Kern van het arbeidsrecht

1 De arbeidsverhouding 17
1.1 Openingscasus – NEE tegen ZZP 17
1.2 Inleiding 19
1.3 Het bijzondere karakter van de arbeidsovereenkomst 19
1.4 Kwalificatie van de overeenkomst 20
1.5 Werknemer of zelfstandige? 21
1.5.1 De elementen van artikel 7:610 BW 21
1.5.2 Kwalificatie van de overeenkomst en de elementen van artikel 7:610 BW 25
1.5.3 ABN-Amro/Malhi-verweer 34
1.5.4 De betekenis van het rechtsvermoeden van artikel 7:610a BW 35
1.5.5 Checklist kwalificatie arbeidsovereenkomst 36
1.5.6 Zelfstandige 36
1.6 Afsluiting 38

2 Atypische arbeidsrelaties 39
2.1 Openingscasus – Riders on the storm 39
2.2 Inleiding 40
2.3 De oproepovereenkomst 40
2.3.1 Wettelijke definitie oproepovereenkomst 41
2.3.2 De rechtsbescherming van oproepwerknemers 42
2.4 Uitzending en payrolling 47
2.5 De uitzendovereenkomst 47
2.5.1 Uitzendbeding en loondoorbetaling 49
2.5.2 Ketenregeling 49
2.6 De payrollovereenkomst 50
2.7 Afsluiting 51

3 Loon en arbeid 53
3.1 Openingscasus – Ik heb misschien Corona 53
3.2 Inleiding 54
3.3 Wat is loon? 54
3.4 De loondoorbetalingsverplichting: risicoverdeling bij gebrek aan werk 55
3.4.1 Het gewijzigde artikel 7:628 BW 56
3.4.2 Categorieën: wel of niet loon doorbetalen? 57
3.5 Contractuele risicoverdeling 63
3.6 Bereidheid om arbeid te verrichten 64
3.7 Loonvordering en overwerk 65
3.8 Beperking van de loonvordering 66
3.9 Afsluiting 67

4 Bijzondere bedingen 69
4.1 Openingscasus – Koffie verkeerd 69
4.2 Inleiding 70
4.3 Het proeftijdbeding 70
4.3.1 Wettelijke vereisten 71
4.3.2 De ‘ijzeren proeftijd’ 74
4.4 Het concurrentiebeding 76
4.4.1 Wettelijke vereisten 78
4.4.2 Wijzen waarop het concurrentiebeding zijn werking (gedeeltelijk) verliest 81
4.4.3 Toekenning van een vergoeding aan de werknemer 84
4.4.4 Onrechtmatige concurrentie zonder concurrentiebeding 84
4.5 Het boetebeding 84
4.5.1 Wettelijke vereisten 85
4.5.2 Afwijking ten aanzien van werknemers die meer dan minimumloon verdienen 86
4.5.3 Boeteregime en concurrentiebeding 87
4.6 Het geheimhoudingsbeding 87
4.7 Het studiekostenbeding 88
4.7.1 Criteria uit de rechtspraak 88
4.8 Afsluiting 91

5 Wijzigen arbeidsvoorwaarden 93
5.1 Openingscasus – In iemands vaarwater zitten 93
5.2 Inleiding 95
5.3 Arbeidsvoorwaarden 95
5.3.1 Verworven recht 96
5.3.2 Instructierecht 97
5.4 Manieren van wijziging 97
5.4.1 Ad 1. Instemming werknemer 97
5.4.2 Ad 2. Eenzijdig wijzigingsbeding 98
5.4.3 Ad 3. Goed werknemerschap 101
5.4.4 Ad 4. Redelijkheid en billijkheid 105
5.4.5 Ad 5. Onvoorziene omstandigheden 105
5.5 Collectief versus individueel 106
5.6 Afsluiting 108

6 Schade tijdens arbeidsovereenkomst 109
6.1 Openingscasus – De sterkste man van Kop van Zuid 109
6.2 Inleiding 110
6.3 Aansprakelijkheid van de werkgever 110
6.3.1 Aansprakelijkheid op grond van artikel 7:658 BW 110
6.3.2 Aansprakelijkheid op grond van artikel 7:611 BW 124
6.4 Aansprakelijkheid van de werknemer 131
6.4.1 Schade veroorzaakt bij de uitvoering van de overeenkomst 132
6.4.2 Ad 1. Opzet en bewuste roekeloosheid in artikel 7:661 BW 133
6.4.3 Ad 2. Omstandigheden van het geval en de aard van de overeenkomst 134
6.4.4 Ad 3. Schriftelijke afwijking en verzekering 135
6.5 Afsluiting 135

