De boete uit balans

Inhoudsopgave
Voorwoord
Afkortingen
1. Inleiding
1.1 De aanleiding tot een onderzoek naar de bestuurlijke boetepraktijk
1.2 De maatschappelijke context
1.3 Het algemeen juridisch kader
1.4 Probleemstelling en onderzoeksvragen
1.5 Afbakening van het onderzoek
1.6 Opzet en uitvoering van het onderzoek
1.7 Leeswijzer
2. De introductie van de bestuurlijke boete: kansen en risico's
2.1 Inleiding
2.2 De normatieve benadering
2.2.1 Bestuursrechtelijke handhaving staat voorop
2.2.2 De kwaliteit van de besluitvorming en rechtsbescherming
2.3 De instrumentele benadering
2.3.1 Een alternatief voor het strafrecht
2.3.2 De beoogde doelmatigheidseffecten
2.4 Strafrechtelijke of bestuursrechtelijke handhaving?
2.4.1 Criteria uit de beleidsstukken
2.4.2 Criteria uit de rechtswetenschappelijke literatuur
2.5 Grenzen aan de groei?
2.6 Tot besluit: een referentiekader
3. De bestuurlijke boete in het kader van het financieel toezicht
3.1 Inleiding
3.2 Kenschets financieel toezicht
3.3 De introductie van de bestuurlijke boete in het kader van het
financieel toezicht
3.3.1 Verbetering doelmatigheid handhaving
3.3.2 Onwenselijke neveneffecten
3.4 De boetesystematiek in de Wet IDBB
3.4.1 Een vast boetesysteem
3.4.2 Wettelijke en organisatorische waarborgen
3.5 De eerste ervaringen met de Wet IDBB
3.6 De verdere ontwikkeling van de boetesystematiek in de financieel
toezichtwetgeving
3.6.1 Een nieuw, flexibel boetestelsel
3.6.2 Het bepalen van de hoogte van de boete
3.7 Bijzondere aspecten van de Wet op het financieel toezicht
3.7.1 Het gebruik van open normen
3.7.2 De openbaarmakingsregeling
3.8 Samenvatting en tussenconclusie
4. De boetepraktijk van de AFM
4.1 Inleiding
4.2 Het gebruik van de boetebevoegdheid
4.2.1 De boetes in vogelvlucht
4.2.2 De boetes onder de loep
4.3 Het besluit tot het opleggen van de boete
4.3.1 De ernst en de verwijtbaarheid van de overtreding
4.3.2 De verwijtbaarheid van overtreding van de zorgplicht voor
financiële dienstverleners
4.3.3 De beginselen van behoorlijk bestuur
4.3.4 De belangenafweging nader beschouwd
4.3.5 De rechterlijke toetsing van het besluit om een boete op
te leggen
4.4 Het bepalen van de hoogte van de boete
4.4.1 De ernst
4.4.2 De verwijtbaarheid
4.4.3 De draagkracht
4.4.4 De maximale hoogte van de boete: het effect van de Boetewet
4.4.5 De belangenafweging nader beschouwd
4.4.6 De rechterlijke toetsing van de hoogte van de boete
4.5 De openbaarmaking van de boetebesluiten
4.5.1 Overwegingen tot openbaarmaking
4.5.2 Het tegen de openbaarmaking gevoerde verweer
4.5.3 De belangenafweging
4.5.4 Kritiek op de belangenafweging
4.5.5 Rechterlijke toetsing van de openbaarmaking
4.6 Samenvatting en tussenconclusie
5. De boetepraktijk van DNB
5.1 Inleiding
5.2 Het gebruik van de boetebevoegdheid
5.2.1 De boetes in vogelvlucht
5.2.2 De boetes onder de loep
5.3 Het opleggen van de boete
5.3.1 De ernst van de overtreding
5.3.2 De verwijtbaarheid van de overtreding
5.3.3 De subsidiariteit en proportionaliteit
5.3.4 De belangenafweging nader beschouwd
5.3.5 De rechterlijke toetsing van het besluit om een boete
op te leggen
5.4 Het bepalen van de hoogte van de boete
5.4.1 De ernst
5.4.2 De verwijtbaarheid
5.4.3 De draagkracht
5.4.4 De belangenafweging nader beschouwd
5.4.5 De rechterlijke toetsing van de hoogte van de boete
5.5. De openbaarmaking van de boetebesluiten
5.6 Samenvatting en tussenconclusie
6. Analyse en conclusie
6.1 De bestuurlijke boete: doelmatig en evenwichtig?
6.2 Vraagstelling onderzoek
6.3 De boetepraktijk van de financiële toezichthouders
6.3.1 De verwachtingen van en kritiek op de bestuurlijke boete
6.3.2 Organisatorische waarborgen: scheiding onderzoek en
beoordeling
6.3.3 De bestuurlijke boete in handen van de AFM en DNB
6.3.4 De belangenafweging bij het besluit om een boete op
te leggen
6.3.5 Het bepalen van de hoogte van de boete
6.3.6 Het openbaar maken van het boetebesluit
6.4 Reflectie: boeten met beleid?
6.5 Consequenties voor de boetepraktijk
Geraadpleegde publicaties
Summary
Bijlagen:
1. Overzicht respondenten
2. Gespreksleidraad vraaggesprekken
3. Overzicht boetebesluiten AFM
4. Overzicht boetebesluiten DNB
5. Boetebesluiten andere markttoezichthouders
Curriculum vitae