Wat is Oplossingsgericht leidinggeven precies?
Oplossingsgericht werken, want daar is oplossingsgericht leidinggeven een vorm van, is eigenlijk, heel simpel: als iets werkt, ga er mee door en doe er meer van, en als iets niet werkt, doe iets anders. Er wordt wel eens gezegd waarom ratten slimmer zijn dan mensen? Als een rat merkt dat hij ergens niet verder komt met graven, gaat hij ergens anders graven. En mensen hebben nog wel eens de neiging om als ze niet verder komen met graven, nog harder op dezelfde plek door te gaan graven. Dus vandaar: als iets niet werkt, doe iets anders.
Het komt voort uit de positieve psychologie?
Nee, het komt niet voort uit de positieve psychologie, het ligt ernaast. Er zijn overeenkomsten en verschillen. Grootste overeenkomst is dat ze allebei de positieve focus hebben: wat wil je wel met je organisatie. In plaats van voortdurend maar problemen oplossen en achter de feiten aanlopen, waarvan sommige managers vinden dat dat hun taak is.
Want mensen hebben de neiging om zich op problemen te richten?
Problemen oplossen, kijken naar de oorzaken van problemen, wat is er nou misgegaan? Dat gaan we dan diepgaand uitgraven; hoe is het misgegaan, wie heeft er schuld aan?
De standaardaanpak: wat is het probleem, hoe gaan we dat aanpakken. Maar dat werkt dus niet?
Jawel, dat werkt ook. Dat is het medische model: als je met hoofdpijn naar de dokter gaat, gaat hij ook eerst kijken wat de oorzaak is. Dan wordt de diagnose gesteld en wordt er een oplossing bedacht en uitgeprobeerd. Oplossingsgericht werken doet het andersom, dat gaat uit van de vraag: wat is het beste resultaat, van ons team, onze organisatie? Hoe ver zijn we daar al in? Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen en wat zouden de volgende stappen zijn? Het verschil zit er veel meer in dat je niet zegt: waar willen we naar toe, hoe komen we daar, van A naar B. Maar veel meer van: waar willen we uitkomen, wat is het beste resultaat over een jaar, en dan van B naar A. Het is dus van B naar A management in plaats van A naar B.
Kun je een voorbeeld daarvan geven?
Ja, ik zit nogal wat besturen voor en ik begin een vergadering altijd met een evaluatie van de vergadering. Ik begin altijd met de vraag: wat vonden jullie van de vergadering? Dan zijn ze gelijk wakker, dat is een voorbeeld. Maar dan zeggen ze bijvoorbeeld: hij was lekker kort vandaag, en we hebben daar en daar eindelijk een beslissing over genomen. En dan weet ik als voorzitter meteen waar ik me op moet richten. Dus dat is weer van B naar A, in plaats van andersom.
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
