Kartelschade

WOORD VOORAF V

De richtlijn betreffende regels voor schadevorderingen wegens
mededingingsinbreuken. Oude wijn in nieuwe zakken? 1
M.M.C. van de Moosdijk
1. Inleiding 1
2. Doel en opbouw van de Richtlijn 3
3. Inhoud van de Richtlijn 5
3.1 Het recht op volledige schadevergoeding 6
3.2 Toegang tot bewijsmateriaal 7
3.3 Bewijskracht van beslissingen van nationale mededingingsautoriteiten 11
3.4 Verjaringstermijnen 12
3.5 Hoofdelijke aansprakelijkheid 14
3.6 Doorberekeningsverweer en schadebegroting 17
3.7 Buitengerechtelijke geschillenbeslechting 22
4. Conclusie 23

De geografische reikwijdte van inbreukbesluiten van de Europese Commissie 25
P.N. Malanczuk & H.M.H. Speyart
1. Inleiding 25
2. De territoriale werkingssfeer van de EU-mededingingsregels en de bevoegdheid van de Europese Commissie 27
2.1 De Verdragsbepalingen en Vo 1/2003 27
2.2 De uitvoeringstheorie 29
2.3 De gekwalificeerde gevolgentheorie 31
2.4 Het Intel-arrest 32
3. De Britse en Nederlandse beeldbuis- en beeldschermschadezaken 35
3.1 Verenigd Koninkrijk (iiyama) 35
3.2 Nederland (Cemaz c.s.) 39
4. De betekenis van een Commissiebesluit in kartelschadezaken over gedragingen buiten de EER 41
5. Conclusie 44

Parental liability 47
H.M. Cornelissen, L.N.M. van Uden en E.M. Hoogervorst
1. Inleiding 47
2. Parental liability in het EU-mededingingsrecht 49
2.1 Het begrip ‘onderneming’ in art. 101 VWEU 49
2.2 Toerekening; bewijs 51
2.3 De aard van de mededingingsrechtelijke aansprakelijkheid van de moeder 53
3. Parental liability in het Nederlandse civiele recht: concernaansprakelijkheid 55
4. Parental liability in kartelschadezaken vóór implementatie van de Richtlijn 58
5. Parental liability in kartelschadezaken na implementatie van de Richtlijn 62
6. Gelijkschakeling begrip ‘onderneming’ noodzakelijk noch wenselijk 64
7. Afsluiting 67

Schikkingsperikelen met medeschuldenaren bij hoofdelijke aansprakelijkheid voor massaschade 71
D.J. Beenders, A.D. Polkerman en J.K. de Pree
1. Inleiding 71
2. Hoofdelijkheid 72
2.1 Algemene regeling hoofdelijkheid 72
2.2 Afwijkingen regeling hoofdelijkheid in geval van mededingingsinbreuk 74
2.3 Hoofdelijkheid in geval van coulance en clementie 76
3. Regresverhouding en schikkingsproblematiek 79
3.1 Inleiding 79
3.2 Impact schikking op verhouding hoofdelijke schuldenaren 80
3.3 Mitigeren risico regresvorderingen ex artikel 6:14 BW 82
3.4 Toepassing artikel 6:14 BW 84
3.5 Afwijkingen regeling interne aansprakelijkheid in geval van mededingingsinbreuk 86
4. Praktische wenken 89
4.1 Inleiding 89
4.2 Vermindering vordering 89
4.3 Derdenbeding en afstand 93
4.4 Vrijwaring 95
4.5 Nakoming verplichtingen 96
5. Conclusie 98

Benadeling en bevoordeling door kartelinbreuken: het doorberekeningsverweer na TenneT/ABB 101
J.S. Kortmann & F. Blaauboer
1. Inleiding 101
2. De ‘handhavingsgedachte’ en het beroep op doorberekening 104
3. Het vereiste verband tussen de kartelinbreuk en de doorberekening van de meerprijs 113
4. Tot slot 119

Schadebegroting bij schendingen van het mededingingsrecht: how to make one whole again? 121
S.W. van den Berg
1. Inleiding 121
2. Ontstaansgeschiedenis van de Richtlijn en de Praktijkgids 123
3. Categorieën van schade volgens de Praktijkgids 127
4. Inzoomen op overcharge en mate van passing-on 130
5. Inleiding schadebegroting naar Nederlands recht 133
6. Schadebegroting volgens de Praktijkgids: methoden en technieken 137
7. Economische methode en de vermogensvergelijking aan de hand van ex ante en ex post benaderingen 143
8. Samenvatting en afronding 153

Verjaring van kartelschadevorderingen 155
C. Spierings
1. Inleiding 155
2. Het verjaringsregime in de Richtlijn en de implementatie in de artikelen 6:193s en 6:193t BW 156
2.1 Het verjaringsregime in de Richtlijn 156
2.2 De implementatie in de artikelen 6:193s en 6:193t BW 158
3. Verhouding tot het algemene regime voor verjaring van rechtsvorderingen 159
3.1 Duur en aanvang van de verjaringstermijn 159
3.2 Verlenging van de verjaringstermijn 163
3.3 Verhouding tussen stuiting en verlenging 166
3.4 Absolute verjaringstermijn van 20 jaar 168
3.5 Toepassingsbereik 169
3.6 Contractsvrijheid of dwingend recht? 170
4. Rechtsverwerking en afstand van verjaring 171
4.1 Rechtsverwerking en afstand van recht 171
4.2 Afstand van verjaring 172
5. Slot 173

Collectief schadeverhaal in kartelschadezaken 175
M.H.C. Sinninghe Damsté en T. Thuijs
1. Inleiding 175
2. Collectief schadeverhaal naar huidig recht 176
2.1 Collectieve acties op grond van art. 3:305a BW 177
2.2 Collectief procederen op grond van het cessiemodel 183
3. Samenloop van (collectieve) procedures 189
4. Het Wetsvoorstel: gevolgen voor collectief procederen in Nederland? 193
4.1 De (lange) weg naar het Wetsvoorstel 193
4.2 Voorgestelde wijzigingen van de 3:305a-procedure 196
4.3 Gevolgen voor collectief procederen in kartelschadezaken in Nederland? 201
5. Concluderende opmerkingen 205

Internationaalprivaatrechtelijke aspecten van kartelschade 207
L.M. van Bochove
1. Inleiding 207
2. Internationale bevoegdheid 209
2.1 Hoofdregel: forum rei 210
2.2 Bevoegdheid t.a.v. verbintenissen uit onrechtmatige daad 210
2.2.1 Erfolgsort 212
2.2.2 Handlungsort 214
2.3 Meerdere gedaagden 215
2.4 Forumkeuze 218
2.5 Bevoegdheid t.a.v. negatieve actie 219
2.6 Probleem van onder- en overcompensatie 220
3. Toepasselijk recht 221
3.1 Art. 6 lid 3 Rome II-Vo 222
3.2 Openbare orde en voorrangsregels 226
3.3 Probleem van over- en ondercompensatie 228
4. Erkenning en tenuitvoerlegging 230
4.1 Weigering wegens kennelijke strijd met de openbare orde 231
4.2 Weigering wegens onverenigbaarheid met andere beslissing 234
4.3 Probleem van over- en ondercompensatie 234
5. Slot 236