Op dat waarom van nog een boek over dit onderwerp, zegt de auteur desgevraagd: ‘Ik zag nog wel een centimeter in de boekenkast waar een plekje over was. Ik denk dat dit een handig how to boek is met veel handzame tips.’ Dat valt ook niet te ontkennen. Voor wie zich voor het eerst in speeches wil verdiepen of het al lang niet meer gedaan heeft, kan dit boek een prima vertrekpunt zijn. Er staan veel ‘do’s & dont’s’ in die handig zijn en met de checklist achter in het boek kan het bijna niet meer fout gaat. Kind kan de was doen.
Het boek behoedt mensen mogelijk ook om überhaupt aan een speech te beginnen, want Bolte doceert dat mensen vaak te snel ‘ja’ zeggen, omdat ze meestal vereerd zijn met het verzoek om een speech te houden. Niet zelden ontaard speechen in een drama omdat de verkeerde spreker op het verkeerde moment het verkeerde verhaal vertelt aan een verkeerd publiek. Voorbereiding is alles, en dat begint met doorvragen wat een organisatie wil. Niet zelden zijn organisatoren sowieso al blij dat er een spreker komt. Allemaal zinvolle informatie, maar het gros van de adviezen is ook in andere boeken over speechen te vinden. Uniek is het boek in zijn soort niet. Opmerkelijk genoeg is er een speciaal hoofdstuk voor Al Gore als spreker, maar niet voor Obama. Obama komt in de kantlijn ter sprake, terwijl de auteur Obama toch als een extreem getalenteerd spreker beschouwd. ‘De componist onder de sprekers.’ Wie weet in de volgende druk.
Op de achterflap presenteert Bolte zich als iemand die speeches schrijft voor politici, managers en ondernemers. Vermoedelijk hoort Wouter Bos niet tot het rijtje mensen waarvoor hij speeches schrijft. Hij haalt namelijk nogal hard uit naar Bos. ‘De teksten zijn zo saai, eentonig en genuanceerd dat ze zelfs de prettige uitstraling van Bos tenietdoen’, aldus Bolte in zijn boek. Opmerkelijk genoeg is hij milder over de minister-president: ‘Balkenende is geen groot spreker, maar wel een origineel spreker.’ De auteur is sowieso niet enthousiast over Nederlandse sprekers. Iets dat hij verklaart uit het feit dat we het op school niet gedoceerd krijgen. ‘Met twee spreekbeurten op de lagere school houdt het wel op.’
In de rij voorbeelden van sprekers die voorbij zeilen, komen we bekende namen tegen. Fortuyn, Verdonk, Ratelband, Bush jr., Beatrix… Ze dienen ter illustratie voor wat goede en slechte speeches zijn. Heel spannend wordt dat allemaal niet. Een verhandeling over het al dan niet gebruiken van Powerpoint of andere multimedia….
Handig en nogmaals, allemaal helemaal niets mis mee, maar verwacht niet heel veel nieuwe inzichten. Of u moet nog niet weten dat een gemiddelde speech 4200 woorden nodig heeft en dat het gemiddelde spreektempo 140 woorden per minuut bedraagt. En dat ‘elke goede speech is gecomponeerd in de stilte van de werkkamer.’ Voor een echt verrassend boek over speechen, had de auteur misschien eenzelfde stilte in zijn eigen werkkamer moeten creëren. ‘Een goede speech begint met een goed verhaal’, doceert Bolte. Een goed boek, begint ook met een goed verhaal. Het verhaal van De kunst van het speechen is niet slecht, maar mist de Obama-achtige verfijning om het een hele prominente plek in de boekenkast te geven.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
