Humor is een van de vier pijlers onder het universum

Humor is een van de vier pijlers onder het universum (de andere drie ben ik vergeten) is geen wetenschappelijke uiteenzetting, maar een aansprekend boek voor iedereen die, zoals de achterflap belooft: een effectiever en vooral ook leuker mens wil zijn.

Strick promoveerde op humor in reclame en is de humor altijd blijven bestuderen. Waarbij ze ‘humor' definieert als dat wat amusant is en waarom gelachen wordt. ‘Gevoel voor humor' is niet per se het vermogen om dijenkletsers te produceren, maar wel om grappen te verzinnen, humor te waarderen en tegenslagen te kunnen relativeren met humor. En ook wetenschappelijk onderbouwd is duidelijk dat humor hartstikke subjectief is.

Wie hebben de Russische regering zo ver gekregen om een wet te maken die het speelgoedfiguren verbiedt om te demonstreren? Juist, de demonstranten die dat zelf niet mochten en deze ludieke uiting vonden. Humor kan onder de juiste omstandigheden een effectief middel zijn om de autoriteiten te kakken te zetten. Maar het is gevaarlijk. Een grap maken ten koste van je baas kan je niet in dank worden afgenomen bijvoorbeeld. Bij satire kan het juist weer wel, een probaat middel om hoogwaardigheidsbekleders te bekritiseren.

Humor helpt leiders om charismatischer te worden. Maar het kan ook zijn doel voorbij schieten. Zo beschrijft Strick een lezing van de Dalai Lama, waarvan zij vooral zijn grapjes onthield en de pet die hij achterstevoren opzette. Doseren dus. Interessant is bijvoorbeeld dat Arjan Lubach meer bekendheid heeft gegeven aan TTIP dan wetenschappers en andere opinieleiders die hier betogen over hielden. "Lachtivisme" kan heel goed werken dus, net als bij de Russische speelgoeddemonstraties.

Wat we allemaal vast - helaas - wel herkennen, is pijnlijke humor. Neerbuigende grapjes ten koste van jouzelf, je afkomst of je sekse. Als je daar kritisch op reageert, loop je het risico dat je als zuurpruim wordt weggezet. ‘Geen gevoel voor humor'. Volgens Strick is de beste, maar niet de makkelijkste manier om daarmee om te gaan: terugslaan met betere humor.

‘Humor' gaat in op veel interessante vragen. Van de vraag of mannen grappiger zijn dan vrouwen tot - gewaagd - of Hitler humor had. Of humor samenhangt met creativiteit, je gezond kan houden of maken en of universele humor bestaat. Waarom sommigen Monty Python enorm grappig vinden en anderen moppen uit de categorie Sam en Moos. Hoe het zit met 1 aprilgrappen en slapstick. Het boek eindigt heel praktisch met 10 tips om grappiger te worden. Een selectie uit een enorme hoeveelheid tips, die dit boek haalde omdat ze een redelijk tot goede wetenschappelijke onderbouwing hebben. In de epiloog staat wat uit onderzoek naar voren is gekomen als de grappigste grap van de wereld. Ik moet bekennen: ik lag niet in een deuk. Maar ook dat kan Strick glashelder verklaren.

Humor is een serieuze zaak. Strick eindigt het boek met de constatering: "We hebben humor nodig om ons verbonden te voelen met anderen en om mentaal in balans te blijven. Stel je voor dat we alles elke dag serieus zouden nemen. Dan zouden we pas echt knettergek worden". Een mooie oproep om lichter te leven, zeker in deze coronatijden geen overbodige luxe.