Het boek Antropoloog gezocht biedt de kans om scherp te krijgen wat antropologen onderscheidt van andere sociaal-wetenschappers en dus ook waarvoor je ze zeker zou mogen inhuren. Ben je zelf antropoloog (of nog in opleiding) en heb je nog niet helder hoe jij jezelf als antropoloog kunt positioneren op de arbeidsmarkt? Ook dan vind je in dit boek het antwoord.
Antropoloog Gezocht is een vlot leesbaar boek waar de auteurs je meenemen in de rijkheid van het vakgebied van de culturele antropologie. Zoals journalist en antropoloog Joris Luyendijk in zijn voorwoord mooi verwoordt: 'Vooral bij sterke leiders die voldoende zelfvertrouwen hebben om fundamentele vragen te waarderen, floreren antropologen. Want ze komen steeds weer met observaties, kanttekeningen en kritiek waar anderen langs of overheen hadden gekeken. Daarvoor zijn ze immers opgeleid'. Dat dus. Best herkenbaar eerlijk gezegd.
In de eerste hoofdstukken lees je wat antropologie is en wat je ermee kunt. In het vierde hoofdstuk lees je over de zeven unieke vaardigheden van antropologen. Door het lezen van dit boek ben ik me extra bewust geworden dat het inderdaad de kern is van mijn antropologische inbreng. Ongeacht voor welke opdrachtgever een antropoloog werkzaam is, hij/zij zal altijd 1) chaos ordenen en betekenis geven, 2) het onzichtbare zien en bevragen wat vanzelfsprekend lijkt, 3) de interne logica van gedrag en cultuur zien en begrijpen, 4) patronen ontdekken en uitzoomen voor de link met het grotere geheel, 5) verandering begeleiden tbv herordening en betekenisgeving. Van een oude situatie via het ‘ondertussen’ naar de nieuwe werkelijkheid. Als zesde kan een antropoloog goed verhalen ophalen en (door)vertellen, de kaders/ het frame schetsen en is hij/zij goed in informatie verspreiden. Ook draagt een antropoloog bij aan rijkere besluitvorming en dialogen (7) door actief op zoek te gaan naar de verschillende perspectieven.
Maar er is nog meer te lezen in dit boek: Want natuurlijk brengt de antropoloog vakkennis in over cultuur(verandering) en maakt hij/zij gebruik van etnografische methoden als participerende observatie en informele interviewtechnieken. Dat levert andere kwalitatieve data op dan andere sociaal-wetenschappers kunnen leveren.
Het boek geeft daarnaast hele fraaie portretten van antropologen die op allerlei plekken in Nederland werken en anekdotes van opdrachtgevers over de meerwaarde van antropologisch kijken en werken. Ook lees je in hoofdstuk drie over het verschil tussen academisch onderzoek (gericht op de wetenschap) en toegepast onderzoek of direct bijdragen aan cultuurverandering in een organisatie. Antropologie is een discipline die meegroeit met de ontwikkelingen in de wereld. In het bedrijfsleven is inmiddels helder dat je met hulp van een antropoloog veel kennis over klanten kunt vergaren. Of over de perceptie van werknemers als het gaat om nieuwe technologische ontwikkelingen, duurzaamheid, integratie of welk ander actueel thema dan ook.
Hoe verhoud jij je als lezer tot de complexiteit van de sociale werkelijkheid en van sociale relaties? Ook daarover lees je in dit boek. Een antropoloog voelt zich erin thuis en zoekt naar een diepgaand begrip van alle perspectieven. Ze kunnen hun eigen oordeel uitstellen en de wereld zien en duiden door de ogen van betrokkenen zelf. En antropologen hebben - als geen ander - oog voor welk gedrag van professionals uit de organisatiecultuur (het systeem) komt en welke gedragingen er individueel/particulier zijn.
De auteurs vertellen in nog geen 200 pagina’s wie antropologen zijn, wat ze kunnen, wat ze te bieden hebben op de arbeidsmarkt en in welke banen ze zoal terecht komen. Een perfect boek voor antropologen (in spé) om helder te krijgen hoe ze op de huidige arbeidsmarkt kunnen floreren. En voor opdrachtgevers is het na het lezen van dit boek helder dat iedere zichzelf respecterende organisatie en werkgever een antropoloog in huis zou moeten hebben. De veelheid aan perspectieven van zowel antropologen als niet-antropologen in Antropoloog gezocht zorgt in ieder geval voor een mooie aanmoediging aan antropologen èn opdrachtgevers: ‘ga op zoek naar de antropoloog’.
Over Anke Tijtsma
Anke Tijtsma is organisatie-antropoloog en gespreksmaker bij Buro AanZet. Door middel van haar systemische blik op organisatievernieuwing stimuleert ze de veranderkracht van haar opdrachtgevers en hun medewerkers. Ze is gefascineerd door ingesleten patronen in organisaties. In haar procesmatige aanpak speelt ze met ‘maken’ en kunst. Ze heeft een voorliefde voor werken in publieke organisaties.
