Amazon groeit in hoog tempo en is in steeds meer landen en sectoren actief. De webwinkel is bezig tot een van de grootste bedrijven ter wereld uit te groeien. Het succes van Amazon heeft van oprichter Jeff Bezos de rijkste mens aller tijden gemaakt. Toen ik door Uitgeverij Haystack werd gevraagd om een boek te schrijven over Bezos, als onderdeel van Haystacks nieuwe serie Topondernemers, greep ik dat met beide handen aan. De Amazon-CEO (Bezos is niet alleen de oprichter maar ook nog steeds hoogste baas van het bedrijf) is een uitzonderlijke leider die met een combinatie van genialiteit en fanatisme tot bijzondere resultaten komt.
Naast CEO bij Amazon is Bezos ook nog ruimtevaartondernemer: met zijn bedrijf Blue Origin wil hij ruimtekolonies stichten. Als eigenaar van The Washington Post, een van Amerika’s beroemdste kranten, ligt hij bovendien regelmatig overhoop met president Trump.
Het verhaal van Bezos en Amazon heeft veel opmerkelijke aspecten. Dit zijn er twee van.
1. Succesvol zijn? Maak géén winst
Stel je werkt voor een bedrijf tijdens de dotcombubble dat door de moeilijke eerste jaren heen moet zien te komen. Vervolgens maakt de topman bekend dat hij zo min mogelijk winst wil maken. Het lijkt onwaarschijnlijk maar het is zoals het bij Amazon is gegaan. Bezos wilde dat Amazon zo snel mogelijk zou groeien. Om dat te doen moest het bedrijf zorgen dat de klanten zouden toestromen, en dat deed het met een groot productassortiment en zo laag mogelijke prijzen. “Er zijn twee soorten bedrijven: die hun best doen om hogere prijzen te vragen en die hun best doen om lagere prijzen te vragen”, zoals Bezos verklaarde. “Wij zullen de tweede soort zijn.”
De eerste 20 jaar van zijn bestaan maakte Amazon vaker verlies dan winst. Dat was geen probleem, want door de snelle groei van het bedrijf bleven de financiers toestromen. Tot op de dag van vandaag groeit de omzet van Amazon met minimaal 20 procent per jaar. Tegelijk wist het bedrijf zijn concurrenten van zich af te houden: een webwinkel die de laagste prijzen biedt, is moeilijk te verslaan.
2. Elke dag is Dag 1
Op een plakkaat bij de ingang van het hoofdkantoor van Amazon liet Bezos opschrijven: “Mensen hebben nog geen idee hoe invloedrijk het internet zal zijn en dit is op grotere schaal nog steeds Dag 1.” De term Dag 1 is binnen Amazon een gevleugeld begrip. Internet is nog steeds volop in ontwikkeling, wil Bezos ermee zeggen. Elk moment kunnen concurrenten opstaan die jouw verdienmodel naar het verleden verwijzen. De enige manier om dat te voorkomen, is door die concurrenten vóór te zijn.
De Dag 1-gedachte vertaalt zich in een haast maniakale focus op innovatie. Op een dag riep Bezos bijvoorbeeld zijn hoofd boekenverkoop bij zich en zei: “Het wordt jouw taak je oude business te vermoorden.” De man moest de markt voor digitale boeken ontwikkelen, wat resulteerde in de succesvolle Kindle e-reader. Ook met cloudcomputing was Amazon zijn concurrenten te snel af. Het bedrijf is nu marktleider op dat gebied.
Niet elke vernieuwing was een succes. Een eigen smartphone op de markt brengen werd een flop die het bedrijf honderden miljoenen dollars kostte. Maar de techniek werd vervolgens gebruikt in de slimme speaker Echo, die de afgelopen jaren een grote verkoophit was. Om Bezos weer te citeren: “Als je alleen dingen doet waarbij je van tevoren het antwoord weet, gaat je bedrijf ten onder.”
Meer lessen van het succesverhaal Amazon lees je in Denken als Jeff Bezos.
Peter van Lonkhuyzen is journalist. Hij schrijft voor uiteenlopende tijdschriften en kranten over management, organisatie, innovatie en technologie. Hij is de auteur van Denken als Jeff Bezos.
Over Peter van Lonkhuyzen
Peter van Lonkhuyzen werkt als auteur en onderzoeker en schrijft voor uiteenlopende publicaties over leiderschap, organisatie en psychologie. Hij schreef onder meer de boeken Eerlijk over status (2022), Informeel leiderschap (2022), Tegenspraak, Hoe je beter wordt van dwarsliggers (2015) en Taboe: Macht (2009).
