De slotzin van een in hoge mate filosofisch betoog dat voor storytellers, mensen die geloven in wat we de American Dream, een maak- en planbaar leven, enzovoort even slikken zal zijn. Behalve in romans, films, comics met heldenverhalen en een goede afloop, waar alle elementen in het verhaal in dienst staan van het avontuur en het bereiken van een hoger doel, kan dat in het gewone leven niet volgehouden worden.
Het is een heel betoog, dat ingaat op de geschiedenis van het avontuur en de invloeden van klassieke en moderne filosofen. We kennen allemaal uit films, serie, games en boeken de opbouw van een avonturenverhaal, een heldenepos. Denk aan Harry Potter, Star Wars, Avengers-films of Call of Duty. Dit model wordt ‘monomythe’ genoemd en is uitvoerig onderzocht door de mytholoog Joseph Campbell. Deze verhaalopbouw is internationaal terug te vinden in klassiek verhalen. Er is een ‘held’ die een doel (een beloning) moet bereiken in een voor hem onbekende wereld en uiteindelijk zegevierend terugkeert naar het alledaagse leven. Niets in dit avontuur is toevallig of betekenisloos. Een aantal jaren gelden is van zijn hoofdwerk een nieuwe vertaling verschenen: Volg de stem van je hart.
De auteurs van Avonturen bestaan niet halen alles uit de filosofische kast om aan te tonen dat het dagelijks leven uit een reeks toevalligheden bestaat. Ook de grote ‘levens’ vastgelegd in biografieën zijn verhalen die achteraf geschreven worden. Waarin veel wordt weggelaten om de ‘lijn’ van het avontuur, het pad dat bewandeld is, het doel dat bereikt is, te laten zien. Onze menselijke handicap: op dat pad hebben wij geen of zeer beperkt invloed. De succesvolle ondernemer met zijn ideeën en succesvolle implementatie is altijd achteraf. Reclames mogen het anders doen lijken, maar daar zijn het reclames voor. Zij volgen allemaal Campbell’s monomythe. Een lekker geurtje laat de vrouw van je dromen voor je vallen. Zo is het avontuur uiteindelijk onderdeel geworden van de kleine dingen die we kunnen “doen” om een hoger doel te bereiken. Helaas!
We volgen door de ogen van de auteurs het gedachtengoed van klassieke denkers als Descartes (‘ik ben dus ik besta’) die het lot dat in handen van een hogere macht, God, terug legde in de handen van het individu. Van de naoorlogse Franse filosofen als Sartre (met name in zijn roman Walging) en Bergson. De eindconclusie van de auteurs: er is geen voor opgelegd, hoger script in het leven. Misschien zijn er achteraf lijnen te trekken. Ontsnappen kan, even, naar een avonturenpark. Een mooi voorbeeld hoe dat er ooit uit kan zien, is te zien in de mooie en experimentele serie West World. Daarin betalen mensen om in een avonturenwereld hun dromen na te jagen in een West World wereld. Ze worden bediend door robotacteurs die de bezoekers verhaallijnen voorschotelen waarin ze held zijn. Een potmoderne ontsnapping uit het dagelijks leven.
Het is in sommige hoofdstukken even doorbijten, maar de beloning van dit boek is de moeite waard. Om het als een leesavontuur te verkopen, gaat me net iets te ver.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
