Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20
010-4731397

Achtergrond

De nieuwe oogst op het speelveld van de coach - Het kaf gescheiden van het koren

0 | 17 augustus 2006 | 6-9 minuten leestijd
Het zal u niet ontgaan zijn dat coaching tegenwoordig een uiterst serieuze aangelegenheid is. Bij het horen van het woord 'coach' denkt niemand nog uitsluitend aan dikbetaalde schreeuwerds voor een dug-out in één of ander voetbalstadion. Coaching heeft zijn intrede gedaan in de boardrooms van iedere zichzelf respecterende organisatie en alle lagen daaronder. En wat dat schreeuwen betreft: we weten inmiddels dat een coach juist niet schreeuwt en zijn werk doet op plaatsen waar het grote publiek ontbreekt. Misschien is dat ook meteen de belangrijkste valkuil van coaching: het gebeurt altijd in het geniep. En iedereen doet het op zijn eigen manier. Echte kwaliteitscriteria ontbreken - herstel: ontbraken - goed was wat de gecoachte goed vond. En zo kan het gebeuren dat een internetzoektocht naar coachingsexpertise met willekeurig welke zoekmachine een omvangrijk geheel van kaf en koren oplevert. Stichting Coach 'We moeten wat doen aan de onduidelijkheid op het gebied van coaching', vonden ze bij een aantal gerenommeerde bureaus die coaching tot hun core business rekenen. Ze staken de koppen bij elkaar en richtten de Stichting Coach! op. Stichting Coach! richt zich op certificering van coaches, het opzetten van een register van gecertificeerde coaches, vergroting van de transparantie van coaching en verdere professionalisering van het vak. Voorwaar een loffelijk streven. Nouveauté Ook de uitgeverswereld kampt al geruime tijd met transparantieproblemen, maar hier komen die uitsluitend voort uit plat commercieel belang. Want hoe breng je in vredesnaam het zoveelste boek over coaching onder de aandacht van de lezers? Hoe verleid je hem jóuw boek te kopen, als er al een magazijn vol staat met titels als 'Effectief coachen', 'Coachen met resultaat', 'Grondprincipes van coaching' en 'Hoe word ik een goede coach?' Ik zou als doorsnee-lezer echt niet weten wat ik moest aanschaffen. Wel, dan kun je als uitgever bijvoorbeeld je nieuwste boek als een echte nouveauté presenteren. Zoals Uitgeverij Thema doet met 'Co-actief coachen' van Whitworth e.a. Ik citeer de tekst op de achterkant van het boek (die lees je als kandidaat-koper in een boekwinkel immers het eerst): "Dit boek introduceert als eerste in Nederland een nieuwe, succesvolle manier van coachen, ontwikkeld door drie autoriteiten op het vakgebied [-]." Beste lezer, dit is je reinste flauwekul. Als je al meer over het onderwerp gelezen hebt, kom je in dit boek niets nieuws tegen. Maar hoe moet ik dan de aanbevelingen in het voorwoord opvatten, zult u vragen? Het is toch niemand minder dan John Whitmore die 'Co-actief coachen' "een belangrijk naslagwerk" noemt voor iedereen die coach wil zijn! Dat klopt, maar het is de vraag wanneer hij deze lovende woorden geschreven heeft. Ik durf erom te wedden dat het 1998 was, het jaar waarin het boek voor het eerst, in de oorspronkelijke Engelstalige versie, verscheen. Toen was coaching gebaseerd op humanistische en transpersoonlijke psychologische principes inderdaad vrij nieuw. Nu wordt zij alom gezien als de enig juiste benadering voor personal coaching; en als dat nog niet zo is, zal de Stichting Coach! daar wel voor zorgen. Provocatief coachen Je kunt als uitgever het lezerspubliek natuurlijk ook iets aanbieden wat écht nieuw is, bijvoorbeeld een boek over provocatief coachen. Jawel, dat bestaat. De provocatieve therapie werd in de jaren zestig van de vorige eeuw ontwikkeld door Frank Farrelly. Farrelly was van huis uit een 'meevoelende, onvoorwaardelijk accepterende' therapeut uit de school van Carl Rogers. Zijn 'Iers-Amerikaanse manier van doen' in het dagelijks leven botste echter nogal met de Rogeriaanse stijl en op een dag besloot Farrelly voortaan gewoon zichzelf te zijn en in therapiesessies tegen zijn cliënten te zeggen wat hij bij het aanhoren van hun verhalen werkelijk dacht. Die reageerden in eerste instantie geschokt, maar al gauw bleek dat zij door deze nieuwe benadering opvallend snel vooruitgingen. De provocatieve stijl was geboren. Farrelly heeft zijn benadering echter nooit in de vorm van een leerbare methode gegoten en daardoor had tot enkele jaren geleden vrijwel niemand hiervan gehoord. Ben Hollander en Jeffrey Wijnberg proberen hierin met hun boek 'Provocatief coachen' verandering te brengen. Eigenwaarde Hoe gaat provocatief coachen in zijn werk? Laat ik een voorbeeld geven. Stel u bent begin de vijftig en heeft al geruime tijd het gevoel dat u vastloopt in uw leven en uw werk. Uw kinderen negeren uw