Je hoort vaak over gebrek aan geld, of aan politieke wil. Maar je hoort ook over het gebrek aan technische menskracht. En over de ingewikkeldheid bij het opstarten en het uitvoeren van al die grote technische projecten.
Die ingewikkeldheid wordt niet veroorzaakt door de techniek. Hij wordt door de mens en de maatschappij zelf gemaakt. Het is de ingewikkeldheid van de wet- en regelgeving, en van de complexe managementsystemen waarmee we al die projecten willen realiseren.
En dan komt die schaarse technische menskracht ook nog in een oorlog op twee fronten terecht.
Het eerste front is het gevecht met de technische problemen. Maar daarvoor lopen die techneuten niet weg. Dat is hun vak.
Het tweede front is het gevecht met die regelgeving en die managementsystemen. Dat begint al met het aanvragen van de betreffende subsidies en vergunningen. Het gaat verder met het projectmanagement, de targets, en de werkprocessen om al die targets te halen. Daarbij moeten techneuten ook nog eens over alles wat ze doen verantwoording afleggen; meestal aan mensen die inhoudelijk minder verstand van zaken hebben.
Er zijn te weinig technische mensen, en die mensen moeten ook nog eens bezig zijn met vele niet technische problemen. Geen wonder dat er vertraging optreedt.
Is daar een uitweg te vinden?
Ja, die uitweg is er.
De maatschappij zou meer moeten durven denken en werken als techneuten en wetenschappers. Dat is het thema van mijn boek.
Want het lijkt er op dat al die door mens en maatschappij gemaakte ingewikkeldheid is ingegeven door een enorme behoefte aan zekerheid. Want er mag niets verkeerd gaan.
En omdat in de techniek alles zeker lijkt, worden in de politiek en in de maatschappij maar al te graag managementmethoden geadopteerd die hun wortels vinden in de techniek.
- Dus moet alles gemeten en gecontroleerd worden.
- En komen er targets en prestatie-indicatoren.
- Dus moet er werkprocesmanagement worden ingevoerd.
- En dat alles moet ook nog eens geaudit en gecertificeerd worden.
Maar als er geen fouten mogen worden gemaakt gaat dat de vooruitgang smoren. Als je helemaal niets doet weet je namelijk zeker dat je ook niets fout doet.
Maar dat in de techniek alles zeker lijkt is een groot misverstand. Juist in de techniek is er sprake van veel onzekerheid.
Techneuten ontkennen die onzekerheid niet. Maar ze weten er wel goed mee om te gaan.
Als dan graag in politiek en maatschappij managementmethoden uit de techniek worden geadopteerd, adopteer dan ook die omgang met onzekerheid erbij! En kijk dan bijvoorbeeld naar de volgende uitspraken:
- Waar een wil is, is een omweg (in Groningen vaker gehoord!)
- Gebruik budgetten en planningen om ervan af te wijken.
- Je kunt niet zeker weten waar je uit gaat komen, maar je kunt wel zeker weten dat als je met een paar goede mensen samenwerkt er ook iets goeds gaat gebeuren.
- We weten de juiste weg nog niet, maar we weten wel dat we hem gaan vinden.
Dat was ook het vertrouwen dat Einstein had toen hij begon met zijn denkwerk.
Deze manier van denken en doen, daarvan zijn vele voorbeelden te vinden in mijn boek. Het is geen theorieboek, maar eerder een verhalenboek. Ik heb het geschreven als steun voor mensen die in dezelfde problematiek zitten. Gevangen tussen het streven naar zekerheid en het kunnen omgaan met onzekerheid. Die gevangen zitten in deze oorlog op twee fronten. Mensen in techniek, in management, in bestuur.
Over Christiaan Schreurs
Christiaan Schreurs heeft in binnen- en buitenland gewerkt als ingenieur, manager en consultant. Hij is bovenal ingenieur in hart en nieren. Zijn hart gaat sneller kloppen van een stoommachine en een mooie wiskundige formule. Hij is de auteur van Denken als Einstein.