N.J.H. Huls is hoogleraar Rechtssociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden.

Meer over Nick Huls

Nick Huls

Actie en reactie

Name: Actie en reactie
Author: Nick Huls

Een inleiding in de rechtssociologie

Paperback Nederlands 2015 9789462901346

Niet leverbaar.

Samenvatting

'Actie en reactie. Een inleiding in de rechtssociologie' gaat over de wisselwerkingen tussen recht en samenleving. Tal van acties uit de periode 1968, zoals het kraken van woningen, leiden anno 2015 tot een reactie, namelijk een strafrechtelijk kraakverbod. Terwijl de activisten uit de jaren zestig kraken zagen als een middel om de woningnood aan de orde te stellen, wonen de studenten van nu met medewerking van makelaars in woningen om kraken te voorkomen. Kraken en anti-kraken staan daarmee symbool voor de inhoud van dit boek.

Deze inleiding heeft als belangrijkste thema 'de betekenis van recht en geld voor gewone mensen'. Terwijl in het publieke domein ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen’, is in het private domein de wet van David Caplovitz van toepassing: ‘The poor pay more’. Er bestaat een spanning tussen de ongelijkheid van mensen in de samenleving en degelijkheid voor de wet. De vraag is dan: is het recht een effectief instrument voor de emancipatie van de zwakke groepen, of beschermt het recht de gevestigde orde? Het recht moet responsief zijn, dat wil zeggen openstaan voor de behoeften van de samenleving. Maar het rechtssysteem heeft ook een gesloten en autonoom karakter.

In deel I wordt de rechtssociologie als een empirische wetenschappelijke discipline beschreven. Daarna behandelen we in deel II ‘wetgevingspraktijken’, achtereenvolgens de openbare totstandkoming van wetten, de onderhandelingsprocessen tussen ambtenaren en belanghebbenden en de gevolgen die een wet in de praktijk heeft. Een concreet voorbeeld is de regulering van gokken.

In deel III staat de juridische dienstverlening van de advocatuur als vertrouwensberoep centraal. We kijken naar de balie, zowel vanuit het perspectief van het commercieel ondernemerschap als van de verantwoordelijkheid voor de toegang tot het recht voor alle burgers. Deel IV behandelt de maatschappelijke kritiek op rechters, alsmede d reacties vanuit de rechterlijke macht. We sluiten dit deel af met een hoofdstuk over mediation.

In het laatste deel onderzoeken we de mogelijkheden om met behulp van recht een maatschappelijk probleem, burgers met te veel schulden, aan te pakken. De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) is een voorbeeld van instrumentele beleidswetgeving. Zowel de totstandkoming als de uitwerking ervan komen aan de orde.

Dit boek is primair geschreven voor eerstejaars rechtenstudenten die het vak Inleiding rechtssociologie volgen aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden. Daarnaast is het bedoeld voor het vak capita selecta rechtssociologie voor de Leidse criminologieopleiding en aan de VU.

Specificaties

ISBN13:9789462901346

Taal:Nederlands

Bindwijze:paperback

Aantal pagina's:414

Uitgever:Boom Juridische Uitgevers

Druk:3

Verschijningsdatum:8-6-2017

Hoofdrubriek:Juridisch

ISSN:

Jongbloed:Recht algemeen

Serie:Boom Juridische studieboeken

Lezersrecensies

Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!

Schrijf een recensie

Geef uw waardering

Zeer goed Goed Voldoende Matig Slecht

Over Nick Huls

N.J.H. Huls is hoogleraar Rechtssociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden.

Andere boeken door Nick Huls

Bekijk alle boeken

Inhoudsopgave

Afkortingen

I: WISSELWERKINGEN TUSSEN RECHT EN SAMENLEVING
1. De rechtsstaat in een rijke samenleving
1 De Nederlandse samenleving sinds 1968
2 Internationale ontwikkelingen
3 Recht en veiligheid in de risicomaatschappij
4 Recht en rechtspluralisme in de multiculturele samenleving

2. Wat is rechtssociologie?
1 Een eerste verkenning
2 Het tweerichtingsverkeer tussen recht en samenleving
3 Rechtssociologie als een wetenschappelijke discipline

3. Een uitstapje naar de sociologie
1 Drie wegbereiders van de rechtssociologie
2 Sociaalwetenschappelijke onderzoeksmethoden
3 Twee hoofdrichtingen in de sociologie
4 Beleidsonderzoek

