Bert van Dijk maakte samen met collega-trainer Fenno Moes het Grote Beïnvloedingsspel, waarvan zij net een geactualiseerde versie uitbrachten. Eerst kleur bekennen: ik ben groot fan van de Roos en werk hier al mee zo lang als ik train (en dat is best lang). Regelmatig merkte ik dat deelnemers aan de training en coachees er wat weerstand bij ervoeren. En dat zat vooral in kwalificaties die vaak aan de delen van de Roos verbonden werden. Gedrag is bijvoorbeeld Boven-Tegen, aanvallend en concurrerend. Wie wil dat nou zijn? Terwijl dit gedrag ook wel degelijk positief geduid kan worden: daadkrachtig, besluitvaardig, assertief. Daarom ben ik blij met de nieuwe inzichten in de Roos, die nu in het spel verwerkt zijn. De ‘Samen-Tegen'-as wordt nu geduid als de as van ‘Afstand' en ‘Nabijheid', de affiliatie-as over de klank en kleur van communicatie. En wat eerst ‘onderdanig' gedrag werd genoemd, heet nu ‘niet-dominant'. Dat hoeft natuurlijk niet per se onderdanig te zijn. Kortom: het klinkt allemaal een stuk positiever en productiever.
Geen instapmodel
Met het spel kun je inzichten krijgen in interactiepatronen en mogelijke interventies die je kunt plegen. Die weer als doel hebben, de naam van het spel verraadt het al, om invloed uit te oefenen op de interactie. Belangrijk is dat er een spelleider is, handig als dit een trainer of (team-)coach is die goed bekend is met het model. Het spel is ook voor de deelnemers geen instapmodel, maar ze kunnen de handleiding bij het spel lezen voor een korte en krachtige spoedcursus. Met minimaal twee en maximaal acht deelnemers is het dan ‘game on'!
Veertig situaties om mee te oefenen
Van Dijk en Moes hebben maar liefst 40 situaties kort beschreven om mee te oefenen. Op het werk (je hebt het druk en je collega komt babbelen), privé (je bent uit eten, de biefstuk is taai en de ober vraagt of het smaakt) en zelfs in trainingen (een deelnemer weigert mee te doen aan een rollenspel). Je kunt ze als spelleider random voorlezen en ermee aan de slag gaan, maar je kunt ook prima kaarten met situaties selecteren die goed bij je deelnemers passen. In een training zou je ze bijvoorbeeld kunnen gebruiken bij een groep die zelf niet met casuïstiek komt of dat nog griezelig vindt.
Van ‘praten over' naar beleven
In iedere situatie vraagt de spelleider naar een duiding van de situatie en naar de interactiesleutel: de mogelijke interventie. De deelnemers hebben kaarten met de verschillende rollen binnen de Roos en een kaart met de interactiepatronen als geheugensteun. In de handleiding staan drie spelvarianten beschreven. De variant waarbij de deelnemers in duo's of subgroepen meedoen, is geschikt voor mensen die nog niet zo bekend zijn met de Roos. Met vragen aan de subgroep of individuele deelnemers (variant 2) kun je de situatie goed uitpluizen. Het allerleukste vind ik dat Het grote beïnvloedingsspel bij variant 3 uitnodigt om de situaties uit te spelen. Dat is écht de kracht van de Roos, is mijn ervaring. Van een ‘schriftelijke cursus dansen' en ‘praten over' naar be- en inleven.
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).
