Amerika's modewoord voor de maand mei is de term ‘grit’. Het betekent zoiets als 'stug volhouden' en is volgens University of Pennsylvania-psychologe Angela Duckworth een belangrijker indicatie voor succes dan talent of intelligentie. Doorzettingsvermogen telt namelijk voor twee:
Talent x inspanning = vaardigheid
Vaardigheid x inspanning = vooruitgang
In de New York Times-bestseller Grit combineert Duckworth, dochter van een chemicus bij Dupont, de laatste wetenschappelijke inzichten met haar eigen ervaringen. Ze was, zoals haar vader haar regelmatig onder de neus wreef, 'geen genie'. Duckworth weigerde echter om zich door dit oordeel te laten definiëren. Ze ploeterde naar Harvard, richtte een zomerschool op voor minder bedeelde kinderen, knokte zich door de notoir strenge selectieprocedure van adviesbureau McKinsey en werd uiteindelijk hoogleraar aan een Ivy League universiteit. Drie jaar geleden kreeg Duckworth het laatste woord, toen ze onderscheiden werd met een MacArthur fellowship. De prestigieuze beurs staat in de Amerikaanse volksmond ook wel bekend als de 'genius grant'.
Een ander woord dat al een paar maanden rondzoemt is de blockchain. Blockchain kan digitale informatie onvervalsbaar maken en geniet momenteel vooral bekendheid als de technologie achter de virtuele munteenheid Bitcoin. Deze toepassing is echter nog maar het begin, zegt de Canadese denker Don Tapscott in Blockchain revolution.
Blockchain is in feite de tweede generatie van het internet, aldus Tapscott. De eerste generatie was gebouwd voor de distributie, opslag en het kopiëren van informatie. Dit model werkt prima voor bijvoorbeeld muziek, maar niet voor geld, dat alleen waarde heeft als er sprake is van het origineel.
Om de integriteit van dergelijke transacties te waarborgen, maken we momenteel gebruik van tussenpersonen, zoals banken. Dat heeft echter een prijs. Banken berekenen niet alleen transactiekosten, maar verzamelen ook persoonlijke data, die gehacked kunnen worden.
Door het onderling vertrouwen te automatiseren maakt blockchain korte metten met deze nadelen. Daardoor kunnen op termijn niet alleen banken overbodig worden, maar álle derde partijen die functioneren voor het waarborgen van vertrouwen, zoals notarissen, verzekeraars en zelfs overheden. Reden voor Tapscott om blockchain in de nabije toekomst een groter belang toe te kennen dan big data, de cloud, of zelfs kunstmatige intelligentie.
Ondanks hun compleet verschillende onderzoeksgebieden hebben Duckworth en Tapscott één ding met elkaar gemeen: ze hebben hun ideeën gedeeld en getest in een TED Talk die door vele honderdduizenden mensen is bekeken. De succesfactoren van deze pakweg achttien minuten durende presentaties zijn inmiddels door tal van communicatie-deskundigen geanalyseerd, waaronder Carmine Gallo.
In de TED-methode laat nu ook de grote baas Chris Anderson van zich horen. Volgens Anderson, die de conferentie vijftien jaar geleden over van oprichter Richard Saul Wurman, heeft een gedenkwaardige presentatie geen vaste formule. Er is slechts één absolute voorwaarde: een idee waar de spreker met hart en ziel achter staat, en dat de moeite waard is om gedeeld te worden. Is dat het geval, dan kan met voldoende oefening iedereen een begenadigd speker worden.
Anderson illustreert zijn betoog met de Keniaanse Richard Turere, die met slooponderdelen een lichtsysteem ontwierp om leeuwen weg te houden van zijn kudde. De dertienjarige Masai was pijnlijk verlegen, sprak nauwelijks Engels en kwam aanvankelijk maar moeilijk uit zijn woorden. Maar zijn verhaal was zo overtuigend dat Anderson hem toch uitnodigde. En met succes: de toespraak kreeg een staande ovatie en is inmiddels bijna twee miljoen keer bekeken.
Een grote naam die (vooralsnog) ontbreekt op het lijstje TED-sprekers is Nike-oprichter Phil Knight. Toch is zijn verhaal de moeite van het delen meer dan waard, getuige zijn autobiografie Shoe Dog. Knight wilde eigenlijk een wereldberoemd atleet worden, maar moest die droom opgeven toen hij besefte dat hij hooguit een middelmatig hardloper was. Halverwege de jaren zestig besloot hij dan maar een ander 'idioot idee' na te jagen. Hij begon sneakers uit Japan te importeren die hij vanuit de kofferbak van zijn auto aan de man bracht.
Knight wilde zijn bedrijf in eerste instantie Dimension Six noemen, maar liet zich door zijn eerste werknemer Jeff Johnson overhalen tot de naam Nike. Ook over het beroemde logo, dat hij destijds voor slechts 35 dollar liet maken, was hij aanvankelijk niet bijzonder enthousiast: zelf had hij een ontwerp met bliksemschichten voor ogen. Ondanks een stormachtige groei moest Nike vervolgens jarenlang alles op alles zetten om uit de rode cijfers te blijven. Het echte succes kwam in 1980, toen het bedrijf naar de beurs ging en het aantrekken van kapitaal geen probleem meer was.
De toenadering tot Wall Street heeft ook de 78-jarige Knight zelf, die in juni zijn positie als chairman overgeeft aan Nike-CEO Mark Parker, geen windeieren gelegd. Volgens een schatting van zakenblad Forbes bedraagt zijn vermogen inmiddels 25 miljard dollar, wat hem een plek oplevert in de top 25 van rijkste Amerikanen.
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
