PDL Arbeidsrecht Sociale Zekerheid 2022/2023 Theorieboek

Voorwoord V

1 Inleiding tot het Nederlandse recht 1
1.1 Een inleiding tot het Nederlandse recht 1
1.2 Indeling van het recht 3
1.3 Regels in het recht 5
1.3.1 Functionarissen in de rechterlijke macht 5
1.3.2 Plaats van het recht 6
1.3.3 Hoger beroep en cassatie 9
1.3.4 De voorlopige voorziening, het kort geding 10
2 Het arbeidsprocesrecht 11
2.1 Relatieve en absolute competentie in het arbeidsrecht 11
2.2 De dagvaardingsprocedure 12
2.3 De voorlopige voorziening 14
2.4 De verzoekschriftprocedure 15
2.5 Executeren van de rechterlijke uitspraak 16
2.6 Beslag 17
3 De arbeidsovereenkomst: een inleiding 19
3.1 De arbeidsovereenkomst 19
3.2 Aanneming van werk en overeenkomst van opdracht 21
3.2.1 Aanneming van werk 21
3.2.2 Overeenkomst van opdracht 22
3.3 Bijzondere arbeidsrelaties 23
3.3.1 Arbeidsovereenkomst voor fulltimers en parttimers 23
3.3.2 Oproepovereenkomst 23
3.3.3 Detacheringsovereenkomst 25
3.3.4 Uitzendovereenkomst 25
3.3.5 Payrolling 26
3.4 Rechtsvermoedens 27
3.5 Partijen bij een arbeidsovereenkomst 28
3.5.1 Minderjarigen 28
3.5.2 Echtgenoten 29
3.6 Sollicitatieprocedure 29
3.7 Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde/bepaalde tijd 30
4 De arbeidsovereenkomst: totstandkoming en verplichtingen 35
4.1 Totstandkoming van de arbeidsovereenkomst 35
4.2 Loon 36
4.2.1 Loonbetaling 36
4.2.2 Vormen van loon 37
4.2.3 Minimumloon en minimumvakantiebijslag 38
4.2.4 De besteding van het loon 39
4.2.5 Loonstrook 40
4.3 Arbeid 40
4.4 Goed werkgeverschap en goed werknemerschap 41
4.4.1 Goed werkgeverschap 41
4.4.2 Goed werknemerschap 42
4.5 Aansprakelijkheid voor schade 42
4.5.1 Aansprakelijkheid werkgever 42
4.5.2 Aansprakelijkheid werknemer 44
5 De arbeidsovereenkomst: loondoorbetaling 45
5.1 De verplichting tot loondoorbetaling 45
5.2 Loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid 46
5.2.1 Algemeen 46
5.2.2 Omvang 47
5.2.3 Periode 47
5.2.4 Wanneer is sprake van arbeidsongeschiktheid? 48
5.2.5 Geen recht op loondoorbetaling 50
5.2.6 Preventie 52
5.3 Loondoorbetaling bij vakantie en arbeidstijdverkorting 53
5.3.1 Recht op vakantie 53
5.3.2 Opbouw vakantiedagen 55
5.3.3 Vakantieregeling 56
5.4 Vakantieregeling zonder cao 57
5.5 Arbeidstijdverkorting 58
6 De arbeidsovereenkomst: bijzondere bedingen 59
6.1 Het boetebeding 59
6.2 Het concurrentiebeding 60
6.3 Het relatiebeding 62
6.4 Het aftroggelbeding 63
6.5 Het proeftijdbeding 63
6.6 Het geheimhoudingsbeding 65
7 Einde van de arbeidsovereenkomst: een inleiding 67
7.1 Het stelsel van het Nederlandse ontslagrecht 67
7.2 Einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd 67
7.3 Einde van de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd 69
7.3.1 Einde van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden 69
7.3.2 Opzeggen van de arbeidsovereenkomst door de werknemer 71
7.3.3 Einde van de arbeidsovereenkomst door overlijden 71
7.3.4 Ontbindende voorwaarde 72
8 Opzegging door de werkgever 75
8.1 Procedure bij opzegging door de werkgever 75
8.1.1 Opzegging van de arbeidsovereenkomst 75
8.1.2 Ontslagvergunning aanvragen bij UWV 76
8.1.3 Toetsing door UWV 77
8.2 Gronden voor het aanvragen van een ontslagvergunning 78