7 Einde arbeidsovereenkomst 137
7.1 Openingscasus – Some advice please 137
7.2 Inleiding 138
7.3 Het Nederlandse ontslagstelsel 138
7.3.1 Vereiste 1: Redelijke ontslaggrond 142
7.3.2 Vereiste 2: Herplaatsing 146
7.3.3 Opzegtermijnen 147
7.3.4 Onregelmatige opzegging 149
7.3.5 Opzegverboden 149
7.3.6 De transitievergoeding 152
7.3.7 Additionele ontslagvergoedingen 156
7.3.7.1 Billijke vergoeding 156
7.3.7.2 De i-vergoeding (cumulatievergoeding) 159
7.3.7.3 Samenloop transitievergoeding, billijke vergoeding en i-vergoeding 160
7.3.7.4 De schadevergoeding 161
7.4 De opzeggingsprocedure 161
7.4.1 Ontslag op staande voet 161
7.4.2 Vereisten 162
7.4.3 Opzegging wegens een dringende reden en recht op loon tijdens hoger beroep (Wilco-exceptie) 168
7.4.4 Proeftijdontslag 171
7.4.5 Sancties en rechtsbescherming 171
7.4.6 Vernietiging van de opzegging of billijke vergoeding 171
7.5 De ontbindingsprocedure 175
7.5.1 Ontbinding op grond van artikel 7:669 lid 3 sub a of b BW na weigering toestemming UWV 176
7.5.2 Doorwerken opzegverboden in ontbindingsprocedure 177
7.5.3 Ontbindingstermijn en additionele billijke vergoeding 178
7.5.4 Ontbinding op verzoek van werknemer 179
7.6 Hoger beroep tegen een beschikking van de rechter 179
7.6.1 Verzoek tot herstel van de arbeidsovereenkomst of vernietiging van de opzegging ten onrechte toegewezen 180
7.6.2 Verzoek tot herstel van de arbeidsovereenkomst of vernietiging van de opzegging ten onrechte afgewezen 180
7.6.3 Herroeping van de rechterlijke beschikking 181
7.7 Einde van rechtswege 181
7.7.1 Definitie tijdelijk contract 181
7.7.2 Aanzegging arbeidsovereenkomst bepaalde tijd 182
7.7.3 De ketenregeling (3x3x6-regel) 184
7.7.4 Ontbindende voorwaarde 188
7.8 Einde met wederzijds goedvinden 188
7.8.1 Schriftelijke beëindigingsovereenkomst ex artikel 7:670b BW 189
7.9 Afsluiting 190

8 Collectief ontslag 193
8.1 Openingscasus – Verplichtingen bij collectief ontslag? 193
8.2 Inleiding 194
8.3 De WMCO 194
8.3.1 Werkingssfeer WMCO 196
8.4 Wanneer is sprake van collectief ontslag? 200
8.4.1 Ad 1. Tijdvak van drie maanden 201
8.4.2 Ad 2. Getalscriterium 202
8.4.3 Ad 3. Werkzaam binnen één werkgebied 203
8.4.4 Ad 4. Beëindiging van arbeidsovereenkomsten 203
8.5 Verplichtingen bij collectief ontslag 204
8.5.1 Melding aan vakbonden en bevoegd gezag 204
8.5.2 Vorm en inhoud melding 205
8.5.3 Timing en volgorde van melding 206
8.5.4 Doel en inhoud raadplegen vakbonden 207
8.5.5 Doel melding aan het UWV 208
8.5.6 Rol van de ondernemingsraad bij de raadplegingsprocedure 208
8.6 In behandeling nemen ontslaginitiatieven 210
8.7 Wachttijd 212
8.8 Faillissement 213
8.9 Gevolgen van niet naleven verplichtingen 214
8.10 Geheimhouding 215
8.11 Sociaal plan 215
8.11.1 Gebondenheid aan sociaal plan 216
8.11.2 Sociaal plan een cao? 217
8.11.3 Sociaal plan en de transitievergoeding 219
8.11.4 Hardheidsclausule 219
8.12 Afsluiting 220

