Leida Schuringa neemt in 'Projectmatig werken' de lezer aan de hand bij het initiëren, definiëren en uitvoeren van projecten. Zij besteedt zowel aandacht aan de structuurelementen als aan het persoonlijke leiderschap van de projectleider.
Daarmee geeft het boek een afgewogen beeld van wat een projectleider kan verwachten. Het structureren van projecten illustreert zij treffend met een project waarvan de lezer vermoedt dat de schrijver het zelf heeft geleid. Door alle stappen in dit project te beschrijven, behandelt ze alle fundamenten van het leiden van projecten.
In de eerste fasen van het project gaat het om oriënteren op de doelstellingen van het project. Dan ontwikkelt de projectleider in klein verband een visie en strategie voor zijn project. Hierbij is de context zeer bepalend.
Instrumenten die Schuringa aanreikt, zijn actoren- en factorenanalyses. Daarbij gaat het om het vinden van antwoorden op vragen als: welke factoren belemmeren of bevorderen het succes van het project en welke instanties en personen zijn bij het project betrokken?
Het onderscheidende van de aanpak van Schuringa is dat zij deze vragen niet alleen benadert vanuit een 'technisch-wetenschappelijk' perspectief, maar ook met behulp van meer psychologische inzichten. Het grote winstpunt hiervan is dat de – aankomende – projectleider zich veel meer bewust wordt van de persoonlijke motieven, gevoelens en percepties van zichzelf en andere sleutelfiguren. Dit voorkomt blindstaren op papieren werkelijkheden en geeft de projectleider bovendien meer inzicht in de dynamiek in en rondom een project.
De schrijver verliest de harde realiteit gelukkig niet uit het oog: er moeten ook mijlpalen, projectplanningen, doel-middelbomen en controlemechanismen zijn om het project in de klauwen te houden. Hierin geeft ze concrete en toepasbare handvatten.
Het tweede deel van het boek gaat over de uitvoering van projecten. Hierin staat de auteur uitgebreid stil bij de leiderschapsaspecten van het leiden van projecten. Ofwel: hoe kan een projectleider ervoor zorgen dat het projectteam samenwerkt, resultaten boekt en elkaar onderling versterkt?
En nog haast belangrijker: hoe treed je als projectleider op tegenover belanghebbenden buiten het projectteam? Schuringa maakt in het tweede deel wederom gebruik van een aantal verrassende en onalledaagse theorieën. Bijvoorbeeld 'Spiral Dynamics' om de ontwikkeling van maatschappelijke- en organisatieculturen te beschrijven. Deze theorie wordt in het boek gebruikt om waardesystemen van teamleden in kaart te brengen.
Kort en bondig betoogt het boek dat verschillende waardensystemen leiden tot verklaarbaar gedrag in bepaalde situaties. Met kennis van deze theorie is de projectleider beter in staat gedrag te verklaren en begrijpen. De kunst daarbij is om de positieve elementen van de verschillende waardensystemen te benutten.
Naast inzicht in groepsvorming en samenwerking, levert 'Projectmatig werken' de lezer ook inzicht op in de benodigde persoonlijke vaardigheden. Het gaat dan om hele praktische zaken als het voeren en analyseren van gesprekken, het kunnen managen van de tijd en het leidinggeven. Deze zaken worden ondersteund door handige en heldere formats die de projectleider kan gebruiken bij het uitvoeren. Ook hier komen de broodnodige structuurelementen weer in terug.
Waar Schuringa in dit boek minder goed in slaagt, is om uit te leggen wat er nu precies zo anders is aan het leiden van projecten in de non-profitsector. Behalve de gekozen casuïstiek, komt dit specifieke element niet terug in het boek. Beslist een gemiste kans omdat er weinig literatuur is die zich richt op projectmanagement in de publieke sector, terwijl daar wel alle reden voor is.
Omdat overheden steeds meer op projectbasis gaan werken en subsidiëren, is er behoefte aan handreikingen. Handreikingen voor bijvoorbeeld het omgaan met politiek-bestuurlijke aspecten, publieke verantwoording en invloed van wet- en regelgeving op projecten. Dat maakt non-profit projecten zo bijzonder en zo uitdagend.
'Projectmatig werken' is een prettig boek dat startende en onervaren projectleiders goed op weg kan helpen bij de uitvoering van projecten. Daarnaast bevat het boek veel herkenbare elementen voor meer ervaren projectleiders en leden van projectteams. Maar door de keuze voor beknopte compleetheid danwel complete beknoptheid, zijn de verschillende elementen niet diepgravend uitgewerkt.
Desondanks zal het boek ook voor diegenen die een fundamenteel inzicht willen in de dynamiek van projecten, een aantal verrassende nieuwe inzichten bieden en is het lezen ervan geen verkeerde beslissing.
Over Vincent Janssen
Vincent Janssen is bestuurskundige en adviseert organisaties op het gebied van management- en organisatie-ontwikkeling. Vincent is verbonden aan ROI-Opleiding, coaching en advies.
