Systemisch werken voor niet-meer beginners
Ben je al een beetje comfortabel aan het worden in de logica en het jargon van systemisch werken? Bijvoorbeeld doordat je een opleiding gevolgd hebt of er al wat meer over gelezen of beluisterd hebt? Dan zijn dit de titels die ik je aanbevel voor verdere verbreding en verdieping.
Systemisch werken heeft een heel eigen logica. De manier waarop taal gebruikt wordt is ook anders dan gangbaar. Oplossingen worden vaak niet direct gepresenteerd maar zijn meer een bijna per ongeluk gevolg van een interventie. En dan is er nog het jargon. Begrippen worden weinig uitgelegd en sommige woorden zijn moeilijk te begrijpen. Niet zo gek dus dat je bekwamen in systemisch werken, vaak erg verwarrend is. Als je door de eerste kennismaking heen bent, raad ik je aan om deze boeken te lezen. Ieder boek brengt net een ander perspectief mee. Samen geven ze een hele goede basis.
Systemisch wijzer
Ik doe het dan toch maar: een eigen titel opnemen in deze lijst. Systemisch wijzer is in 2015 uitgekomen en staat inmiddels bij vele opleidingen op de lijst van verplichte literatuur. In dit boek beschrijven Leanne Steeghs en ik hoe we onze kennis van hoe systemen functioneren, in onze eigen praktijk als organisatie-adviseur, coach en ondernemer toepassen. Iemand heeft wel eens gezegd dat het boek is als een goede vriend of vriendin die ongeveer hetzelfde meemaakt als jij en waar je lekker tegenaan kunt kletsen. Het geeft een fijne, lichte houvast en voorbeeld van hoe je die complexe materie, praktisch kunt inzetten.
Ik ben kind dus ik voel waar mijn ouders zijn
Een beetje een gek boek in deze lijst voor een organisatie-adviseur. Ik werk niet met kinderen en met mijn eigen kinderen gaat het goed genoeg: ik hoef er geen boek over te lezen. Maar toch betrap ik mezelf erop dat ik dit boek regelmatig erbij pak. 'Hoe zegt Bibi dat?' denk ik dan. Bibi Schreuder is mede-oprichter van het Bert Hellinger Instituut Nederland en heeft ongelofelijk veel ervaren als opsteller en opleider, zowel in Nederland als daarbuiten. Ze heeft zichzelf wel eens als het 'geweten van systemisch werken' genoemd. Ik heb dat geinterpreteerd als dat ze heel kritisch en onderzoekend is op vorm, inzichten en modellen. Het boek fungeert daarmee voor mij als een soort toetssteen.
Mijn leven, mijn werk
Hij legt het nog één keer uit. In het laatste deel van zijn leven schrijft Bert Hellinger met hulp van zijn dierbaren, zijn autobiografie. Voor een autobiografie is het enigzins incompleet, veel wordt niet genoemd, maar het is aardig om te lezen over de achtergrond van de man die de basis voor het begrippenkader en denkwijze van systemisch werken en opstellingen heeft gehad. Het meest interessante uit dit boek zijn de stukken met inhoudelijke uitleg die hij doet. Hij vertelt nog 1 keer hoe de boel in elkaar zit. Daarmee is dit boek tegelijkertijd de samenvatting van systemisch werken in de lijn van Bert Hellinger. Verplichte kost wat mij betreft voor iedereen die het woord 'systemisch' voor zijn beroepsnaam zet.
De kunst van Holding Space
In systemisch werken gaat het vaak over het 'systeem', 'het veld' of 'het lege midden'. Een beetje vage begrippen die iets te maken hebben met een context maken waarin iets kan gebeuren. Heather Plett noemt het 'holding space'. In haar boek beschrijft ze uitgebreid over wat dat precies is, hoe je holding space kunt gebruiken om complexe veranderprocessen te kunnen dragen en leiden en hoe zelfs op maatschappelijk niveau (het gebrek aan) holding space een rol speelt. Sommige stukken tekst zijn een beetje langdradig, maar het boek is echt de moeite waard. Dit boek is met heel veel liefde en zorg vertaald vanuit het Engels door Pasha Elstak en Mayke Smit.
VeldWerk
Als je begint met systemisch werken is het logisch dat je de stijl van je opleider modelleert. In het boek VeldWerk komen meer dan 40 opleiders en opstellers aan het woord. Ze hebben allemaal een of meer opstellingsvormen die zij veel gebruiken, verwoord in een soort format. Met een toelichting wanneer ze dat inzetten en wat variaties en tips. Het boek geeft je in één keer toegang tot de stromingen die je nog niet eerder kende. Een fijne gids als aanvulling op al het andere. Er is ook een webinarreeks gemaakt waarin deze opleiders en opstellers een toelichting geven op hun vorm. Er zitten werkelijk pareltjes tussen. Kijk op de site van de uitgever (Het Noorderlicht) voor meer info.
Tao en de kunst van familieopstellingen
Dit is het boek dat je gelezen moet hebben als je meer wilt weten over de innerlijke houding en dialoog die nodig is om daadwerkelijk op systemische lagen te werken. Elmer eist voortdurend je aandacht op en is heel duidelijk in wat en niet. Al zou hij dat zelf waarschijnlijk tegenspreken (wat weer volledig congruent is met zijn boodschap). Persoonlijk heb ik niet zo veel met de Tao en ik beschouw mezelf niet als een familie-opsteller maar toch is dit een boek dat ik regelmatig even raadpleeg.
Wat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!
Over Bakker
Wat vond u van deze lijst?
Ook een boekenlijst maken?
Bent u geïnspireerd geraakt door deze boekenijst en wilt u zelf een lijst maken? Dat kan!
