Genomineerden in een notendop

1.      Het innovatiedoolhof

De ervaren innovatie-expert Gijs van Wulfen spreekt overal in de hele wereld over zijn ambitie om het aantal geslaagde innovaties omhoog te brengen. Hij rekende immers uit dat 85 procent van het geld besteed aan innovatie nergens toe leidt. Dat kan en moet beter in zijn ogen en alle stappen in ‘het innovatiedoolhof’ kunnen hierbij helpen. Als je als vernieuwer aan de slag gaat, is het handig om als basis het soort innovatie te hanteren. Op die manier bepaal je welke route je door het doolhof ‘moet’ bewandelen. De metafoor is sterk gekozen want op die manier verandert de prioriteit in de volgorde van de tussenstappen die je moet doorlopen voordat je je innovatie geslaagd kan noemen.

De idee-route. Is jouw basis een goed idee dan bewandel je de ‘ideeroute’. Airbnb is daar een goed voorbeeld van. De oprichters stelden hun appartement tijdelijk ter beschikking in 2007 en zagen daar een verdienmodel in. Via deze route is het heel belangrijk om het idee goed te onderzoeken op haalbaarheid en veel focus aan te brengen in de plannen.

De technologieroute. Het Google X research lab wilde graag de manier veranderen waarop we met ons mobieltje omgaan. Het lab zocht een alternatief voor het constant naar schermpjes staren terwijl we over straat lopen. Het resulteerde in Google Glass dat inmiddels alweer van de markt is gehaald. Op deze route is het kiezen voor de juiste techniek natuurlijk heel belangrijk.

De klantknelpuntroute. Deze route bewandel je als je innovatieproces start met een probleem bij consumenten, iets waar je doelgroep mee worstelt. Door het onderzoeken van de manier waarop consumenten in aanraking komen met jouw bedrijf kun je deze knelpunten goed naar boven halen. Zweedse designstudenten reageerden op de wetgeving die het dragen van een helm op de fiets verplichtte. Er werd hierop een soort kraag op basis van airbagprincipes bedacht.

De noodzaakroute. Een heel goed argument om met innovatie te starten is het feit dat het bitter noodzaak is omdat de omzetten teruglopen en het verlies toeneemt. Lego overkwam dat bijvoorbeeld aan het einde van de vorige eeuw waardoor er echt iets ingrijpends moest gebeuren. De focus ging op de ouderwetse politiebureaus en brandweerkazernes en - niet geheel onbelangrijk - Lego Friends werd bedacht, Lego voor meisjes dus.

2.      Management in Singularity

Singularity omschrijven Tjeu Blommaert en Stephan van den Broek als ‘het tijdstip in de geschiedenis waarna de mens niet langer nodig zal zijn om computers en robots te programmeren en te verbeteren’. Dit kan ervoor zorgen dat mensen niet langer in staat zijn te begrijpen hoe deze techniek precies werkt. Sommige experts voorspellen dat door de ontwikkelingen van ICT, de versnelling in convergentie met andere wetenschappen en de groeiende gemeenschap van betrokken mensen dit moment al rond het jaar 2035 zal plaatsvinden.

De exponentiële groei vereist ook een ‘reset’ in management denken. Management zal in de toekomst vooral gaan over verbinden, samenwerken, creativiteit, flexibiliteit en betrokkenheid. De auteurs stellen daarom voor om de Deming-cirkel (Plan, Do, Check, Act) aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid. Voor management in singularity komen ze uit bij ‘Connect-Respond-Trust-Accelerate’, waarbij de missie en visie van de organisatie (de why) in het hart staan.

3.      Boonstra

Boonstra is het verhaal van een eigenwijze provinciejongen die zonder diploma’s of kruiwagens de meest spraakmakende en ondernemende CEO van ons land zou worden. Cor Boonstra wist tot vijf keer toe vriend en vijand te verbazen met zijn succes: bij de SRV, bij Intradal, bij Douwe Egberts, bij Sara Lee en tot slot als hoogste baas bij Philips.

Een jaar lang voerde reclameman Manfred Bik wekelijks lange, openhartige gesprekken met Boonstra en andere betrokkenen. Dit boek is het resultaat. In een pakkende stijl beschrijft Bik Boonstra’s achtergrond, de rol van zijn vader, zijn komeetachtige loopbaan en zijn tegendraadse aanpak – op zoek naar een mogelijke verklaring voor zijn succes.

