Cambridge Analytica, beïnvloeding van de presidentsverkiezingen, verspreiding van nepnieuws, en Rohingya in Myanmar. Dit zijn slechts enkele van de schandalen rond Facebook in de afgelopen jaren. Om maar niet te spreken over de schending van de privacy van haar gebruikers. Toch blijven veel mensen Facebook trouw en is het bedrijf een winstgevende machine geworden. In Een smerige waarheid - Facebooks gevecht om wereldheerschappij geven Sheera Frenkel en Cecilia Kang een inkijkje gegevens in de laatste 5 jaar van Facebook (2016-2021).
Kort wordt de ontstaansgeschiedenis van Facebook beschreven, waarvan ook al meerdere versies zijn. Mark Zuckerberg, de CEO en oprichter van Facebook, beschrijft een versie die hem goed uitkomt voor de marketing van zijn bedrijf. In zijn versie is Facebook erop gericht om informatie te verspreiden en bij te dragen aan vrijheid van meningsuiting. Die vrijheid van meningsuiting gebruikt Zuckerberg als argument om nepnieuws niet te weren en om niet toe te zien op de juistheid en schadelijkheid (en smadelijkheid!) van de informatie op haar platform.
Het boek geeft een (onthutsende) inkijk achter de schermen bij Facebook. Daarbij wordt wel erg duidelijk hoever de top van Facebook verwijderd is van de realiteit en hoe de focus ligt op het te vriend houden van machtshebbers. De schrijvers hebben veel interviews gehouden met (ex-)medewerkers van Facebook en hebben veel research gedaan. Met voetnoten wordt veel van het gestelde onderbouwd.
Alle bovengenoemde schandalen komen aan bod, met gedetailleerde inkijkjes hoe de processen binnen Facebook werkten met betrekking tot de reactie op deze schandalen. Een veel gebruikte reactie van Facebook was om het incident te negeren, vervolgens excuses te maken en beloftes te doen. Deze beloftes werden maar in zeer beperkte mate (1 moderator voor Myanmar voor het modereren van miljoenen berichten) nagekomen.
De focus van het bedrijf ligt, en dat blijkt ook uit de ondertitel van het boek, op wereldheerschappij. De doorontwikkeling van het product is veel belangrijker dan de privacy van de gebruikers en het welzijn van de wereld (denk aan desinformatie presidentsverkiezingen, corona etc). Een treffend voorbeeld gaat over een medewerker die heeft gewerkt voor de overheid op het gebied van privacy. Hij is een erkend expert. Deze medewerker is door Facebook met veel bombarie binnengehaald, maar vervolgens werd hij kaltgesteld op een andere afdeling. Waarna deze medewerker gedesillusioneerd via de achterdeur het bedrijf verliet. En er nog geen verbeteringen op het gebied van privacy zijn doorgevoerd.
Een ander punt betreft een cultuuraspect dat bij veel grote bedrijven speelt: de middenmanagementlaag filtert het slechte nieuws en brengt alleen goed nieuws richting de top van het bedrijf. Hierdoor worden Zuckerberg en zijn mede-directieleden soms overvallen door de schandalen, en zijn ze te laat geïnformeerd om nog corrigerende maatregelen te treffen. Als men dat überhaupt al wilde.
Ik had al geen account op Facebook, maar na het lezen van dit boek vraag je je af of bepaalde bedrijven niet gestopt moeten worden en de wereld tegen dit soort bedrijven in bescherming moet worden genomen. Met de overname van Whatsapp, Instagram et cetera probeert men de concurrentie weg te drukken. Wat mij betreft zou iedereen zijn/haar account van Facebook moeten verwijderen. De hoofdtitel van het boek Een smerige waarheid wordt volledig waargemaakt!
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
