Het orakel

Op een dag arriveerde in Leiden een brief uit het Verre Oosten, die zijn bestemming had bereikt ondanks de uiterst summiere adressering: 'aan de heer Boerhaave, geneesheer in Europa'. Deze anekdote illustreert de faam van Herman Boerhaave en wie zijn naam opzoekt in Wikipedia krijgt dat verhaal nog altijd voorgeschoteld. Dit is misschien een mythe, maar het is wel een feit dat Boerhaave werd beschouwd als orakel en dat nog tot lang na zijn dood overal in de wereld zijn geneeskunde werd onderwezen.

Hoe werd de zoon van een berooide Leidse predikant Europa's beroemdste dokter? De biografie van Herman Boerhaave verhaalt hoe een sceptische theologiestudent zijn hart verloor aan wiskunde, mechanica en scheikunde - met als onbedoeld gevolg een nieuwe geneeskunde, hoogleraarschap aan de Universiteit van Leiden en directeurschap van de Hortus botanicus Leiden. Boerhaave was een gedreven man, wiens vermogen om zijn veelzijdige kennis over te brengen werd bewonderd door vele buitenlandse coryfeeën, zelfs door het Franse enfant terrible De la mettrie en de arrogante Linnaeus. Toch is zijn leven geen ongecompliceerd succesverhaal: Het orakel laat niet alleen zien hoe Boerhaaves roem tot stand kwam, maar ook hoe die hem uiteindelijk fataal werd.