Afgelopen donderdag lanceerde Van Ruler haar boek in Het Oude Magazijn in Amersfoort. ‘Het is eigenlijk een bookazine; een dikke glossy met artikelen van zo’n 100 vakgenoten.’ Enkele van die vakgenoten geven dan ook een presentatie voorafgaand aan de lancering. Maar eerst Van Ruler zelf. De emeritus hoogleraar communicatie houdt een pleidooi voor onderzoek in het communicatievak. ‘Neem nou eindelijk onderzoekers echt serieus. Bedenk niet steeds zelf de antwoorden, bedenk de vragen.’ Onderzoek doen is namelijk niets anders dan systematisch luisteren, gaat ze gedreven verder. ‘En hou alsjeblieft op met die sporadische enquêtes! We moeten veel creatiever luisteren en naar gedrag kijken in plaats van vragen stellen. Het moet niet altijd grootschalig en met vragen. Gooi die enquêtes dus maar weg.’
Stijl van het huis
Van Ruler schetst ook de toekomst van het communicatievak. De stijl van het huis is belangrijk, de interne communicatie dus, het gedrag van mensen. Die straalt namelijk ook af op de externe communicatie. De tweede trend hangt daarmee samen. Communicatie is niet meer van de afdeling communicatie; iedereen in organisaties houdt zich bezig met interne en externe communicatie. Een goede stijl van het huis is daarom cruciaal. ‘Het zijn gouden tijden voor het communicatievak; CEO’s willen eindelijk echt de communicatiekant als uitgangspunt nemen. Ze willen luisteren en in gesprek gaan.’ De energieke Van Ruler is dus nog lang niet klaar met haar vak, zoals ook blijkt uit het prachtige boek Communicatie NU2.
Transparantie
Vervolgens schetsen haar vakgenoten hun visies en inzichten. Rik Riezebos vertelt hoe je met nudging gedrag beïnvloedt. ‘Je geeft mensen een zacht duwtje in de goede richting, bijvoorbeeld door de keuzes die je aanbiedt.’ Margot van der Stap beschrijft hoe je een organisatie social maakt. ‘Het oude organogram werkt niet meer. Organisaties moeten flexibel zijn, met samenwerking tussen de afdelingen en een intern netwerk.’ Het gesprek tussen deze drie sprekers en dagvoorzitter Margreet Reijntjes gaat over de rol van de CEO op het gebied van communicatie. ‘CEO’s weten wat er gebeurt met taal’, zegt Van Ruler. Riezebos: ‘Social media vragen om transparantie, maar CEO’s zitten met de wetgeving. Dat staat op gespannen voet met elkaar. Als CEO moet je communicatiedeskundige zijn.’ ‘Eigenlijk moet iedereen dat zijn; niet alleen directief zenden waar vooral luisteren’, vult Van Ruler aan.
Meer aanzien
Na de pauze volgen weer drie bijdragen. Hoe je Scrum gebruikt voor je communicatie, vertelt Marianne van der Zwan van ING. Ilse van Ravenstein gaat in op interne communicatie: ‘Het is niet meer: Wat is je doel? Wat is je doelstelling? maar: Wat is er aan de hand? En wie speelt hier een rol in? Hoe kunnen we daarbij ondersteunen?’ Nadat Jan van den Hoff een pleidooi heeft gehouden voor communicatie in het duale onderwijs, volgt weer een groepsgesprek. Het communicatievak krijgt meer aanzien, marketing en HRM overigens minder. Van Ruler rondt de middag af: ‘Ik vind dat we veel trotser mogen zijn op ons prachtige vakgebied. Het verandert voortdurend, dus het is leuk om mee bezig te zijn en met nieuwe dingen te experimenteren.’
