Maar innovaties en veranderingen zijn nooit gestart vanuit een probleem, maar vanuit één of andere vage kans die iemand zag. De klassieke denkwijze gaat uit van de bestaande wereld, maar is ontoereikend om die van de toekomst te bedenken.
Design thinking biedt een alternatieve manier van denken en doen en is gericht op het bedenken en testen van opties. Architecten, ontwerpers en kunstenaars passen het al eeuwenlang toe in hun werk, maar deze manier van denken en doen is ook vruchtbaar voor hele andere situaties. Designers bijten zich niet vast in een probleem, maar zoeken naar oplossingen. De gebruiker en de beleving staan centraal, omdat designers dingen bedenken die met plezier door anderen gebruikt moeten worden. Ze beperken zich niet tot één minutieus uitgewerkt plan, maar ontwikkelen een scala aan alternatieven. Daarbij bekijken ze elke situatie vanuit verschillende perspectieven (frames), omdat ze weten het meest voor de hand liggende frame zelden tot verrassende ideeën leidt. En omdat iets nooit in één keer goed is, wordt er eindeloos geschetst, modellen gemaakt en prototypen getest. Design thinking is leren door creëren. Even pragmatisch als verfrissend.
Hoewel design thinking tegenwoordig hip en salonfähig is, ontdekte ik dat het alles behalve simpel is om toe te passen. In workshops met managers en tijdens het lesgeven aan studenten bleek dat ze het analytische wereldbeeld niet zo maar opgaven: ‘leuk hoor, design thinking, maar voor dit specifieke geval moet ik toch echt eerst moet weten wat het probleem is!’ Design thinking is zo afwijkend, dat kennis van de principes er niet toe leidt dat je het kunt toepassen! Niet voor niets krijgen design en architectuur studenten jarenlang les.
Daarom ben ik sinds 2014 op zoek naar manieren om iedereen de beginselen onder de knie te laten krijgen. Ik liet managers experimenteren met methoden die design studenten krijgen. Ik liet studenten mijn readers herschrijven, zodat andere studenten het beter zouden begrijpen. En ik testte nieuwe methoden uit op de residents in het Cube Design museum. Het leidde tot een set van lesmaterialen, voorbeelden, oefeningen en een unieke werkwijze die ik ´1 – 10 – 100´ heb genoemd, als verwijzing naar de extreem cyclische manier van werken. In het begin van een project kan je een ontwerp in één dag maken, maar later heb je voor een cyclus minstens 10 en uiteindelijk zelfs 100 dagen nodig. Juist de korte cycli in het begin maken het mogelijke om verschillende frames te verkennen, samen met anderen. Het vormt de motor van een co-creatieproces. Dit boek is het resultaat van mijn zoektocht naar manieren om iedereen succesvol de beginselen van design thinking eigen te laten maken. Met dank aan iedereen die – vaak zonder het te weten – aan mijn experimenten meedeed!
Guido Stompff werkt als marcom-manager bij Océ. Daarnaast is hij ontwerper en doceert het vak Design Thinking aan de Zuyd Hogeschool en de Technische Universiteit Eindhoven. Hij is in 2012 gepromoveerd op Design Thinking in organisaties. Hij is de auteur van Design Thinking - Radicaal veranderen in kleine stappen.