De loonkloof tussen mannen en vrouwen in Nederland is in 2023 niet gedaald, maar gestegen van 5% naar 7,4%. Hoe is dat mogelijk?
Eigenlijk is dat best logisch te verklaren. Als je een percentuele loonsverhoging krijgt vanwege de inflatie, dan krijg je bij een lager salaris ook minder salarisverhoging. Dit is een van de verklaringen dat salariskloof tussen mannen en vrouwen groter is geworden.
Gelijke waardering
Als we al zo lang weten dat er een salariskloof is, waarom is het dan zo lastig om die salariskloof te overbruggen en te zorgen voor gelijke waardering voor hetzelfde werk voor mannen en vrouwen? Een verklaring hiervoor is dat er veel onbewuste bias zit in die systemen waarin mannen en vrouwen zich nu bewegen.
Startsalaris
Een van belangrijke oorzaken van de groeiende loonkloof is je startsalaris. Het is nog geen honderd jaar geleden dat onze grootmoeders en moeders moesten stoppen met werken als ze trouwden of een gezin startten waarmee ze financieel afhankelijk werden van hun partner. Wij hebben meer kansen dan onze moeders en oma’s ooit hebben gehad. We hebben alleen nooit geleerd om te onderhandelen over ons salaris. Sterker nog: ‘Meisjes die vragen worden overgeslagen’ is een zin die ik me uit mijn jeugd nog kan herinneren. We hebben nu kansen die onze moeders en grootmoeders niet hebben gehad en je kunt geneigd zijn om blij te zijn met wat je wordt aangeboden. Daar komt bij dat je als meisje graag aardig gevonden wilt worden. Of bang kunt zijn om afgewezen te worden of te ‘hebberig’ te zijn als je onderhandelt over je salaris. Je bent alleen geen meisje meer, maar een volwassen vrouw. Salarisonderhandelingen zijn niet persoonlijk. Ze gaat over of je de juiste professional bent die waarde toevoegt aan het systeem.
Vicieuze cirkel
Daar komt bij dat we vanuit het systeem waarin we zijn opgegroeid verschillende beelden hebben meegekregen van hoe je als man en vrouw zou moeten zijn. Als je de arbeidsmarkt betreedt zijn die verschillen niet meteen zichtbaar. Dit verandert als je een gezin start. Een vrouw krijgt de vraag hoe ze gezin en werk gaat combineren, terwijl die vraag aan mannen niet of nauwelijks wordt gesteld. Het levensonderhoud wordt duurder als er een kind geboren wordt. De neiging kan dan zijn dat degene met minder salaris meer zorgt voor het kind, waardoor de carrièrekansen voor een promotie afnemen. Zo is de vicieuze cirkel weer rond, waardoor de loonkloof ook op latere leeftijd in stand blijft.
Maar als we dit weten, waar zou dan de sleutel liggen voor gelijke beloning voor mannen en vrouwen?
Bewustwording
Als we toe willen naar een gelijkwaardige samenleving in Nederland, dan vraagt dit een doorontwikkeling van het systeem waarin we samen leven en werken.
Bewustwording is een belangrijke stap. Maar we zijn ons al jaren bewust van deze ongelijkheid en het heeft nog steeds nog niet geleid tot gelijke beloning geleid van mannen en vrouwen voor hetzelfde werk. Met alleen bewustzijn kom je er niet.
Dit vraagt inclusievere besluitvorming én uitvoering. Besluitvorming gericht op het versterken van de samenleving als geheel. Dit is wat oudste dochters van nature doen. Anderen zien je leiderschapskwaliteiten vaak eerder dan jijzelf. De kans is groot dat je weleens bent gevraagd voor een leiderschapspositie. Oudste dochters vervullen in de praktijk vaak al een leiderschapsposities, maar zien zichzelf niet altijd als leider. Toch ben je dat wel.
Het is daarin belangrijk dat je jezelf niet langer kleiner maakt dan je bent, je niet langer reageert vanuit de onderpositie, de kindpositie, en blij bent met de kansen die je krijgt en wat je aangeboden wordt.
Je volwassen plek
Het is belangrijk dat jij je volwassen plek inneemt en jezelf als mens, professional en leider op waarde schat en je laat betalen voor de waarde die je als professional toevoegt aan de organisatie. Dit is niet alleen belangrijk voor jou, maar ook voor de vrouwen die je leidt. Als jij jezelf onderschat en onderwaardeert is de kans groot dat je dit ook doet bij vrouwen die je aanneemt en dat is van invloed op het salaris. Dit gebeurt niet bewust maar onbewust.
Daarom nodig ik je als oudste dochter graag uit: ontdek je leiderschap dat nu nog deels in jou verborgen ligt en lever zo een bijdrage aan een samenleving waarin we gelijkwaardig samenleven als mens.
Nieuwsgierig geworden naar meer? In Het verborgen leiderschap van oudste dochters ontdek je hoe je plek in het gezin van invloed is op je leiderschap en wat je zou kunnen helpen om je verborgen leiderschap te omarmen.
Over Aike Borghuis
Aike Borghuis (1980) is een oudste dochter. Dochter en kleindochter van een oudste dochter. Zelf is ze moeder van twee dochters. Ze kent de oudste dochter dynamiek dus door en door. Sinds 2010 werkt ze vanuit het systemisch gedachtegoed. Toen ze bij ‘toeval’ ontdekte dat bijna al haar klanten oudste dochter zijn, is ze zich daarin gaan specialiseren.