Nederland groeit amper. In 2035 bereiken we de top en zijn we met zo’n 17 miljoen inwoners. Anno nu zitten we al op 16,5 miljoen Nederlanders. Ook verandert de omvang van de potentiële beroepsbevolking: het aantal mensen tussen de 15 en 64 jaar dat in principe zou kunnen werken. Over drie jaar is die daling voor heel Nederland een feit. Niet alle mensen tussen de 15 en 65 jaar werken: tweederde werkt, mannen over het algemeen full time, vrouwen in deeltijd. Ook het aantal mensen dat daadwerkelijk werkt, daalt.
Werknemersmarkt
De nieuwe arbeidsmarkt is een werknemersmarkt: meer banen en minder mensen. Managers zullen het steeds moeilijker krijgen om geschikt personeel te vinden en hun vacatures zullen langer openstaan dan vroeger. Er komt regionale concurrentie op gang tussen de periferie en de Randstad. Zeeuws Vlaanderen staat al met standjes op emigratiebeurzen om personeel uit de Randstad te verleiden heil en zegen in de rust van water en weilanden te zoeken. De werkgevers en het CWI van Schiermonnikoog organiseren leuke wervingscampagnes. De werkloosheid zal tot zo’n 3 procent dalen, niet lager omdat het hier gaat om frictiewerkloosheid.
De hele campagne van de overheid om 200.000 mensen aan een baan te helpen, is volstrekt onzinnig. De werkloosheid daalt al vanzelf zonder overheidsbemoeienis. De koppeling die werkgevers maken tussen hun inspanningen en de versoepeling van het ontslagrecht idem dito. Op termijn wordt een sterkere arbeidszekerheid dé USP van bedrijven om werknemers überhaupt te binden. Op dit moment bestuderen overheden en de sociale partners allerlei maatregelen om de krimp op de arbeidsmarkt te keren. De aanname is dat deze krimp ten koste gaat van de welvaart, de betaling van de vergrijzing en de concurrentiepositie.
Rouvoet wil een discussie over meer kinderen krijgen. Het geboortecijfer ligt in Nederland op 1,7 kind. Om de bevolking op peil te houden moeten vrouwen 2,1 kind krijgen. Dit voorstel is onzinnig: het zal niet werken. Alleen door vrouwen dom en arm te houden, krijg je zoiets voor elkaar. Bovendien gaan de babyboomers allemaal rond 2035 dood en pas dan komen die extra kinderen op de arbeidsmarkt. Tot die tijd moeten de werkzame mensen geld opbrengen voor zowel de extra vergroening als voor de vergrijzing.
Meer uren draaien
Ook probeert men de arbeidsparticipatie te verhogen. Het SCP doet daar allerlei studies naar. Hoe zorgen we dat de mensen tussen de 15 en 64 jaar meer uren gaan draaien. De aandacht richt zich op het ‘vet’ in de tijdsbesteding. Waar is die te halen?
In ieder geval niet bij de mannen tussen 25 en 55 jaar. Meer dan tachtig procent werkt in een full timebaan. Na hun 55e werkt nog ruim de helft. Dat is al meer dan een paar jaar geleden. Mannen werken langer door. Het cohort vrouwen dan. Hier is dus volgens de beleidsmakers het ‘vet’ te vinden. Deze vinden de ‘powerfemisten’ aan hun zijde: vrouwen leiden een te gemakkelijk leventje want als de kinderen naar school gaan, blijven ze hetzelfde aantal uren draaien. De verwachtingen mogen niet hoog gespannen zijn. Ook de jongste generatie (15-24) opteert om gezamenlijk in zeven dagen per week het gezinsinkomen te genereren: ontplooiing is belangrijker dan meer geld.
Voor individuele bedrijven en managers blijft slechts één ding over om personeel te krijgen: je onderscheiden van anderen, inspelen op ontplooiingswensen, heerlijke leefomgevingen aanprijzen en baanzekerheid bieden. (JS)
Over Joep Schrijvers
Joep Schrijvers doet onderzoek naar westerse advies- en lesboeken voor vorsten, bestuurders en managers van Homerus tot Covey. Hij is schrijver van succesvolle, kritische boeken en artikelen over management, mens en maatschappij.
