In het zojuist verschenen boek Nooit meer de weg kwijt in je brein. De gids voor helder denken geven Kees Kraaijeveld en Suzanne Weusten je praktische instrumenten om het denken te verbeteren.
Wat voor denker ben jij?
Maar eerst een raadseltje.
Lees het onderstaande en denk na.
Een stoffer en een blik kosten samen € 1,10.
Het blik kost € 1,00 meer dan de stoffer.
Hoeveel kost de stoffer?
De oplossing staat onder dit artikel.
Infobesitas
We worden overspoeld door informatie. Sommige mensen worden er zelfs ziek van, ze lijden aan infobesitas. Het probleem zit echter niet zozeer in de hoeveelheid, alswel in de chaos. Er is te veel ongeordende informatie, te veel ruw materiaal zonder structuur. Deze overdosis ongeordende informatie kun je niet in één keer behappen. In het tijdperk van Big Data zit er niets anders op dan de informatiegolf in stukjes te verwerken.
De drie O’s van helder denken
Helder denken is denken waar structuur in zit, het is denken in stapjes. Om je houvast te bieden hebben we het denken opgeknipt in de drie O’s: observeren, ordenen en oordelen.
Observeren is een essentieel onderdeel van het denken. Het wil zeggen: goed kijken en luisteren, gegevens verzamelen en vragen stellen. Wie een beslissing neemt op basis van gebrekkige informatie, kan achteraf tegen problemen aanlopen.
Wanneer je de benodigde informatie hebt verzameld, kom je bij de tweede fase van het denken: ordenen. Je kunt informatie op allerlei manieren ordenen: in hoofd- en bijzaken, in argumenten voor en argumenten tegen. Of in categorieën zoals emotioneel, financieel of sociaal. Zo kun je op basis daarvan een keuze maken en zijn we bij de derde fase van het denken beland: oordelen.
Concreter is beter
Nooit meer de weg kwijt in je brein verschaft je gereedschap om helderheid en orde te brengen in de overvloed aan informatie. Taal speelt hierbij een essentiële rol, het is het belangrijkste voertuig van de menselijke informatieverwerking. Helder denken begint dus bij klare taal. Zeker in managementkringen wemelt het van de vage taal, van onbegrijpelijke abstracties. Ons adagium is dan ook ‘concreter is beter’. Behalve de concreter-is-beter-methode leer je nog meer instrumenten, zoals de Argumentenladder en de Argumentenkaart.
Mentaal fit
Helder denken is niet alleen een kwestie van even wat trainen en bewuster met informatie omgaan. Helder denken vereist ook om een mentale leefstijl. Een fit verstand vraagt een fit lichaam. Om goed te kunnen nadenken heb je tijd, rust en concentratie nodig. En een manier van denken die zich kenmerkt door een inhoudelijke focus. Wil je weten hoe? Nooit meer de weg kwijt in je brein laat je zien hoe belangrijk een groeimentaliteit is voor de ontwikkeling van je intelligentie.
Wat voor denker ben jij?
Het juiste antwoord is € 0,05.
De meeste mensen geven het eerste antwoord dat in hen opkomt: € 0,10.
Maar wie beter nadenkt moet concluderen dat dat niet klopt. Als de stoffer € 0,10 kost, dan kost het blik € 1,00 meer en kosten ze samen € 1,20.
Zelfs superintelligente mensen maken deze fout. Het vinden van het juiste antwoord heeft meer met zorgvuldigheid en aandacht en dus met tijd te maken dan met intelligentie. Voor sommige cognitieve taken nemen we niet genoeg tijd; we zijn eigenlijk lui.
Suzanne Weusten is psycholoog, Kees Kraaijeveld is psycholoog en filosoof. Ze hebben in 2009 de Denkacademie opgericht, het opleidingsinstituut van De Argumentenfabriek. Ze zijn de auteurs van Nooit meer de weg kwijt in je brein.
Over Kees Kraaijeveld
Kees Kraaijeveld is medeoprichter en directeur van De Argumentenfabriek. Kees studeerde geneeskunde, filosofie, psychologie en journalistiek. Kees stond aan de wieg van het Platform Zó werkt de zorg en schreef namens het platform diverse boeken over de zorg. Samen met Suzanne Weusten schreef hij het boek ‘Nooit meer de weg kwijt in je brein’.
