Pauline Westerman is als hoogleraar Rechtsfilosofie verbonden aan de vakgroep Rechtstheorie van de Rechtenfaculteit aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Meer over Pauline WestermanRecht als raadsel
Een inleiding in de rechtsfilosofie
Paperback Nederlands 2014 2e druk 9789490962876Samenvatting
Moet er strenger gestraft worden of juist niet? Mag de rechter door de wetgever aan banden worden gelegd? In hoeverre mag de overheid ingrijpen in het privéleven van haar burgers? Deze vragen zijn inzet van menig opiniërend krantenartikel of discussieprogramma. Ook degenen die zich beroepshalve met het recht bezighouden zullen zich van tijd tot tijd moeten bezinnen op taak en functie van het recht. Moeten we regels toepassen als ze tot onrechtvaardige uitkomsten leiden? Leiden regels wel tot het doel waarvoor ze zijn opgesteld?
Dit zijn allemaal vragen over het recht waarop door het recht zelf geen antwoorden kunnen worden gegeven. Betekent dit dat discussies over deze kwesties zinloos zijn omdat zij ontaarden in politieke welles-nietes spelletjes? Deze inleiding in de rechtsfilosofie beoogt te laten zien dat dit niet hoeft. Men kan zich afvragen of de vraag wel goed wordt gesteld, men kan proberen verschillende soorten argumenten te onderscheiden, en ook kan men de uitgangspunten proberen te achterhalen waar vanuit wordt geredeneerd. Daarmee wordt de kwestie niet opgelost, maar kan het debat op een meer bevredigende en interessante wijze worden gevoerd.
Dit boek is in de eerste plaats voor juristen geschreven, maar is eveneens geschikt voor niet-juridisch geschoolde lezers die geïnteresseerd zijn in vragen over rol en reikwijdte van het recht. Kortom, voor allen die het recht niet in de eerste plaats zien als een reservoir van antwoorden, maar als een raadselachtig maatschappelijk verschijnsel.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Ter inleiding
1. De wens van de soeverein
1.1 Bevelen
1.2 Soeverein
1.3 Algemeen
1.4 De soeverein als enige rechtsbron
1.5 Besluit en verdere opbouw van het boek
2. De macht der gewoonte
2.1 Het perspectief van de antropoloog
2.2 Wederzijdse verwachtingen
2.3 'Telt als'-regels
2.4 Besluit
3. Regels over regels
3.1 Vastleggen
3.2 Geldigheid
3.3 Geregelde dwangorde
3.4 Primaire en secundaire regels
3.5 Consensus onder vreemden
3.6 Besluit
4. Rechtvaardiging en kritiek
4.1 'Omdat ik het zeg'
4.2 Gods bevel
4.3 Rechtvaardiging van ongehoorzaamheid
4.4 Het natuurlijke licht
4.5 De bestemming van de mens
4.6 Tussenbalans
5. Het maatschappelijk contract
5.1 Van natuurrecht naar natuurlijke rechten
5.2 De wederkerigheid van een contract
5.3 De gerechtvaardigde opstand
5.4 Redenen voor redenen voor redenen
5.5 Besluit
6. Algemene regels
6.1 Categorieën
6.2 De moeilijkheden van algemene regels
6.3 Functies van algemene regels
6.4 Regels als redenen
6.5 De falende wetgever
6.6 Dressuur
6.7 Tussenbalans
7. Recht en sturing
7.1 Modificatie en codificatie
7.2 Overregulering
7.3 Het subsidiariteitsbeginsel
7.4 Geconditioneerde zelfregulering
7.5 Subsidiariteit in de rechtsstaat
7.6 Subsidiariteit in een democratie
7.7 Besluit
8. Juridische beslissingen
8.1 Moeilijkheden van rechterlijke oordeelsvorming
8.2 Onbepaaldheid van het recht
8.3 Rafelig recht
8.4 Rechterlijke gebondenheid
8.5 Tussenbalans
9. Tussen rechter en wetgever
9.1 De rol van beginselen
9.2 Rechterlijke rechtsvorming
9.3 Beleid en beginsel
9.4 Strijdende belangen en strijdende beginselen
9.5 Besluit
10. Schade en schande
10.1 Grenspaal in omstreden gebied
10.2 Het utilisme en individuele vrijheid
10.3 Moraal als het cement van de samenleving
10.4 Drie problematische veronderstellingen
10.5 Besluit
11. Vergelden en voorkomen
11.1 Straf en contract
11.2 De effectiviteit van straf
11.3 Vergelding
11.4 Het dilemma
11.5 Een middenweg
11.6 Besluit
12. Rechtvaardigheid en rechtmatigheid
12.1 Rechtvaardigheid als rechtmatigheid
12.2 Misdadig recht
12.3 Het gelijkheidsbeginsel
12.4 De rechtspositivistische repliek
12.5 Gehoorzaamheidsplicht
12.6 Besluit
Besluit
Noten
Vindplaatsen van tekstfragmenten
Personenregister
Zakenregister
Illustratieverantwoording
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan