Het was begin 1988 en ze repeteerden met z’n dertienen in de kerstvakantie in een ijskoud schoollokaal. Echtgenote Marjorie kwam tussen de middag warme soep brengen waaraan de verkleumde muzikanten zich konden warmen. Engagementen had het zojuist opgerichte Johann Strauss Orkest nog niet, Rieu kon zijn twaalf orkestleden amper betalen. Toen, in die beginperiode, heeft hij wel eens getwijfeld: waar ben ik aan begonnen?
Maar door twijfel of tegenslag heeft Rieu zich nooit laten weerhouden om zijn dromen waar te maken. En zijn dromen waren groot: met een groot orkest zwierige walsen spelen voor een wereldwijd publiek. Die prachtige, volgens Rieu zwaar ondergewaardeerde muziek van vader en zoon Strauss en al die andere componisten onder de mensen brengen, was en is zijn missie. En dan vooral die mensen die normaal niet zo snel een klassiek concert zouden bezoeken, omdat ze zich geïntimideerd voelen door de ‘snobistische’ klassieke muziekwereld.
Dédain
Met vallen en opstaan, ondanks het dedain van de traditionele klassieke wereld voor zijn werk, de arrogantie van platen- en tv-bazen ten spijt, heeft André Rieu met grote volharding zijn droom verwezenlijkt. Overigens samen met zijn zakelijk ingestelde echtgenote, die essentieel heeft bijgedragen aan het succes van de violist. Anno 2018 heeft Rieu in totaal wereldwijd meer dan 40 miljoen cd’s en dvd’s verkocht, geeft hij jaarlijks tientallen concerten over de hele aardbol en behoort hij met een jaarinkomen van circa 25 miljoen euro tot de drie best betaalde Nederlandse muzikanten.
Onder de holding André Rieu Productions – waarvan alle aandelen in handen zijn van Rieu en zijn vrouw – hangt een tiental bedrijven, waaronder een eigen luchtvaartmaatschappij, een productiebedrijf, een staalbedrijf en een beveiligingsbedrijf. Vorig jaar kwam daar Peace of Magic Entertainment (POM). POM richt zich met name op het live streamen van de concerten van Rieu naar bioscopen wereldwijd en haar diensten faciliteiten ook beschikbaar stellen voor andere artiesten.
De BV André Rieu heeft circa 100 mensen in vaste dienst en draait een jaarlijks omzet van 32,9 miljoen euro (in 2016). Rieu heeft een ongekend goed gevoel voor publiciteit en marketing en weet altijd wel weer de aandacht op zijn orkest te richten. De buitenlandse tournees worden voorbereid en uitgevoerd met de precies en gerichtheid van een militaire operatie, compleet met uitvoerige marktverkenningen.
Weense wals
Rieu, de zoon van een destijds befaamd dirigent, heeft zijn succes vooral te danken aan het feit dat hij altijd dicht bij zichzelf is gebleven. Letterlijk en figuurlijk. Opgegroeid en opgeleid in een traditie van ‘zware’ klassieke muziek, heeft hij zich de Weense wals, waarvan hij de kracht en schoonheid pas op latere leeftijd ontdekte, toegeëigend. Op het podium is hij als geen ander de stehgeiger, een dirigent zoals Johann Strauss die niet met de rug naar het publiek staat, maar losjes met zijn viool dirigeert, contact maakt met zijn toehoorders en af en toe een moppie meestrijkt. Die rol is hem, met zijn sterke mimiek en artistieke lange haar, op het lijf geschreven.
Details
Zijn show is een uitgekiende, uitgebalanceerde voorstelling die spontaan oogt, maar waarin elk element tot in detail is vastgelegd. De maestro bemoeit zich werkelijk met alle aspecten daarvan, van het licht tot de baljurken van de muzikantes en van de manier waarop de videobeelden worden opgenomen en gemonteerd tot de maaltijden van zijn muzikanten. Zijn bedrijf is een puur familiebedrijf, waarin behalve André en Marjorie Rieu inmiddels ook hun jongste zoon Pierre op managementgebied een sleutelrol vervult. Zijn orkestleden, waarmee hij een groot deel van het jaar op tournee is, beschouwt hij ook als familie. Anders dan bij de meeste andere orkesten zijn ze in vaste dienst van Rieu en verdienen ze een uitstekend salaris. Rieu hecht zeer aan een goede sfeer, maar is tegelijk ook echt de baas: zijn wil is wet.
In 1994 kwam nationaal en niet lang daarna internationaal de grote doorbraak voor Rieu en zijn Johann Strauss Orkest. Zijn luchtige bewerking van een oude, vergeten wals van de Russische componist Sjostakovitsj werd onder de naam Second Waltz een wereldhit. Vooral nadat Rieu in de rust van de door miljoenen bekeken voetbalwedstrijd Ajax-Bayern München zijn nummer playbackt. Een superslimme publicitaire zet die Rieu en zijn muziek op de wereldkaart zet.
Denken als André Rieu is een van de handzame uitgaven van uitgeverij Haystack in de serie Topondernemers. Alle boeken in deze serie zijn opgezet aan de hand van een aantal ‘lessen’ die uit het succes van de geportretteerde ondernemers zijn te trekken.
Johan Nebbeling (1957) is freelance journalist, tekstschrijver en fotograaf. Hij maakt (reis)reportages, achtergrondverhalen en interviews voor onder meer de kranten van de Persgroep. Hij is de auteur van Denken als André Rieu.
Over Johan Nebbeling
Johan Nebbeling (1957) is freelance journalist, tekstschrijver en fotograaf. Hij maakt (reis)reportages, achtergrondverhalen en interviews voor onder meer de kranten van de Persgroep. In het Algemeen Dagblad en de zeven regionale kranten van de Persgroep verzorgt hij wekelijks de rubriek 'Waarvan Akte', met waargebeurde verhalen uit de notarispraktijk. Hij is de auteur van Nieuwe geheimen van de notaris.