Wat vinden we er nou echt van?

Bij complexiteit en dynamiek is sprake van onvoorspelbaarheid en onzekerheid. Complexiteit is niet op te lossen, hooguit te verminderen. Alle direct betrokken partijen spelen daarbij een rol en hun gezamenlijke kennis is daarvoor nodig. Door hen met elkaar te verbinden en in gesprek te brengen, start de ontwikkelingsgang die de complexiteit kan reduceren. In 'Wat vinden we er nou écht van?' beschrijft Reijnders wat voor hem de essentie van interne communicatie is. Die essentie ligt volgens hem in de informele communicatie: losse, gefragmenteerde gesprekken en online dialogen. Het is maar de vraag of hij daar gelijk in heeft. De essentie van communicatie – zowel interne als externe – is verbinden en betekenis geven. Door de instrumentele actievisie zijn we daar echter ver van afgedwaald. Nog steeds is de eerste reactie van organisaties en communicatiemensen om bij een geconstateerd communicatieprobleem maar gelijk te gaan zenden, omdat men denkt dat de ontvangende kant de boodschap oppakt en interpreteert zoals die bedoeld is. Nieuwe inzichten tonen dat betekenisgeving zo niet (meer) werkt. De moderne mens is goed opgeleid en actief in netwerken, zowel online als offline. Deze zelfdenkende wezens laten zich weinig meer gelegen liggen aan boodschappen van instanties en organisaties. Zij gaan zelf op zoek naar informatie en geven betekenis in interactie met 'gelijken' in hun netwerken. Reijnders laat het verbinden achterwege en ziet 'het proces van gezamenlijke betekenisgeving' als de essentie van interne communicatie. Betekenisgeving vindt niet zozeer in informele communicatie plaats, maar juist in interactie tussen mensen in netwerken. Het onderscheid formeel – informeel voegt hier niets aan toe en kan naar het grofvuil. Organisaties moeten die interactie opzoeken: partijen met elkaar verbinden en in gesprek brengen. En zo in een open dialoog de betekenis laten ontstaan. Dat zij die betekenis dan niet meer helemaal in de hand hebben, moeten zij maar voor lief nemen. De communicatieprofessional is dan geen Macher meer, maar een mogelijkmaker. Hij brengt partijen bij elkaar en faciliteert de dialoog. Maar of dat informeel is...? Erik Reijners begint zijn boek met een beschrijving van interne communicatie als instrument. Vervolgens constateert hij dat de samenleving verandert, dat communicatie mee moet en wat daar de essentie van is. Tot slot berijdt hij drie van zijn stokpaardjes: interne communicatie bij veranderingen, de communicatierol van de teamleider en het communicatiever maken van anderen. 'Wat vinden we er nou écht van?' is een boek dat de laatste ontwikkelingen op communicatiegebied op compacte wijze probeert te vatten. Voor wie de publicaties van Reijnders volgt, heeft het weinig nieuws te bieden. Maar mensen met weinig tijd kunnen nu de twee andere standaardwerken van Reijnders links laten liggen. Dan missen zij echter wel veel relevante kennis.