Legers lopen al eeuwen tegen dit soort problemen aan en begrippen als agile, scrums en tribes zijn derhalve ook al honderden jaren oud. Kortom als je in die wereld zit heb je hier een prachtig fundament van ons huidige denken in handen. Als je een ander de weg wil wijzen moet je zelf de landkaart wel kennen. Dat als schot voor de boeg.
Misschien eerst iets over de auteur. Jaap Jan Brouwer is op dit gebied een fenomeen. Hij heeft al een tiental boeken geschreven over hoe legers zich organiseren; waarom is dat nu zo relevant? Bij legers worden lessons learned i.h.a. uitgebreid in kaart gebracht. Er vallen immers doden. Iedere dode soldaat is een gemankeerde familie. Toen de #coronacrisis uitbrak hadden we ineens ‘frontberichten’ op TV. Berichten rechtstreeks van het front zijn minstens zo essentieel dan dat er alleen vanaf de heuvel, de vergadertafel, over wordt gepraat in Op1. Het gaat immers nu ook over leven en dood. Jaap Jan helpt in het dagelijks leven organisaties deze krijgslessen toe te passen, met name in de zorg.
Het is een handzaam boekje: formaat A5, 10 hoofdstukken en kent 155 bladzijden waaronder een voorwoord (‘Serve to Lead’) van niemand minder dan Fons Trompenaars. Luisteren naar anderen en het ondertussen gebruikmaken van je analytisch vermogen is wat leiders doen. Je wordt voortdurend ‘gepest’ met dilemma’s: regels vs uitzonderingen, team vs individu, diffuus vs specifiek, leider vs dienaar, sequentieel vs synchroon en innerlijke vs externe oriëntatie. En dan moet het boek nog beginnen! Trompenaars zegt: dit boek helpt je op weg naar het vinden van antwoorden.
Het boek start met de fundamenten van ons denken sinds de 17e eeuw, legt verbanden met manieren van organiseren en komt vervolgens met talloze voorbeelden uit de krijgskunde (krijgslessen). Brouwer vertaalt die naar hedendaagse manier van organiseren. De boodschap is helder: sluit als organisatie aan op de werkelijkheid en niet primair op je planning. Misschien is zijn belangrijkste boodschap wel: doe recht aan de mens binnen organisaties. En daarmee sluit het boek prima aan bij de trend waar we als samenleving momenteel inzitten: goed organiseren komt meer en meer centraal te staan en dat vraagt een beweeglijke organisatie.
Mooi boek dus, je kunt je hooguit afvragen: Klopt de titel wel? Krijgslessen voor managers, die leider willen worden door te twijfelen. ‘Serve to Lead’. Aan het front is immers alles anders dan aan de vergadertafel. Daar komt waarschijnlijk ook het gezegde vandaag: ‘Jij hebt makkelijk praten’.
Er is ook nog een website bij: www.krijgslessen.nl waar foto’s, fragmenten van films en verdere verdieping is te vinden.
Drs. Jaap Peters is directeur van DeLimes | organisatieontwikkeling in Zwammerdam en is auteur van onder andere 'Intensieve Menshouderij'. Hij is mede-oprichter van www.cooprijnlands.nl en Slow Management.