II: WETGEVINGSPRAKTIJKEN
4. Dé wetgever bestaat niet
1 Hoe komen wetten tot stand in Nederland?
2 Kritiek op de wetgever
3 Vier theoretische inzichten in wetgevingspraktijken
4 Een rechtssociologische analyse van de Wet op de kansspelen (1964)

5. Wetgeving als proces van geven en nemen op de ambtelijke werkvloer
1 De traditionele rolopvatting van de ambtenaar
2 Het begrip onderhandelend wetgeven
3 Het postordertarief in de Wet op het consumentenkrediet (WCK)
4 Een wijziging van het burgerlijk procesrecht
5 Zes conclusies bij dit soort wetgevingspraktijken

6. Effecten van wetten: uitvoering, naleving en handhaving
1 Aubert en de Noorse Wet op het huishoudelijk personeel (WHP 1949)
2 Veldman en de gelijke behandeling van mannen en vrouwen
3 Symboolwerking volgens Witteveen
4 Symboolwetgeving, symboolwerking en sociale werking
5 Invoering en uitvoering van wetten
6 Hoe reageert ‘het veld’ op regels? Waarom leven burgers en bedrijven regels (niet) na?
7 Handhaving van wetten door ambtenaren
8 De Tafel van 11
9 Vertrouwen is goed, controle is beter

III: DE ADVOCATUUR EN DE TOEGANG TOT HET RECHT
7. De advocaat als ondernemer
1 Ontwikkelingen vanaf de jaren zestig
2 Van Braam en Surie
3 Veranderingen binnen de advocatuur
4 Beloning
5 De advocatuur, een vertrouwensberoep
6 Structuur en ontwikkeling van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOVA)
7 Twee lastige problemen
8 Afronding

8. De leemte in de rechtshulp
1 Opkomst en neergang van de sociale rechtshulpbeweging
2 De Wet op de rechtsbijstand (WRB)
3 Sociaalwetenschappelijk onderzoek
4 Balans

9. De toegang tot het recht en de advocatuur in de toekomst
1 Bewegingen op de markt van de juridische dienstverlening
2 Ontwikkelingen in de juridische professies
3 Een innovatieve juridische aanpak: de Dexia-zaak

IV: DE LEGITIMITEIT VAN DE RECHTER
10. De conjunctuur van het vertrouwen in de rechterlijke macht
1 Hoogconjunctuur (1970-1990)
2 De omslag: kritiek van vijf verschillende kanten
3 Vertrouwen bij de bevolking
4 Veel kritiek

11. De legitimiteit van het rechterlijk oordeel
1 Gezag en legitimiteit
2 Wie zijn de rechters en hoe worden ze benoemd?
3 Eisen aan rechters
4 Zaakstoewijzing
5 Rechterlijke samenwerking
6 Openbaarheid
7 Het vonnis
8 Voor wie motiveert de rechter?
9 Duur, het onderzoek van Eshuis
10 Kosten
11 Effectiviteit
12 Drie dimensies van goede rechtspraak

12. Rechterswerk theoretisch en empirisch onderzocht
1 Niklas Luhmann: de vorm is belangrijk, niet de inhoud
2 Een politicologische analyse van rechtbanken: Martin Shapiro
3 Rechters en de invoering van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)
4 Leiding en lijdelijkheid van de derde macht

13. Mediation, een alternatief voor rechtspraak?
1 Opkomst van mediation in Nederland
2 Kenmerken van mediation
3 Andere vormen van niet-rechterlijke geschilbeslechting
4 Discussie over mediation
5 De toekomst

V: DE SCHULDENPROBLEMATIEK AANPAKKEN MET RECHT: DE WSNP
14. De totstandkoming van de WSNP
1 De juridische, historische en sociaaleconomische context van schulden
2 Het politieke voorspel van de WSNP
3 De slakkengang van de WSNP
4 Bureaupolitiek
5 Een nieuwe beleidsvisie op schulden
6 Schulden van private problem tot public issue
7 De inhoud van de wet op hoofdlijnen
8 De veranderingen in het maatschappelijk speelveld
9 Recente ontwikkelingen

15. De WSNP empirisch onderzocht
1 Van schuld naar schone lei
2 Niet alle uitvallers zijn afvallers
3 De stok achter de deur voor crediteuren
4 Recente ontwikkelingen van en rond de WSNP
5 Rechtssociologische slotbeschouwingen

Literatuur
Trefwoordenregister