9 Medezeggenschap 223
9.1 Openingscasus – Rechten COR van Mail_NL 223
9.2 Inleiding 223
9.3 Instellen ondernemingsraad 224
9.3.1 Ad 1. Ondernemer 225
9.3.2 Ad 2. Onderneming 225
9.3.3 Ad 3. Getalscriterium 229
9.3.4 Verschillende soorten ondernemingsraden: lokale OR, GEMOR, COR, GOR en EOR 230
9.3.5 Medezeggenschap in kleine ondernemingen 236
9.3.6 Beste medezeggenschapsstructuur? 238
9.4 Samenstelling ondernemingsraad 240
9.5 Het reglement 241
9.6 Einde lidmaatschap ondernemingsraad 243
9.6.1 Ad 1. Aflopen zittingsduur 243
9.6.2 Ad 2. Einde dienstverband 243
9.6.3 Ad 3. Ontslag als OR-lid 243
9.7 Commissies 245
9.8 Faciliteiten ondernemingsraad en bescherming OR-leden 247
9.9 Rechten ondernemingsraad 249
9.9.1 Recht op overleg en recht van initiatief 250
9.9.2 Adviesrecht 251
9.9.3 Instemmingsrecht 258
9.9.4 Informatierecht 260
9.10 Geschillenregeling 263
9.11 Medezeggenschap bij faillissement 264
9.12 SER Fusiegedragsregels 267
9.12.1 Fusie 267
9.12.2 Toepassing Fusiegedragsregels 268
9.12.3 Verplichtingen Fusiegedragsregels 269
9.12.4 Naleving Fusiegedragsregels 270
9.12.5 Samenloop met de WOR 270
9.13 Afsluiting 271

10 Cao-recht 273
10.1 Openingscasus – Droom Hotels-cao 273
10.2 Inleiding 275
10.3 Wat is een cao? 275
10.3.1 Soorten cao’s: ondernemings- versus bedrijfstak-cao 276
10.3.2 Overige eisen: rechtsbevoegdheid, statutaire representativiteit en aanmelding 278
10.3.3 Soorten cao-bepalingen: standaard- en minimumbepalingen 279
10.3.4 Normatieve, obligatoire en diagonale cao-bepalingen 279
10.4 Gebondenheid aan cao’s 281
10.4.1 Gebondenheid op grond van de WCAO: de ‘artikel 9/12/13-werknemer’ 282
10.4.2 Gebondenheid op grond van de WCAO: de ‘artikel 14-werknemer’ 285
10.4.3 Gebondenheid op grond van de WAVV 287
10.4.4 Gebondenheid door een incorporatiebeding 289
10.5 Nawerking 290
10.5.1 Nawerking en de WCAO 291
10.5.2 Nawerking en de WAVV 292
10.5.3 Nawerking bij samenloop WCAO en WAVV 292
10.6 Uitleg van de cao (en het sociaal plan) 293
10.7 Afsluiting 295

11 Overgang van onderneming 297
11.1 Openingscasus – Outsourcing cateringactiviteiten een OVO? 297
11.2 Inleiding 297
11.3 Juridisch kader 298
11.3.1 Achtergrond Europese richtlijn 298
11.3.2 Overgang van onderneming in de Nederlandse wetgeving 299
11.3.3 Werkingssfeer Nederlandse ovo-regelgeving 300
11.4 Wanneer is sprake van een overgang van onderneming? 300
11.4.1 Voorwaarde 1: economische eenheid 301
11.4.2 Voorwaarde 2: overgang met identiteitsbehoud 307
11.4.3 Voorwaarde 3: krachtens overeenkomst, fusie of splitsing 316
11.5 Rechtsgevolgen overgang van onderneming 319
11.5.1 Pijler 1: automatische overgang naar de verkrijger met behoud van rechten en plichten 320
11.5.2 Pijler 2: ontslagbescherming en ETO-redenen 340
11.5.3 Pijler 3: informatie- & consultatierechten 343
11.6 Beperkt regime bij faillissement 346
11.7 Afsluiting 348

12 Sociale zekerheid 351
12.1 Openingscasus I – Gliding into the weekend like… 351
12.2 Openingscasus II – Stromende liefde 351
12.3 Inleiding 352
12.4 Arbeidsongeschikt wegens ziekte 352
12.4.1 Periode 1: de eerste twee jaren van arbeidsongeschiktheid: artikel 7:629 BW 353
12.4.2 Ziektewet 362
12.4.3 Periode 2: na de eerste 104 weken: de Wet WIA 364
12.5 Werkloosheid en ontslag 369
12.5.1 Pijler 1: het recht op WW 370
12.5.2 Pijler 2: geldend maken recht op WW-uitkering 375
12.5.3 Pijler 3: uitbetaling WW-uitkering 382
12.6 Afsluiting 382