeleiding online 244
8.7 Lastige situaties bij je individuele begeleiding 245
8.7.1 Hoe ben je efficiënt in de tijd die je ervoor krijgt? 245
8.7.2 Hoe doorbreek je een niet effectief begeleidingspatroon? 247
8.7.3 Hoe geef je effectieve feedback? 248
8.7.4 Wat doe je met onzekere studenten? 249
8.8 Wil je meer weten over… 250

Overzicht van het ABC in onderwijsbijeenkomsten 252
Register 254
Bronnenlijst 258