Gaat het daadwerkelijk beter als er vrouwen aan de macht zijn?
Die vergelijking tussen Lehman brothers en sisters komt van Neelie Kroes. Die was er wel vrij stellig over. Ze zei: het was gewoon anders gegaan als daar vrouwen hadden gezeten. Daarop zeiden anderen weer dat de organisatie nooit zo groot geworden zou zijn als er alleen maar vrouwen hadden gezeten. Het is dus wat gechargeerd gesteld. Nee, je kunt niet zeggen dat het allemaal beter was geweest met alleen vrouwen, maar je kunt wel zeggen dat, en dan kom je op het thema van de CD, dat bepaalde leiderschapsstijlen wel heel dominant zijn geweest en dat organisaties ook wel wat andere leiderschapskwaliteiten kunnen gebruiken.
Je hebt er bij Intermediair onderzoek naar gedaan. Wat waren daar de conclusies?
Sinds 2005 doen we onderzoek naar wat effectieve leiders zijn. Dan blijkt dat mensen het meest tevreden zijn met leiders die zowel iets masculiens als feminiens hebben. Ofwel; androgyn. Dus resultaatgericht, krachtig, visie combineren met goed communiceren, luisteren en gevoel hebben wat er speelt in een organisatie. Dat zijn de meest effectieve leiders.
Edoch… juist nu in een tijd dat we verandering nodig hebben, grijpen we terug op dat masculiene leiderschap…
Ja, de financiële crisis roept bij mensen de behoefte aan zekerheid op. Ze worden weer conservatief en zoeken iemand die vooral krachtdadig is. Het is een soort vicieuze cirkel. We zoeken weer mensen die de problemen feitelijk hebben veroorzaakt.
Hoe sta jij in die quota-discussie: een verplicht aantal vrouwen in leidinggevende posities?
Enerzijds wil je het als organisatie niet. Veel vrouwen willen het ook niet. Je moet immers dingen doen op basis van kwaliteit. Maar als het niet hard genoeg gaat, moet er misschien wel wat druk van buitenaf bij komen. Of het geen kwestie van tijd is? Willen we niet te veel te snel? In zekere zin wel, maar we roepen het al sinds de jaren tachtig en zijn nu dertig jaar later aan de top niet veel verder. Er is nog geen afspiegeling in de hogere managementlagen. Dus op de een of andere manier zijn er mechanismen dat dit in stand houdt.
Merkel, Maxima, Thatcher, Lagarde… Voorbeelden van androgyne leiders op je CD.
Je ziet dat steeds meer vrouwen masculien, feminien en kwaliteit combineren. Christine Lagarde van het IMF voorbeeld is ook iemand van heel veel kwaliteiten, die wél goed luistert, maar niet heel erg masculien is. Overigens wil dat niet zeggen dat alleen vrouwen androgyn kunnen zijn. Dat geldt ook voor mannen. Inmiddels zijn er ook voldoende topmannen die laten zien dat ze van beiden iets hebben.
Het gekke is toch dat vrouwen van nature meer eigenschappen hebben die leiden tot androgyn leiderschap dan mannen. En toch lukt het niet. Er is nog een laatste zetje nodig?
Zolang wij stereotype beelden van leiders hebben, heeft dat effect op hoe wij selecteren. Dus als we denken in die bekende beelden van met name macht en daadkracht, hebben mensen die dat dus niet zijn, het lastiger. Dat vrouwen minder doorbreken en androgyn leiderschap er ook nog maar mondjesmaat is, heeft dus voor een groot deel te maken dat we last hebben van onze stereotype beelden.