raadgevingen stelselmatig, uw vrouw houdt zich op feestjes en recepties vooral op in de nabijheid van andere mannen en promoties gaan al meerdere jaren aan u voorbij. U wordt somberder en somberder en maakt uiteindelijk een afspraak met een personal coach. Nadat u hem uw verhaal verteld hebt, reageert deze met de volgende woorden: "Geen wonder dat u vastloopt in uw leven. U ziet er toch niet uit?! Wie wil er nou in zo'n loser investeren?!" Mocht u dit overkomen, dan weet u dat er een provocatieve coach tegenover u zit. Die provocatieve coach is erop uit uw gevoel van eigenwaarde te versterken en uw vermogen tot zelfverdediging en assertiviteit te vergroten. Daartoe wordt u stelselmatig op uzelf teruggeworpen, zoals in dit voorbeeld. Hij benadrukt uw zwakheden, maar communiceert ook acceptatie. U wordt dus niet belachelijk gemaakt; uw coach vertelt dat hij u best ziet zitten, maar dat u uw problemen eens wat minder serieus moet nemen. Kop op, schouders eronder; maak wat van het leven! De basisformule voor provocatieve coaching is: contact plus humor plus provocatie. U merkt, het is niet zo moeilijk uit te leggen wat provocatieve coaching is. Maar dat wil niet zeggen dat ik het boek van Hollander en Wijnberg ook overtuigend vind. De auteurs beschrijven uitvoerig de provocatieve toolkit: zevenendertig provocatieve gedragingen en patronen, ondergebracht in een zevental categorieën, die zij de 'Farrelly-factoren' noemen. Voor mij was het eerlijk gezegd allemaal één pot nat. Alle technieken hebben hetzelfde grondpatroon: wat de cliënt vertelt, rukken we uit z'n verband. Overdrijf, maak belachelijk, daag uit. Zorg ervoor dat hij zijn ellende gaat relativeren. Na twee hoofdstukken geloofde ik het wel en moest ik me dwingen dit 'Handboek voor de uitdagende stijl van helpen' (zo luidt de ondertitel) helemaal uit te lezen. Een ander nadeel is dat je het als lezer steeds moet doen met korte stukjes van gesprekken tussen een provocatieve coach en zijn cliënt. Ik zou wel eens willen weten hoe een volledig coachingsgesprek verloopt. Wordt een provocatieve coach nooit serieus, laat hij zijn cliënt tot het einde toe bungelen in de hoop dat deze zelf de juiste conclusies trekt of geeft hij hem desgewenst het laatste zetje? Specialiseren Een derde mogelijkheid om de gunsten van de lezer te winnen, is specialiseren. Marijke Lingsma en Francine ten Hoedt doen dat met hun boek 'Conflictcoaching'. Conflictcoaching mag niet verward worden met conflictmanagement of mediation. Conflictcoaching richt zich op het leerproces van medewerkers om zelf eenvoudige en middelgrote conflicten op te lossen. Net als bij andere vormen van coaching blijft de medewerker eigenaar van zijn leerproces en dus van het conflict. Een conflictcoach werkt op het gebied van pre-mediation. Komt hij er niet uit, dan pas wordt eventueel een mediator in de arm genomen. Het boek is helder opgebouwd en overzichtelijk opgemaakt. De auteurs beschrijven achtereenvolgens hun visie op conflicten in organisaties - "Een conflict is een botsing tussen twee waarheden die niet in één verhaal passen." - een aantal veelvoorkomende blunders in het omgaan met of het negeren van conflicten, hoe conflicten escaleren, hoe je een conflictbestendige organisatie kunt creëren en welke interventies de conflictcoach tot zijn beschikking heeft. Het laatste hoofdstuk beschrijft de competenties die je als conflictcoach nodig hebt om effectief te kunnen zijn en fungeert dus als een soort meetlat voor de ontwikkeling van je professionaliteit. 'Conflictcoaching' is gebaseerd op voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van de manager en dat maakt het betoog herkenbaar en praktisch. De auteurs hanteren bovendien een prettige schrijfstijl. Al met al vind ik dit boek dus een aanrader, Bij het boek hoort overigens ook een 'Praktijkboek conflictcoaching.'
Over Bert Peene

Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.

Alle boeken van Bert Peene

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boeken bij dit artikel

Marijke Lingsma, Francine ten Hoedt
Conflictcoaching
Francine ten Hoedt, Marijke Lingsma, Viva Meessen
Praktijkboek conflictcoaching
Laura Whitworth, Henry Kimsey-House, Phil Sandahl
Co-actief coachen
Uw cookie-instellingen
Deze website maakt gebruik van verschillende soorten cookies. Sommige cookies worden geplaatst door diensten van derden die op onze pagina's worden weergegeven. Om deze externe content te kunnen tonen is nodig dat u toestemming geeft voor het zetten van persoonlijke en marketingcookies. U kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken. In onze cookieverklaring vindt u meer informatie.

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden