Die eerste is journalist, succesvol auteur van een aantal boeken, sommigen zelfs bekroond met de NS Publieksprijs en Kees van Lede is voormalig bestuursvoorzitter van chemieconcern AkzoNobel, voorzitter van het werkgeversverbond VNO en president-commissaris van De Nederlandsche Bank. Twee verschillende werelden dus.
Zij schrijven elkaar scherpzinnige brieven over (onder andere) het bedrijfsleven, de bonusgekte, het Brexit-drama en de media, de werkbaarheid of onwerkbaarheid van geglobaliseerd aandeelhouderskapitaal en de vrije markt, diversiteit in de hogere regionen, internationale circuits, de klimaatproblematiek, de kwetsbaren op de arbeidsmarkt. Kortom: over macht, moraal en nieuwe wegen naar een eerlijker samenleving. In het boek bevragen ze elkaar over hun ervaringen en inzichten van de afgelopen 25 jaar.
Interessant zijn de inzichtrijke brieven die gaan over (zoals dat heet) de ‘draaideur’ tussen politiek van bedrijfsleven. Politici die naar het bedrijfsleven vertrekken of andersom managers uit het bedrijfsleven die de politiek in gaan. Van Lede deelt met Luyendijk de mening dat onzorgvuldige keuzes van bewindslieden die overstappen naar de private sector het beeld van belangenverstrengeling oproepen en het wantrouwen voeden.
Een ander onderwerp dat steeds terugkomt in het boek is het aandeelhouderskapitalisme. Hiermee wordt bedoeld het Angelsaksische systeem waarin (vrijwel) alle grote bedrijven eigendom zijn van aandeelhouders die hun aandelen kunnen verhandelen op de beurs. In het Angelsaksische systeem zijn de belangen van aandeelhouders en management sterk aan elkaar gekoppeld door prestatiegebonden bonussen, en optie- en aandelenpakketten. Het probleem van het aandeelhouderskapitalisme is dat het in wezen alle betrokkenen vrijpleit van hun morele en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het gaat immmers alleen maar om de waarde van de aandelen. De auteurs geven diverse voorbeelden van de situaties waar dat toe kan leiden.
Nog een paar andere thema’s die ter sprake komen, zijn macht en diversiteit. Macht is niet gekoppeld aan de persoon, maar aan de functie, terwijl het publiek die juist de persoon toedicht. Dat is een misvatting. Als verantwoordelijke voor een grote onderneming krijg je opeens een podium en word je mening gevraagd over de meest uiteenlopende zaken, of je er nu iets vanaf weet of niet. Volgens Van Lede laat een organisatie zich op langere termijn niet motiveren en leiden door het machtswoord.
Daarnaast werpen ze de vraag op hoe we voorkomen dat grote en machtige bedrijven de overheid in de tang nemen. En daarmee de wet gaan voorschrijven. Dat gaat niet alleen over megafarmabedrijven, maar ook over techmonopolisten als Apple, die individuele regeringen wegspelen.
Voorts gaat het nog steeds moeizaam om vrouwen in Nederland in topposities te krijgen. Dat geldt niet voor alle sectoren zoals de gezondheidssector of de rechterlijke macht. Van Lede ziet twee redenen voor dat achterblijven, een culturele en een praktische. Nederland is lang kampioen geweest in de klassieke rolverdeling man-vrouw. Maar die achterstand wordt nu wel ingehaald. Het aantal werkende vrouwen neemt toe, hoewel de meesten dat in deeltijd doen. Een mooi voorbeeld dat Van Lede noemt is Sara Lee. Daar onderging een conservatief mannenbolwerk een revolutionaire verandering na de benoeming van een vrouw als CEO. Vele vrouwen belandden op belangrijke posities en gaven het bedrijf een geheel nieuw karakter.
Ten slotte, in Pessimisme is voor losers discussiëren twee kritische geesten Kees van Lede, oud- AkzoNobel-CEO en Joris Luyendijk, journalist met totaal verschillende achtergronden over urgente oplossingen voor diverse hete hangijzers van de afgelopen 25 jaar. De balans opmakend, is het een leerzaam brievenboek om te ontdekken hoe de slechtst mogelijke scenario’s toch met een grote dosis optimisme zijn aan te pakken.
Louis Thörig is verbonden als master- en bachelorthesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA. In 2005 is bij Boom Onderwijs zijn boek 'Operationele communicatie' verschenen. Dit studieboek is bedoeld voor studenten communicatie op HBO-niveau. Verder is Thörig amateurmusicus. Thörig is radiopresentator bij de Concertzender.
Over Louis Thorig
Louis Thörig is verbonden als master- en bachelorthesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA.
