Simon Sinek stelt zich die vragen nadat hij voorbeelden heeft gezien in de militaire wereld van strijders die hun collega’s helpen met risico voor eigen leven. Waarom doen ze dat? De reactie is steeds hetzelfde: ‘Ze zouden het ook voor mij doen’. Wat maakt de militaire wereld anders? Het leger kent een cultuur waar de leiders van bovenaf bescherming bieden en mensen op de grond voor elkaar zorgen. Empathie en vertrouwen. Dat zijn de kernwoorden van een beschermende cultuur, zoals Sinek aantrof in het leger.
Vertrouwen is geen opdracht (‘Vertrouw mij!’), maar iets dat leiders opbouwen. In het bedrijfsleven ontbreekt dat vertrouwen vaak omdat medewerkers het gevoel hebben dat leiders alleen uit zijn op het eigen gewin. Er zijn helaas te veel voorbeelden die dat beeld bevestigen. Vertrouwen creëren begint met leiders die luisteren naar wat de mensen in het team zeggen. Echt luisteren dus. En begrip tonen voor wat ze vertellen. Empathie.
Goede leiders creëren een ‘Cirkel van Veiligheid; een omgeving waarin teamleden zich veilig en gewaardeerd voelen. Zo’n cirkel werkt beide kanten op: medewerkers die voelen dat leiders voor hen zorgen, zullen dat ook doen voor hun leider. Een goed voorbeeld van een ‘Cirkel van Veiligheid’ is de AA (Alcoholics Anonymous), waar een gevoel van vertrouwen is gecreëerd waarbinnen verslaafden hun verhaal kwijt kunnen en waar ze weten dat er steun is als ze het moeilijk hebben.
Sinek vergelijkt leiderschap met ouderschap. Zou u uw kind de deur uitzetten omdat het laatste schoolrapport wat tegenvalt? Natuurlijk niet. Waarom ontdoen bedrijven zich dan wel zo makkelijk van hun minder presterende medewerkers? Een bedrijf zou veel meer als een familie moeten opereren en medewerkers die minder presteren juist helpen te verbeteren. Alleen dan is het mogelijk vertrouwen op te bouwen.
Vertrouwen is menselijk en verre van abstract. Voor veel bedrijven zijn cijfers het belangrijkst geworden, vaak onder druk van de aandeelhouders. Abstractie, mensen als getallen zien, maakt leiders ongevoelig. Het is makkelijker om een percentage van de medewerkers te ontslaan dan Jan, Piet en Klaas. Goede leiders nemen de moeite de mensen in het team te leren kennen. Ze voelen zich dan ook meer verantwoordelijk voor de individuen met wie ze een band hebben opgebouwd. Een cultuur van vertrouwen begint bij de leiders. Als zij het goede voorbeeld geven, volgen de medewerkers met hun gedrag (niet andersom).
De ingrediënten voor leiderschap zijn: integriteit, eerlijkheid en gevoel voor verantwoordelijkheid; niet toevallig dezelfde onderdelen als van vertrouwen. Bevat ‘Leaders eat last’ veel nieuws? Niet voor iemand die al veel gelezen heeft over leiderschap. Sinek begint goed met een interessant vraagstuk en mooie verhalen.
Helaas zwakt het boek naar het einde toe af. Met name de lessen voegen niet veel nieuws toe. De grootste bijdrage van Simon Sinek met ‘Leaders eat last’ is dat hij laat zien hoe het anders kan. Laat dit boek een spiegel zijn voor leiders!
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
