Dat blijkt in de praktijk echter veel ingewikkelder dan wordt voorgespiegeld. Daarin spelen de Agile puristen ongetwijfeld een dubieuze rol. Volgens hen moet je je strikt houden aan de letter van de Agile principes, zoals ze ooit in het Agile Manifesto werden vastgelegd. Dat het ook anders kan, laten Harry Valkink en Giovanni Dhondt zien in De tien mythes van agile werken dat nadrukkelijk vanuit een pragmatisch perspectief geschreven is. Zonder perfecte blueprint, maar met praktische suggesties die iedere lezer kan toepassen in zijn eigen organisatie.
Je zou Agile een hype kunnen noemen, maar daarmee zou je de methode tekortdoen. Een hype is immers een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatige media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is. Dat ‘tijdelijk’ klopt al niet, want het inmiddels befaamde Agile Manifesto – zeg maar: de bijbel van het Agile werken – dateert uit 2001. Er wordt dus al twintig jaar ‘agile’ gewerkt. En de aandacht die de methode krijgt, zou ik toch niet zo gauw ‘bovenmatig’ willen noemen. Agile kan zeker een effectief antwoord zijn op de uitdagingen van de volatiele samenleving. Agile staat letterlijk voor wendbaar, lenig en flexibel en stelt organisaties in staat om snel en effectief in te spelen op veranderingen in de buitenwereld. Die zijn er in ruime mate.
Degenen die Agile wel als een hype zien, kijken daarbij ongetwijfeld onder meer naar de wildgroei aan toepassingen. Ik zet er even wat op een rijtje: agile management, agile servicemanagement, agile coaching, agile teams, agile architectuur, agile marketing, agile talentmanagement, agile HR. En voor wie eraan twijfelt of met pensioen gaan ooit nog kan, is er zelfs de mogelijkheid van agile leven. Je moet daartoe je leven flexibeler inrichten door te leven in cycli van een aantal jaren. Tijdens elke cyclus ben je bezig met de dingen die je echt belangrijk vindt, om daarna een moment van rust te pakken. Zo’n periode van rust gebruik je om terug te blikken, dromen te realiseren en vooruit te kijken. Door de methode van agile leven toe te passen, zal je meerdere keren in je leven met pensioen gaan.
Of Valkink en Dhondt dit bedoelen als zij schrijven dat Agile niet als een strikte methode gezien moet worden, maar als een bron van inspiratie waar afhankelijk van de situatie uit geput kan worden, betwijfel ik. De essentie van Agile is continu leren en verbeteren en daarvoor zijn veel van de principes uit het Agile Manifesto wat hen betreft heel goed toepasbaar op andere gebieden dan softwareontwikkeling, waarvoor Agile werken oorspronkelijk werd bedacht. Daarmee positioneren zij zich als Agile pragmatici, die meer kijken naar wat in de praktijk werkt dan naar de letter van de Agile principes. ‘Wij deinzen er dan ook niet voor terug om heilige Agile huisjes ter sprake te brengen, want uiteindelijk is Agile een middel en geen doel.’
Die heilige huisjes zijn er tien, om precies te zijn, en de auteurs hebben ze ‘mythen’ genoemd. Een mythe geldt onder meer als een ongegrond verhaal en dat is precies wat deze auteurs doen: tien waarheden die voor Agil puristen onwrikbaar zijn, op losse schroeven zetten:
- Dat squads onafhankelijk kunnen opereren
- Dat de Product Owner de prioriteit bepaalt
- Dat design incrementeel ontstaat
- Dat alle expertise in de squads zit
- Dat teams altijd het maximale uit zichzelf halen
- Dat het meten van prestaties niet meer nodig is
- Dat een Agile coach zich alleen moet focussen op de methode
- Dat business cases en budgetten er niet toe doen
- En dat Agile ‘the only way’ is
En dan is er nog een bonusmythe: Agile zou alleen werken als je fysiek bij elkaar zit. Agile is ooit geïntroduceerd met veel fysieke vormen van samenwerking omdat teams zo gemakkelijker aan end-to-end producten kunnen werken. De coronapandemie met de bijbehorende lockdown heeft echter geleerd dat Agile prima mogelijk is als iedereen (grotendeels) vanuit huis werkt. Wel zal op een aantal gebieden een extra inspanning geleverd worden: coaching, motivatie, het afstemmen met iemand die een andere expertise heeft en het meten van prestaties. De komende jaren zal het op afstand werken in combinatie met Agile zich verder optimaliseren, is de verwachting.
Een goed betoog heeft een epiloog, waarin het voorgaande wordt samengevat en nog wat stof tot nadenken wordt gegeven. Dat hebben Valkink en Dhondt goed begrepen. In hun epiloog staan zij met name stil bij de vraag hoe ‘next’ Agile eruit kan zien. Daarin zal autonomie volgens hen nog steeds een kernthema zijn. Bij Agile werken gaat het immers voornamelijk om autonome teams! Ook de inrichting van organisaties verdient blijvende aandacht – teams moeten zoveel mogelijk end-to-end zelfstandig kunnen werken – evenals een lerende cultuur. Zo komen ze in de slotalinea tot een lonkend vergezicht. ‘Next’ Agile wil zeggen: tailor made, lerende organisaties met relatief autonome eenheden.de 10 mytien my
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.