8.2.1 Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen 78
8.2.2 Ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid 79
8.3 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter 80
8.4 Faillissement, surseance van betaling en WSNP 82
9 Door de werkgever gegeven ontslag 83
9.1 Ontslag op staande voet 83
9.2 Transitievergoeding 85
10 Bijzondere opzegverboden 89
10.1 Limitatieve opsomming bijzondere opzegverboden 89
10.1.1 Bijzonder opzegverbod tijdens ziekte 90
10.1.2 Bijzonder opzegverbod wegens zwangerschap en bevallingsverlof 90
10.1.3 Bijzonder opzegverbod wegens verlofverzoek 90
10.1.4 Bijzonder opzegverbod wegens vervullen bepaalde functie 91
10.1.5 Overige bijzondere opzegverboden 91
10.2 Uitzonderingen op de bijzondere opzegverboden 92
10.3 Gevolgen opzeggen in strijd met opzegverbod 92
11 De collectieve arbeidsovereenkomst 93
11.1 Wat is een cao? 93
11.2 Verschillende soorten cao’s 94
11.3 Uitleg van de cao 94
12 Wet arbeid en zorg 95
12.1 Verlof bij zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg 95
12.2 Calamiteitenverlof 98
12.3 Kortdurend en langdurend zorgverlof 99
12.4 Ouderschapsverlof 101
12.5 Loopbaanonderbreking 102
12.6 Politiek verlof 102
13 Wetgeving rond arbeidstijd, arbeidsomstandigheden en arbeidsduur 103
13.1 Arbeidstijdenwet 103
13.2 Arbeidsomstandighedenwet 106
13.3 Wet flexibel werken 111
14 Wetten rond gelijke behandeling 113
14.1 Algemene wet gelijke behandeling 113
14.2 Wet gelijke behandeling mannen en vrouwen bij arbeid 115
14.3 Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid 115
14.4 Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte 116
14.5 Het College voor de rechten van de mens 117
15 Wet op de ondernemingsraden 119
15.1 Instelling ondernemingsraad 119
15.2 Personeelsvertegenwoordiging en personeelsvergadering 120
15.3 Centrale ondernemingsraad, groepsondernemingsraad en Europese ondernemingsraad 121
16 Pensioenwetgeving 123
16.1 Inleiding 123
16.2 Van verleden tot heden 123
16.3 De pijlers van het Nederlandse pensioenstelsel 125
16.4 Soorten pensioenfondsen 126
16.5 Wet- en regelgeving 126
16.5.1 Pensioenwet (Pw) 127
16.5.2 Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds (Wet Bpf) 127
16.5.3 Wet verplichte beroepspensioenregeling (Wvb) 128
16.5.4 Wet pensioencommunicatie 128
16.6 Informatieplicht werkgever 128
16.7 Soorten pensioenovereenkomsten 129
16.7.1 De uitkeringsovereenkomst 129
16.7.2 De beschikbarepremieovereenkomst 130
16.7.3 De kapitaalovereenkomst 130
16.8 Opbouw van pensioen 130
16.8.1 De eindloonregeling 130
16.8.2 De middelloonregeling 132
16.8.3 De beschikbarepremieregeling 132
16.9 Pensioengrondslag 133
16.10 De zelfstandige en zijn pensioen 134
16.11 Toezicht 135
16.12 Begrippen uit de pensioenregelgeving 136
16.13 Overzicht pensioenen 137
17 De sociale verzekeringen 139
17.1 De volksverzekeringen 140
17.2 De werknemersverzekeringen 142
17.3 De sociale voorzieningen 143
17.4 De Zvw (Zorgverzekeringswet) 147
17.5 De premiebetaling 148
17.6 Gemoedsbezwaren 149
17.7 Vrijwillige verzekering 152
17.8 Uitvoering sociale zekerheid 152
17.9 Toezicht sociale zekerheid 154
17.10 Bezwaar aantekenen 156
17.11 Overzicht verzekeringsplicht 156