Boonstra is niet alleen een boeiend levensverhaal. Het is een reis langs oer-Hollandse merken en biedt een ongecensureerde kijk in de boardroom van grote ondernemingen. Het is daarmee ook een boek met tijdloze lessen voor iedereen die van plan is om het zelf ver te gaan schoppen.

4.      Handboek betekenisvol ondernemen

Met de opkomst van de betekeniseconomie bevinden we ons in het tijdperk waarin we de wereld willen verbeteren, zo schrijven de auteurs Kees Klomp, Stefan Wobben en Jesse Kleijer. Dit gebeurt tegen de achtergrond van de derde Industriële Revolutie die onze manier van leven en werken ingrijpend zal veranderen. In de betekeniseconomie wordt het maatschappelijk-constructieve vermogen van bedrijven commercieel bepalend. Ze doen aan C Commerce (Constructive Commerce) door thick value te creëren, wat de auteurs ‘waardigheid’ noemen.  Waardige bedrijven hebben een constructief concurrentievoordeel omdat ze benefit ofwel constructieve winst realiseren door zich maatschappelijk waardig te gedragen. Voordat een betekenisvolle ondernemer in de betekeniseconomie aan de slag gaat moet hij eerst zichzelf goed leren kennen. Vervolgens dient hij een maatschappelijk probleem te vinden dat aansluit bij zijn roeping (purpose). Hij initieert zijn bedrijf door een vakgebied aan te wijzen, partners uit te zoeken, geld te regelen en een rechtsvorm te kiezen. Zijn imperatief is om vast te stellen waar het bedrijf voor staat, wie de klanten zijn en een markt te kiezen. Vervolgens formuleert hij zijn constructief-commerciële idee en committeert hij zich aan een concreet maatschappelijk doel.  Aansluitend kan de betekenisvolle ondernemer zijn bedrijf gaan uitdragen via een betekenisvol merk.

Merkmanagement is in essentie perceptiemanagement. Mensen willen iets van de oprichter herkennen in het merk. Ze willen ook een verhaal horen over de totstandkoming van het product, of uitleg krijgen over wat het merk wil bereiken. Betekenismarketing is primair gericht op het verbeteren van de wereld en wil dat bereiken door een verandering te realiseren in het leven van klanten. Deze vorm van marketing staat ten dienste van het algemene belang en het grotere, maatschappelijke geheel. Maatschappelijke vooruitgang is het enige doel van betekenisvolle bedrijven. De marketing-P’s moeten dat bewerkstelligen: people, product, producer, promotion, price en place. De betekenisvolle ondernemer maakt jaarlijks de impact van zijn bedrijf op de maatschappij inzichtelijk in een inspirerende impactrapportage.

5.      Strategie = Executie

Organisaties staan midden in ‘het nieuwe normaal’: een snel veranderende wereld waarin ideeën uit de klassieke bedrijfskunde niet meer opgaan. Organisaties, of het nu in de profit is of in de not-for-profit, verstoren zelf of ze worden verstoord. Continuïteit is geen vanzelfsprekendheid meer. In deze tijd geldt maar één wet: strategie = executie. Een strategie die niet wordt uitgevoerd is net zo weinig waard als geen strategie. Dat is de reden dat we bij het ontwikkelen van onze plannen van het begin af aan moeten nadenken over de uitvoering. Strategie en executie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Tijdens de verkoop gaat de verbouwing gewoon door. Iedere ondernemer en manager is doordrongen van dit probleem. We moeten tegelijk aandacht hebben voor de bestaande business waar we op dit moment onze klanten blij mee maken en ons geld mee verdienen, en we moeten bezig zijn met de organisatie van morgen en overmorgen.

Welke strategische keuzes we daarbij ook maken, uiteindelijk zijn het de mensen die het moeten doen. Natuurlijk zijn het waarom, het wat en het hoe belangrijk. Maar het allerbelangrijkst is wie de strategie gaat uitvoeren. Het draait om mensen, om hun kwaliteiten en om hun betrokkenheid.

De kern van dit boek wordt gevormd door het - strategie = executie-model’: een raamwerk met vier versnellers (kiezen, initiëren, oogsten en borgen) die elk weer bestaan uit vier bouwstenen, gelijkelijk verdeeld over de harde en de zachte kanten van implementatie. Voor wie daar meteen mee aan de slag wil, bevat het boek een groot aantal factsheets, checklists en formats.