Weerbare rechtsstaat: de vangrails in de Grondwet

Inleiding. De vangrails van NSC en de jeep van minister Faber 7

1. Weerbare wat? Weerbare rechtsstaat en weerbare democratie 13
1.1 Opkomst van de weerbare rechtsstaat 13
1.2 Een teruggetrokken verdediging 16
1.3 Weerbare rechtsstaat versus weerbare democratie 17

2. De instrumenten van de weerbare rechtsstaat 29
2.1 Inleiding: definities, methode en set aan studies 29
2.2 Huidige constitutionele waarborgen in de Nederlandse democratische rechtsstaat 31
2.2.1 Hoe waarborgen te begrijpen en in te delen? 31
2.2.2 Constitutionele waarborgen in het Nederlandse systeem 35
2.2.3 Uitbreiding constitutionele waarborgen in het Nederlandse systeem 38
2.3 Mogelijk aanvullende constitutionele waarborgen 42
2.3.1 Algemene opmerkingen 42
2.3.2 Samenstellingswaarborgen 46
2.3.3 Systematische waarborgen 48
2.3.4 Hiërarchische waarborgen 50

3. De effectiviteit van de weerbare rechtsstaat 55
3.1 Inleiding 55
3.2 De effectiviteit van constitutionele waarborgen 56
3.2.1 Samenstellingswaarborgen 56
3.2.2 Systematische waarborgen 61
3.2.3 Hiërarchische waarborgen 65

4. Conclusie 79
4.1 Inleiding 79
4.2 De instrumenten en hun effectiviteit in vogelvlucht 80
4.2.1 Een oefening in beperking 80
4.2.2 Grondwettelijke vangrails: mogelijke instrumenten van de weerbare rechtsstaat 81
4.2.3 De effectiviteit van grondwettelijke vangrails 84
4.3 De vangrails in de Nederlandse Grondwet 88
4.4 Het inkleuren van de kaart: verder zoeken naar de weerbare rechtsstaat 92

Dankwoord en verantwoording 95

Appendix. Methodologie en beperkingen 97

Bijlage A. Opzet en bespreking gestructureerde literatuurstudie 103
Bijlage B. Gevonden kwantitatieve studies naar de effectiviteit van constitutionele waarborgen 107

Literatuur 115

Eindnoten 141