18 De volksverzekeringen 159
18.1 Inleiding 159
18.2 Premieheffing 160
18.3 Ontheffing verzekeringsplicht 160
18.4 Boetes en maatregelen 161
18.5 De AOW-verzekering 162
18.5.1 Verzekeringsplicht AOW 162
18.5.2 De AOW-uitkering 166
18.5.3 Samenwonen 171
18.5.4 Wijzigingen in de AOW 175
18.5.5 Soorten en hoogte AOW-pensioenen (afgestemd op het sociaal minimum) 177
18.6 Algemene nabestaandenwet 177
18.6.1 Anw-verzekerden 177
18.6.2 Overzicht Anw-recht of geen recht 178
18.6.3 Soorten Anw-uitkeringen 178
18.6.4 Anw en andere inkomsten 179
18.6.5 Einde Anw-uitkering 179
18.6.6 Vrijwillige verzekering, inhoudingen op de Anw-uitkering, overlijdensuitkering 180
18.6.7 Scheiding en Anw 180
18.6.8 Samenwonen en Anw 180
18.6.9 Wezenuitkering voor 16-20-jarigen 180
18.6.10 Overgangsrecht AWW 181
18.7 Algemene Kinderbijslagwet (AKW) 181
18.7.1 De kindregelingen 181
18.7.2 Kinderbijslag 181
18.7.3 De hoogte van de kinderbijslag 182
18.7.4 Dubbele kinderbijslag 183
18.7.5 Beëindiging kinderbijslag 184
18.8 Overzicht volksverzekeringen 185
19 Ziekte en zwangerschap 187
19.1 De Zorgverzekeringswet (Zvw) 187
19.1.1 Doelgroep Zorgverzekeringswet 187
19.1.2 Premiebetaling aan zorgverzekeraar 188
19.1.3 Overzicht soorten Zvw-polissen 188
19.1.4 Zvw-bijdrage aan Belastingdienst 188
19.1.5 Basispakket en aanvullend pakket Zvw 189
19.1.6 Zorg aanvragen vanuit de Zvw 190
19.1.7 Zorgtoeslag 190
19.2 Loondoorbetaling bij ziekte 190
19.2.1 Loondoorbetalingsplicht 190
19.2.2 Cao’s 190
19.2.3 Wachttijd 104 weken 191
19.2.4 Overzicht geen recht op loondoorbetaling bij ziekte 192
19.2.5 Second opinion 192
19.2.6 Verplichtingen werkgever tijdens ziekte 192
19.2.7 Overlijdensuitkering 193
19.3 De Ziektewet als het dienstverband voortduurt 193
19.3.1 Zwangerschap of bevalling 194
19.3.2 Orgaandonatie 195
19.3.3 De no-riskpolis 195
19.3.4 Compensatieregeling oudere werknemers 197
19.3.5 De hoogte en de duur van de ZW-uitkering 197
19.3.6 Ziekteperiodes optellen 198
19.3.7 De verkorte wachttijd voor de WIA 198
19.4 Re-integratie tijdens ziekte 199
19.4.1 Bedrijfsarts of arbodienst 199
19.4.2 De ziekmelding bij UWV 199
19.4.3 Wanneer is er een re-integratieplicht? 200
19.4.4 Partijen bij de re-integratie 201
19.4.5 Re-integratie binnen het bedrijf 205
19.4.6 Re-integratie buiten het bedrijf 206
19.4.7 Stappenplan bij ziekte 210
19.4.8 De ZW-uitkering 211
19.4.9 Een zieke werknemer met een werkgever die eigenrisicodrager voor de ZW is 212
19.5 De Ziektewet als er geen werkgever is 213
19.5.1 Het contract loopt af tijdens de ziekte 213
19.5.2 Ziekte binnen 4 weken na afloop van een arbeidsovereenkomst 213
19.5.3 Ziekte bij een WW-uitkering 214
19.5.4 Ziek binnen 4 weken na afloop van een WW-uitkering 215
19.5.5 De WW-uitkering stopt en er is nog sprake van ziekte 215
19.5.6 Een zieke uitzendkracht 215
19.5.7 Een zieke oproep- of invalkracht 215
19.5.8 Een zieke met een fictief dienstverband 216
19.5.9 Een zieke met onbetaald verlof 216
19.5.10 Wachtdagen ZW 217
19.5.11 Iemand met een WIA-, WAO- of Wajong-uitkering die ziek wordt 217
19.6 Tijdens de ZW-periode 217
19.6.1 Betaling ZW-uitkering 217
19.6.2 Hoogte ZW-uitkering 218
19.6.3 Inkomsten uit arbeid en de ZW-uitkering 218
