Er zijn ontzettend veel dingen die wij heel normaal lijken te vinden maar die – als je er wat langer over nadenkt – eigenlijk héél raar zijn. Zo laten we auto’s op de snelweg rijden die veel harder kunnen rijden dan ze mogen. We zetten flitspalen langs de weg met vooraf waarschuwingen dat er een flitspaal staat. We vinden het schokkend om te worden gezien in ondergoed terwijl badkleding geen enkel probleem is. We accepteren regelmatig algemene voorwaarden die we niet hebben gelezen en die ongeldig zijn als ze onredelijk blijken. Waarom? Omdat iedereen weet dat niemand ze leest. Soms lijkt het leven wel een poppenkast… En meestal wordt dan verwezen naar ‘het systeem’. Wat we alleen voor het gemak wel eens vergeten is dat wij het systeem zijn. Wij zijn de mensen die het bedenken én het in stand houden. En zolang we doen alsof het allemaal normaal is, verandert er helemaal niets.
Het gaat niet om hoe slim je bent…
…maar om hoe je slim bent. We leven in een wereld waarin kennis en ervaring erg belangrijk is. Hoe meer we daarvan hebben, hoe meer autoriteit, status en salaris we krijgen. En hoewel ik kennis zeker als een belangrijk goed zie, denk ik dat we het ook wel eens overschatten. Ik denk dat we misschien wel te veel leren wat we moeten weten en te weinig hoe we moeten denken. En de grap is dat, hoe meer we weten wat goed is, hoe meer we ook denken te weten wat fout is. Kennis kan innovatie en creativiteit zo nu en dan flink in de weg zitten omdat we als experts steeds moeilijker alternatieve invalshoeken kunnen ontdekken. We weten immers toch al hoe het zit!
Automatische piloot
Ons brein helpt ook al niet mee. Sommige wetenschappers zeggen dat wij ongeveer 30.000 onbewuste beslissingen per dag nemen. Ons brein gaat dus veel sneller dan wij zelf kunnen nadenken. En hoewel we niet zonder zouden kunnen (stel je eens voor dat we al die 30.000 beslissingen ineens bewust moesten gaan maken) doen we soms ook te snel en makkelijk aannames waardoor vernieuwende ideeën moeilijk te ontdekken zijn. Daarom kan het heel goed zijn om af en toe een slecht idee te bedenken – en heel slim om een domme vraag te stellen. Deze – misschien soms absurde – denkrichtingen sturen ons namelijk regelrecht uit de gebaande paden.
Toolkit
In De kracht van een slecht idee pleit ik voor slechte ideeën. Ik deel tools die je kunnen helpen om problemen en vraagstukken te benaderen. Zo kan het interessant zijn om een vraag om te draaien. Niet: hoe verkoop ik zoveel mogelijk boeken? Maar: Hoe zorg ik dat geen kip mijn boek gaat kopen? Dat leidt gegarandeerd tot vernieuwende ideeën en verrassend genoeg ook nog vaak tot hele goede. Het gaat in dit boek overigens zeker niet om wat allemaal goed of fout is, maar vooral om wat we kunnen leren van iets wat op het eerste gezicht absurd of idioot lijkt. En dat is voor mij de essentie van de kracht van een slecht idee.
Over Rico Bakker
Rico Bakker heeft een populaire podcast over innovatief en creatief denken, De Slechte Ideeën Podcast, en wordt wekelijks door grote organisaties en bedrijven ingezet als keynote spreker over dit onderwerp. In 2022 gaf hij zijn eerste TED Talk en inmiddels is hij auteur van zijn eerste boek: De kracht van een slecht idee.
