Ooit vertrouwde een belangrijke dame die commissariaten verzamelde mij het geheim toe van Dutch Leadership: Alleen in de schemer zal het bestuur goed gedijen, als een nachtelijke raad moet zij opereren. Daarom fluisterde zij haar protégées toe de achterkamers en de wandelgangen nooit te minachten maar te waarderen als hun belangrijkste instrument. Wat een wijsheid!
Zo wijs, zoals die andere bestuurders dat ook zijn die weten dat je nimmer notulen moet maken, rapporten schrijven of sms’jes archiveren. Want lekken die uit, dan zijn de rapen gaar. Gestoorde complotdenkers, verbeten journalisten en domme burgers gaan ermee aan de haal en strooien kiezels in het geoliede mechaniek van bestuurlijk Nederland.
Moet er onverhoopt iets aan de openbaarheid worden prijsgegeven, iets dat toch is vastgelegd, dan biedt het bastion aan voorlichters en spinners de grootste bescherming. Niemand zo virtuoos met de zwarte aflakstift als zij! Goed bestuur keert de openbaarheid. Nooit zal er iets gevonden worden. Dat was het sublieme inzicht van Rutte de Grote, hét voorbeeld van Dutch Leadership. Marcus Ruttus Magnus: zijn naam zij geprezen!
Houd die burger toch op afstand, die werknemer, die professional. Zij zijn de etters van de twist, de pus van tweedracht. Het land, de polder en de stad zijn verloren zodra zij maar een pinkje in de pap steken. Waar ter wereld vind je zoveel stompzinnigheid en achterbaksheid als bij de deplorabele burger? Krijgt die de macht, dan heersen eigenbelang en hebzucht en raakt het hoogste goed, de eerlijke en dus gelukkige samenleving, uit zicht. Laat de CEO, de minister, de rechter met haar NGO’s toch de lakens uitdelen! Dan slaapt eenieder wel. Altijd. Dat is wat het bestuur van Nederland zo goed heeft begrepen. We zijn een bevoorrecht volk.
Neêrlands leiders weten als geen ander waar zij zijn moeten als het er werkelijk om spant. Neem bijvoorbeeld die President-directeur van de nationale luchthaven Schiphol: Benschop. De pleuris was daar uitgebroken toen te weinig personeel de koffers van te velen moest sjouwen. Er dreigde geweld, kwel en kommer: een oorlog van allen tegen allen. Het handhavend gezag moest worden opgeschaald. Het leger werd opgeroepen bij te springen.
En waar was Benschop, waar was dit leiderschapsgenie? Niet op de werkvloer, niet in de vertrekhal, niet bij zijn mensen. Natúúúrlijk niet. Er zijn belangrijkere zaken voor een wijs leider dan zijn toko. Hij moest in Washington een prijs in ontvangst nemen, naar Davos om zijn peers te ontmoeten, op vakantie voor een welverdiende rust na twee jaar corona. Godzijdank zijn er veel bestuurders in dit land uit datzelfde krachtige hout gesneden en mijden ook zij de achterlijkheid van de werkvloer. Word een Benschop!
De mooiste, de meest voortreffelijke trek van Dutch Leadership is evenwel het moralisme. Het kompas van hen die boven ons gesteld zijn wijst altijd naar het ethische noorden, waar nu de hogepriesters en de pythia’s van de inclusieve religie de tempels in handen hebben. Nooit meer is eigenbelang het richtsnoer voor onze leiders, noch zijn de donkere opwellingen van hun hart dat. Wanneer was de laatste ongewenste intimiteit door hen gepleegd? Nou?
Dutch Leadership is een aristocratische zegen, een hemels geschenk. Het paradijs herwonnen, het land op koers, het volk afgehaakt. Wat wil je nog meer? Dank, bestuurders, duizendmaal dank.
Over Joep Schrijvers
Joep Schrijvers doet onderzoek naar westerse advies- en lesboeken voor vorsten, bestuurders en managers van Homerus tot Covey. Hij is schrijver van succesvolle, kritische boeken en artikelen over management, mens en maatschappij.