19.6.4 Toeslag van UWV 219
19.6.5 Zorgverzekering en zorgtoeslag 219
19.6.6 Pensioenopbouw 219
19.6.7 Re-integratie tijdens de ZW-uitkering 219
19.6.8 De Eerstejaars Ziektewet-beoordeling 220
19.6.9 Passend werk 222
19.6.10 Aanvullende afspraken met zieke uitzendkrachten 222
19.6.11 Eigen bedrijf starten vanuit een ZW-uitkering 222
19.6.12 Evaluatie 223
19.6.13 Verplichtingen tijdens de ZW-periode 223
19.6.14 Rechten tijdens een ZW-uitkering 224
19.6.15 Einde ZW-uitkering 224
19.7 Werkvoorzieningen 225
19.8 Vrijwillig verzekerd voor de Ziektewet 225
19.9 Doelgroep Ziektewet 226
19.10 Zwangerschaps- en bevallingsuitkering doelgroep Ziektewet 226
19.10.1 Wet arbeid en zorg (Wazo) 226
19.10.2 Zwangerschapsgerelateerde klachten 228
19.11 Overzicht uitkeringen bij kortdurende ziekte 229
20 Langdurende arbeidsongeschiktheid 231
20.1 De Wet langdurige zorg (Wlz) 231
20.1.1 Doel Wlz 231
20.1.2 Volksverzekering 231
20.1.3 Indicatie 232
20.1.4 Budget 232
20.1.5 Eigen bijdrage 232
20.2 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen 233
20.2.1 Doel van de WIA 233
20.2.2 Twee regelingen 233
20.2.3 Overlijdensuitkering 236
20.2.4 Tegemoetkoming arbeidsongeschikten 236
20.2.5 Eigen risico dragen 236
20.3 WAO 237
20.3.1 WAO bestaat nog 237
20.3.2 Schattingsbesluit arbeidsongeschiktheidswetten 237
20.4 Wajong 237
20.5 WAZ 239
20.6 Het begrip ‘dagloon’ 239
20.6.1 Dagloonbegrip 239
20.6.2 Inkomen in het refertejaar 240
20.6.3 Bepaling dagloon 240
20.7 Overzicht uitkeringen bij langdurende arbeidsongeschiktheid 241
21 Werkloosheid en Toeslagenwet 243
21.1 Inleiding 243
21.2 Verzekerden voor WW 243
21.2.1 Doel Werkloosheidswet 243
21.2.2 Overzicht WW-verzekering 244
21.3 Het recht op een WW-uitkering 246
21.3.1 Overzicht recht op WW 246
21.3.2 Referte-eisen 247
21.3.3 Dagen waarover loon is ontvangen 247
21.3.4 Het verzorgings- en mantelzorgforfait 247
21.4 Duur en hoogte van de WW-uitkering 248
21.4.1 Het arbeidsverleden 248
21.4.2 Overzicht uitkeringsduur en uitkeringshoogte 249
21.5 Bijzonderheden tijdens de WW-uitkering 251
21.5.1 Ziekte en overlijden tijdens WW 251
21.5.2 Passende arbeid 251
21.5.3 Gedeeltelijk gaan werken 251
21.5.4 Proefplaatsing 252
21.5.5 Starten als zelfstandige 253
21.5.6 Uitsluitingsgronden 253
21.6 Beëindiging van de WW-uitkering 254
21.6.1 Overzicht einde WW 254
21.6.2 Herleving van de uitkering 254
21.7 Onderbrekingswerkloosheid 254
21.7.1 Verkort werken of onwerkbaar weer 254
21.7.2 Achterstallig loon 255
21.8 Overzicht Werkloosheidswet 256
21.9 De Toeslagenwet 256
21.9.1 Doel Toeslagenwet 256
21.9.2 Hoogte van de aanvulling 257
21.9.3 Maximumtoeslag 257
21.9.4 Vrij laten van inkomen 257
21.9.5 Geen toeslag 258
22 Subsidies en toeslagen 259
22.1 Inleiding 259
22.2 Verlagen van de werkgeverslasten 259
22.3 Voorzieningen voor de werkgever 260
22.4 Subsidieregeling praktijkleren 271
22.5 Regelingen voor werknemers 273
22.6 Indicatie beschut werk 274
22.7 Individuele voorzieningen voor werknemers 275
22.8 Inkomensafhankelijke regelingen 278
22.8.1 Huurtoeslag 279
22.8.2 Zorgtoeslag 279
22.8.3 Kinderopvangtoeslag 280
22.8.4 Kindgebonden budget 281
22.9 Overzicht subsidies en toeslagen 282
23 Examentraining 283

Index 285